Οι εκμεταλλεύσεις της Ευρώπης βρίσκονται αντιμέτωπες με τη δύσκολη αποστολή να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα των τροφίμων τους και παράλληλα να γίνουν πιο βιώσιμες, προσφέροντας λύσεις εν μέσω κλιματικής αλλαγής και απώλειας βιοποικιλότητας. Για την επίτευξη του στόχου, τα ενεργά ευρωπαϊκά πρότζεκτ επιβεβαιώνουν απαιτείται να συνδυαστούν η παλιά και η νέα γνώση.
«Τα περισσότερα από τα πλούσια σε βιοποικιλότητα λιβάδια στην Ουγγαρία είναι ανομοιογενή. Έτσι, εάν θέλετε να τα διαχειριστείτε σωστά και να τα προστατέψετε, πρέπει να μετακινείτε σωστά τα ζώα σας» σημειώνει ο Zsolt Molnar, βοτανολόγος στο Κέντρο Οικολογικής Έρευνας Ecolres, το οποίο είναι ένας από τους ερευνητικούς εταίρους στο χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ ερευνητικό πρόγραμμα BIOTraCes. Το τελευταίο στοχεύει στην ανάπτυξη γνώσεων, εργαλείων και καινοτόμων προσεγγίσεων που ενθαρρύνουν μια κοινωνία πιο φιλική προς τη φύση. «Ένα σύστημα περίφραξης διατηρεί τα ζώα σε χώρους όπου μπορούν να πηγαίνουν όπου θέλουν.
Ωστόσο, εάν υπάρχουν έμπειροι βοσκοί, ξέρουν πώς να κατευθύνουν το κοπάδι, πώς να διαχωρίζουν τον βοσκότοπο με βιώσιμο τρόπο και πώς να καθοδηγούν τα ζώα», σημειώνει ο Μολναρ. «Η γνώση των κτηνοτρόφων είναι σημαντική για τη διατήρηση. Και είναι επίσης ο μόνος τρόπος που αυτή η γη μπορεί να παράγει τρόφιμα». Η συγκαλλιέργεια (intercropping) είναι «μια τεχνική πολλαπλών καλλιεργειών που περιλαμβάνει την ταυτόχρονη καλλιέργεια τουλάχιστον δύο ειδών φυτών στο ίδιο χωράφι», εξηγεί η Shamina Imran Pathan, λέκτορας και ερευνήτρια στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, συντονίστρια του ευρωπαϊκού έργου Leguminose, το οποίο μελετά τα οφέλη της αρχαίας πρακτικής.
Αυτή η γεωργική μέθοδος μπορεί να αυξήσει τις αποδόσεις των καλλιεργειών έως και 20% και να βελτιώσει την υγεία του εδάφους, γεγονός που στη συνέχεια μειώνει την ανάγκη για συνθετικά λιπάσματα έως και 50%. Μπορεί επίσης να αυξήσει τη βιοποικιλότητα, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των γεωργικών συστημάτων στην κλιματική αλλαγή.
Η αξιοποίηση των ανωτέρω πολύτιμων γνώσεων πηγάζει από τουλάχιστον 12.000 χρόνια ενασχόλησης με τη γεωργία. Παράλληλα, τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί ο αριθμός των νέων, καινοτόμων γεωργικών πρακτικών. Σήμερα, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Σύµπραξης Καινοτοµίας για τη Γεωργία (EIP-AGRI), υπάρχουν περισσότερα από 3.000 πρότζεκτ που αναζητούν καινοτόμες λύσεις για τη γεωργία και τη δασοκομία.
«Η απάντηση μπορεί να βρίσκεται στις παραδοσιακές πρακτικές των Ούγγρων κτηνοτρόφων ή στην αρχαία τεχνική της συγκαλλιέργειας, αλλά και στις καινοτόμες γεωργικές πρακτικές», γράφει ο Ισπανός δημοσιογράφος Juan Samaniego, ο οποίος ειδικεύεται σε θέματα κρίσης του κλίματος και της βιοποικιλότητας.
