Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο: Ανεπιτυχείς ως προς τη βιώσιμη χρήση υδάτων από τη γεωργία οι πολιτικές της ΕΕ

Οι πολλές εξαιρέσεις που παρείχε η ΚΑΠ της περιόδου 2014-2020 στους γεωργούς για τη χρήση νερού, απέτρεψαν την ορθότερη διαχείριση των ευρωπαϊκών ταμιευτήρων, επισημαίνει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, σε πρόσφατη ειδική έκθεση με τίτλο «Βιώσιμη χρήση υδάτων στη γεωργία».

Μελετώντας τον αντίκτυπο της γεωργίας ως προς την ποσοτική κατάσταση των υδατικών συστημάτων της Ευρώπης, καθώς και σε ποιο βαθμό πολιτικές όπως η ΚΑΠ αλλά και η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα του 2000 προωθούν τη βιώσιμη χρήση από τη γεωργία, το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε πως σε ΕΕ και κράτη-μέλη, οι γεωργικές πολιτικές δεν ευθυγραμμίζονται συστηματικά με την ευρωπαϊκή πολιτική των υδάτων, με τα κονδύλια της ΚΑΠ πιθανότερα να ευνοούν τη μεγαλύτερη παρά αποδοτικότερη χρήση του νερού.

Αφενός, τα συστήματα αδειοδότησης άντλησης υδάτων και οι μηχανισμοί τιμολόγησης του νερού περιέχουν πολλές εξαιρέσεις, αφετέρου, η σύνδεση ενισχύσεων με αυστηρές απαιτήσεις για βιώσιμη χρήση επιτυγχάνεται από λίγα μόνο καθεστώτα της ΚΑΠ, επισημαίνεται.

Παράλληλα, ο μηχανισμός της πολλαπλής συμμόρφωσης που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περικοπή των ενισχύσεων, όπου διαπιστωμένα παραβιάζονται απαιτήσεις, δεν εφαρμόζεται σε όλες τις ενισχύσεις ή στο σύνολο των γεωργών.

Ακόμη, η υλοποίηση χρηματοδοτούμενων από την ΚΑΠ έργων που βελτιώνουν τη βιώσιμη χρήση δεν είναι τόσο συχνή όσο άλλων που ενδεχομένως αυξάνουν την πίεση προς τους υδάτινους πόρους.

Πολιτική πιο κοντά στα βιώσιμα πρότυπα συνιστούν οι ελεγκτές

Για την Έκθεση η ΚΑΠ προσφέρει εργαλεία μείωσης της πίεσης στους υδάτινους πόρους, όπως η σύνδεση πληρωμών με πιο πράσινες πρακτικές, που επικρίθηκαν όμως ως αναποτελεσματικά και χαμηλής πρόσληψης, εκτός κι αν χρηματοδοτούν αποδοτικότερη άρδευση.

Σε ότι αφορά τις πολιτικές τιμολόγησης, οι ελεγκτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να υιοθετήσουν καλύτερες πολιτικές που να καλύπτουν το πραγματικό κόστος άντλησης, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας.

Βάσει των διαπιστώσεων οι ελεγκτές συνιστούν στην Επιτροπή:

1) να ζητήσει από τα κράτη μέλη αιτιολόγηση των επιπέδων τιμολόγησης νερού και των εξαιρέσεων από την απαίτηση έκδοσης άδειας άντλησης υδάτων κατά την εφαρμογή της οδηγίας-πλαίσιο

2) να συνδέσει τις ενισχύσεις της ΚΑΠ με τα περιβαλλοντικά πρότυπα βιώσιμης χρήσης, και

3) να διασφαλίσει ότι τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας.