Έξυπνη τεχνολογία για πιο βιώσιµη και ανταγωνιστική καλλιέργεια ροδάκινου

Το έργο Sustainable Peach υλοποιήθηκε µε στόχο να δώσει νέα πνοή στην καλλιέργεια του ροδάκινου, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της ευφυούς γεωργίας.

Σε µια εποχή κατά την οποία οι παραγωγοί καλούνται να µειώσουν το κόστος, να προστατεύσουν το περιβάλλον και, ταυτόχρονα, να βελτιώσουν την ποιότητα του προϊόντος τους, η τεχνολογία δίνει τη λύση.

Το έργο εφαρµόστηκε πιλοτικά σε συνεργασία µε δύο δυναµικούς συνεταιρισµούς της Ηµαθίας και της Κοζάνης, αξιοποιώντας τηλεµετρικούς σταθµούς, αναλύσεις πεδίου και ψηφιακά εργαλεία για την παροχή στοχευµένων συµβουλών.

Στο έργο συµµετέχουν η εταιρεία πληροφορικής NEUROPUBLIC, ως συντονιστής φορέας, οι Αγροτικοί Συνεταιρισµοί ΑΣ Επισκοπής «Αλέξανδρος» και ΑΣΟ Βελβεντού «Η Δήµητρα», η εταιρεία GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ και o ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ µε το Iνστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων (ΙΕΥΠ) – Ερευνητική µονάδα Θέρµης και το Iνστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων – Τµήµα Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων Νάουσας (ΤΦΟΔΝ).

Ο στόχος του έργου και πώς υλοποιήθηκε

Το Sustainable Peach εστίασε στη βελτιστοποίηση της διαχείρισης των εισροών (νερό, λίπασµα, φυτοπροστασία) και στη βελτίωση της ποιότητας των καρπών, µέσω τεχνολογιών αιχµής.

Η προσέγγιση βασίστηκε σε:

• Ανάλυση εδαφοκλιµατικών ζωνών και επιλογή αγροτεµαχίων.
• Εγκατάσταση εξοπλισµού παρακολούθησης πεδίου.
• Συλλογή και αξιολόγηση δεδοµένων (εδαφικά, φυλλικά, µετεωρολογικά, δορυφορικά).
• Ανάπτυξη συστήµατος παροχής συµβουλών προς τους παραγωγούς.
• Συνεχή ανατροφοδότηση από τους χρήστες.

Η προστιθέµενη αξία του έργου προέκυψε τόσο από την τεχνολογία όσο και από την ενεργή εµπλοκή των παραγωγών και των γεωπόνων, που συνέβαλαν στην προσαρµογή και στην αξιολόγηση των λύσεων στην πράξη.

Οι συνεταιρισµοί µιλούν: Τι κερδίσαµε

Στέφανος Νταούκας, πρόεδρος ΑΣ Επισκοπής «Αλέξανδρος»:

«Η συµµετοχή και η συνεργασία του συνεταιρισµού στο Sustainable Peach απέδωσε πολλαπλά οφέλη: Εξοικείωση και εκπαίδευση των παραγωγών και γεωπόνων µε τη σύγχρονη τεχνολογία, απόκτηση τεχνογνωσίας, που είναι χρήσιµη στις επεµβάσεις άρδευσης και θρέψης, µείωση των εισροών (νερό, λίπασµα, φυτοφάρµακα), βελτίωση της ανθεκτικότητας και της µετασυλλεκτικής διάρκειας των καρπών, καθώς και πολλά άλλα».

Κοσµάς Δηµήτριος, πρόεδρος ΑΣΟ Βελβεντού «Η Δήµητρα»:

«Η συνεργασία µας µε την εταιρεία NEUROPUBLIC και τους εµπλεκόµενους φορείς για την υλοποίηση του έργου Sustainable Peach είχε πολλά οφέλη για τον ΑΣΟ Βελβεντού ‘‘Η Δήµητρα’’ και κατ’ επέκταση για τους παραγωγούς. Εκµεταλλευόµενοι στο έπακρο τις παροχές του προγράµµατος, εγκαταστήσαµε σε δύο πιλοτικά αγροτεµάχια τηλεµετρικούς σταθµούς και, αξιοποιώντας τα δεδοµένα που αντλούσαµε, καταφέραµε να µειώσουµε το κόστος παραγωγής, τη χρήση φυτοφαρµάκων και λιπασµάτων .

Έτσι, µε στοχευόµενες επεµβάσεις ισχυροποιήσαµε την ποιότητα του προϊόντος. Σε όλη τη διάρκεια του έργου, δόθηκε η ευκαιρία στους γεωπόνους και τους παραγωγούς να έρθουν σε επαφή µε νέα εργαλεία και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της ευφυούς γεωργίας, µε αποτέλεσµα την ενδυνάµωση της ήδη καλής τους συνεργασίας. Τέτοιου είδους έργα ευφυούς διαχείρισης της παραγωγής έχουν θετικά αποτελέσµατα για όλους τους εµπλεκόµενους φορείς και πρέπει να εξελίσσονται».

Τι επιτεύχθηκε – Αποτελέσµατα του έργου

Το έργο είχε ουσιαστικό αντίκτυπο στην παραγωγή ροδάκινου:

• Μείωση κόστους παραγωγής.
• Λιγότερη χρήση εισροών (λιπάσµατα, φυτοφάρµακα, αρδευτικό νερό).
• Αύξηση εµπορικής αξίας του προϊόντος λόγω βελτίωσης ποιότητας.
• Μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώµατος (περιορισµός έκπλυσης νιτρικών, χαµηλότερα υπολείµµατα).
• Ανάπτυξη εξατοµικευµένων συµβουλών, µε βάση τα πραγµατικά δεδοµένα του κάθε χωραφιού.
• Χαρτογράφηση χωρικής παραλλακτικότητας εδαφικών στοιχείων για πρώτη φορά.
•  Εκπαίδευση παραγωγών και γεωπόνων στη χρήση εργαλείων ευφυούς γεωργίας.
• Δηµιουργία κουλτούρας συνεργασίας µεταξύ ερευνητών, τεχνολόγων και γεωργών.

Τα αποτελέσµατα υπογραµµίζουν ότι η γεωργία ακριβείας µπορεί να βελτιώσει τόσο την ανταγωνιστικότητα όσο και τη βιωσιµότητα της ελληνικής γεωργίας, όταν εφαρµόζεται µε σχέδιο και συµµετοχικότητα.

Ο Παναγιώτης Τζιαχρής, κύριος ερευνητής στο Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων (ΙΕΥΠ) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και υπεύθυνος για το σκέλος της ευφυούς λίπανσης, σηµειώνει: «Στο έργο Sustainable Peach, εφαρµόσαµε µια ολιστική προσέγγιση για τη διαχείριση του ροδάκινου, παρακολουθώντας όχι µόνο το έδαφος, αλλά και το φυτό στο σύνολό του (φύλλα, καρπούς), σε συνδυασµό µε τα µετεωρολογικά δεδοµένα και αισθητήρες στο πεδίο.

Αυτή η συνολική εικόνα µάς επέτρεψε να ενισχύσουµε τα εργαλεία για τους παραγωγούς, ώστε να έχουν πλέον στη διάθεσή τους πιο στοχευµένες και αποδοτικές παρεµβάσεις για τη λίπανση και τη φροντίδα των δέντρων τους. Ιδιαίτερη έµφαση δόθηκε και στον οργανικό άνθρακα του εδάφους, καθώς η αύξησή του αποτελεί βασική προϋπόθεση για την καλή κατάσταση του εδαφικού οικοσυστήµατος. Οι εφαρµοσµένες πρακτικές ευφυούς γεωργίας ενισχύουν άµεσα τα επίπεδά του, εναρµονίζοντας το έργο και µε τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες για µια βιώσιµη και φιλική προς το περιβάλλον γεωργία».

Οι τελικές ηµερίδες: Μοίρασµα γνώσης και εµπειρίας

Το έργο ολοκληρώθηκε µε δύο τελικές ηµερίδες, που διοργανώθηκαν στους δύο συνεταιρισµούς. Παραγωγοί, γεωπόνοι, ερευνητές και τοπικοί φορείς συγκεντρώθηκαν για να ανταλλάξουν εµπειρίες και να συζητήσουν τα αποτελέσµατα.

Οι ηµερίδες περιλάµβαναν:

• Παρουσίαση του έργου και των στόχων του.
• Ανάλυση των δεδοµένων πεδίου.
• Παρουσίαση των αποτελεσµάτων.
• Συζήτηση µε τους τοπικούς παραγωγούς και γεωπόνους πεδίου.

Η ανταπόκριση ήταν θετική, µε ιδιαίτερη έµφαση στη δυνατότητα συνέχισης και επέκτασης τέτοιων προσπαθειών και σε άλλες καλλιέργειες.

Ο Ηλίας Παπανικολάου, εκπροσωπώντας τη Διεύθυνση Επιχειρησιακής Υποστήριξης Έργων Ευφυούς Γεωργίας στην εταιρεία NEUROPUBLIC και υπεύθυνος για την παρουσίαση της στρατηγικής αξιοποίησης των αποτελεσµάτων, υπογράµµισε στη διάρκεια των ηµερίδων:

«Το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από παραγωγούς και φορείς ξεπέρασε τις προσδοκίες µας. Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει έδαφος για τη συνέχεια και την επέκταση αυτής της προσέγγισης µέσα στην ίδια επιχειρησιακή οµάδα, όσο και σε άλλες περιοχές και σε άλλες καλλιέργειες. Το έργο µάς έδωσε ένα δοκιµασµένο µοντέλο συνεργασίας και εφαρµογής, που µπορούµε να χτίσουµε πάνω του».

Στιγµιότυπο από την ηµερίδα στον ΑΣΟ Βελβεντού «Η Δήµητρα».

Η επόµενη µέρα – Κληρονοµιά και προοπτικές

Το Sustainable Peach άφησε πίσω του ένα ισχυρό αποτύπωµα: Ένα ολοκληρωµένο µοντέλο συνεργασίας, νέα εργαλεία που ενίσχυσαν τη λήψη αποφάσεων και µια διαφορετική προσέγγιση στη διαχείριση της καλλιέργειας. Η εµπειρία και η τεχνογνωσία που αποκτήθηκαν αποτελούν πολύτιµη βάση για την περαιτέρω αξιοποίηση της ευφυούς γεωργίας στον ελληνικό αγροδιατροφικό τοµέα.

Η Παναγιώτα Λούκα, γεωπόνος MSc, project manager στην εταιρεία NEUROPUBLIC, επισηµαίνει: «Το Sustainable Peach αποτέλεσε µια ουσιαστική προσπάθεια γεφύρωσης της τεχνολογίας µε την πραγµατική αγροτική πράξη. Ως γεωπόνος και υπεύθυνη συντονισµού του έργου, είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ στενά µε τους συνεταιρισµούς και τους παραγωγούς και να διαπιστώσω στην πράξη τη δυναµική της ευφυούς γεωργίας. Το έργο ανέδειξε τη σηµασία της συνεργασίας και της τοπικά προσαρµοσµένης τεχνογνωσίας, προσφέροντας πολύτιµη εµπειρία και γνώση για το µέλλον της ελληνικής γεωργίας».

Το Sustainable Peach είναι ένα έργο που υλοποιείται µε τη συγχρηµατοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, Μέτρο 16 Δράση 2, Υποµέτρο 16.1-2 (Κωδικός Έργου: Μ16ΣΥΝ2-00195).