Τον Μάιο του 2020, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε με τυμπανοκρουσίες τη φιλοδοξη στρατηγική της «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» (F2F), κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει ότι σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα, περισσότερες από τις μισές υποσχέσεις της δεν θα είχαν εκπληρωθεί.
Η εμβληματική στρατηγική της ΕΕ υποτίθεται ότι αποτελούσε μία από τις βασικές δράσεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ωστόσο, οι σφοδρές αντιδράσεις που έχει συναντήσει από τους Ευρωπαίους πολίτες, με αποκορύφωμα τις συνεχιζόμενες αγροτικές κινητοποιήσεις σε ολόκληρη την ήπειρο, φαίνεται ότι έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο στην παρεμπόδισή της.
Σύμφωνα με ανάλυση του Euronews, από τις 31 δράσεις πολιτικής για τις οποίες υπήρξε δέσμευση στο πλαίσιο της F2F, οι 15 δεν έχουν τεθεί ακόμη σε εφαρμογή, ενώ μία (σ.σ. η αμφιλεγόμενη πρόταση για τα φυτοφάρμακα) εν τέλει ανακλήθηκε από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Οι επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις και οι αντιδράσεις στην πράσινη πολιτική, με πρωτοστάτες τους αγρότες, έχουν θέσει εν αμφιβόλω την εμβληματική στρατηγική F2F», αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα.
Η στρατηγική είχε ως στόχο να καταστήσει τα ευρωπαϊκά τρόφιμα πιο βιώσιμα, αναμορφώνοντας την παραγωγή, τη διανομή και την κατανάλωση. Ωστόσο, τελικά, μόνο οι πολιτικές που σχετίζονταν με το πρώτο σκέλος της (σ.σ. το κομμάτι «Farm» του «Farm to Fork») έχουν προχωρήσει αδιαμφισβήτητα.
Οι πολιτικές που λάμπουν διά της απουσίας τους
Ηχηρή είναι η απουσία του νόμου της ΕΕ για τα αειφόρα συστήματα τροφίμων (FSFS), που βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των προτεραιοτήτων της Κομισιόν. Τώρα, μετά από επανειλημμένες καθυστερήσεις, έχει, πλέον, μπει στον «πάγο» επ’ αόριστον.
Οι προτάσεις της ΕΕ για τη μείωση στο ήμισυ της χρήσης φυτοφαρμάκων παρουσιάστηκαν το 2022, ωστόσο η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πρόσφατα την εγκατάλειψή τους. Στο συρτάρι φαίνεται ότι έχουν μπει και οι νέοι κανόνες για την καλή διαβίωση των ζώων εκτροφής (σ.σ. πρωτοβουλία «Τέλος στα κλουβιά!»), που υποστηρίχθηκαν από 1,4 εκατομμύρια υπογραφές Ευρωπαίων πολιτών.
Ένα σχέδιο για την εισαγωγή επισημάνσεων με επίκεντρο την υγεία στο εμπρόσθιο μέρος των συσκευασιών τροφίμων αναβλήθηκε επίσης επ’ αόριστον, μετά από την κατακραυγή που συνάντησε, με πρωτοστάτρια την Ιταλία. Και αυτές δεν είναι οι μόνες πρωτοβουλίες που έχουν κολλήσει…
Στον αέρα μέχρι και μετά τις ευρωεκλογές τα δύο τρίτα της στρατηγικής
Παρότι ένα χρονοδιάγραμμα που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαρακτηρίζει σχεδόν όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες ως ολοκληρωμένες, σε πολλές περιπτώσεις το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ δεν έχει κάνει τίποτα περισσότερο από το να εργαστεί πάνω σε μια απλή εκτίμηση επιπτώσεων. Τίποτα τελεσίδικο ή δεσμευτικό, δηλαδή. Όπως αναφέρει το Euronews, πάνω από τα δύο τρίτα της στρατηγικής πιθανότατα θα παραμείνουν ημιτελή πριν από την ανάληψη των καθηκόντων της νέας σύνθεσης της Κομισιόν τον προσεχή Νοέμβριο.
Αβέβαιο το μέλλον
Καθώς οι αγωνιζόμενοι αγρότες βγήκαν στους δρόμους τον Ιανουάριο, η φον ντερ Λάιεν υποσχέθηκε να ξεκινήσει στρατηγικό διάλογο για το μέλλον του αγροτικού τομέα. Όπως λέγεται, αυτή η συζήτηση φαίνεται ότι μπορεί να λειτουργήσει ως προάγγελος για την αντικατάσταση της F2F, με τη φον ντερ Λάιεν έκτοτε να μην έχει αναφερθεί ονομαστικά στη στρατηγική του 2020.
