Φάκελος «Παράνομες επιδοτήσεις»: Τα διαχρονικά κακώς κείμενα και τα εμπόδια που πρέπει να υπερβεί ο αγροτικός τομέας

Για καταγγελίες παράνομων δηλώσεων βοσκότοπων σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας ήδη από το 2020, απουσία πολιτικής βούλησης ολοκλήρωσης ελέγχων «κόκκινων» ΑΦΜ και «ξεχείλωμα» στη διαδικασία πιστοποίησης των Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων κάνουν λόγο στην «ΥΧ», μεταξύ άλλων, εκπρόσωποι μεγάλων αγροτικών ενώσεων και συνεταιρισμών της χώρας, που λειτουργούν και ως Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) των αγροτών. Εκτός των άλλων, εξηγούν ποια πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη τους, η επόμενη μέρα στη λειτουργία των ΚΥΔ.

Δημήτρης Μόσχος, νεοεκλεγείς πρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ)
& πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Καστοριάς: «Εμείς ήμασταν οι πρώτοι που καταγγείλαμε παράνομες δηλώσεις βοσκότοπων»

«Ως Συνεταιρισμός Καστοριάς είχαμε καταγγείλει από το 2020 προφορικά στον ΟΠΕΚΕΠΕ ότι υπήρχαν δηλώσεις στην περιοχή που αναφέρονται σε ιδιόκτητους βοσκότοπους, ενώ δεν υπάρχει τέτοιο ιδιοκτησιακό καθεστώς στην Καστοριά που να προσδιορίζει βοσκότοπους. Δεν έγινε τίποτα από πλευράς ελληνικής Δικαιοσύνης και δεν ξέρω πού έχει φτάσει το θέμα, εμείς δεν είχαμε καμία ενημέρωση.

Αυτό που αποδείχθηκε είναι ότι σε αρκετές περιοχές στην Καστοριά έχουν δηλωθεί ιδιόκτητοι βοσκότοποι, όπου όμως δεν υπάρχει ιδιοκτησιακό καθεστώς. Στην Καστοριά, ανήκουν όλα στο ελληνικό Δημόσιο και στο Δασαρχείο. Εμείς επικαλεστήκαμε και τη Διεύθυνση Δασών, αλλά και τη ΔΑΟΚ, ότι εδώ υπάρχει σοβαρό θέμα. Επίσης, ξέραμε ότι στην περιοχή έχουν δηλωθεί μέχρι και ελαιόδεντρα εκεί όπου δεν φύεται ελιά με τίποτα. Νομίζω ότι κάποια πράγματα είναι οφθαλμοφανή και φαίνονται. Όσον αφορά τα ΚΥΔ, αυτά έχουν συγκεκριμένη δουλειά· να εξηγούν, δηλαδή, στον παραγωγό πώς πρέπει να γίνει η δήλωση και να είναι σωστή.

Τώρα, αν υπάρχουν ΚΥΔ τα οποία υποδείκνυαν συγκεκριμένες εκτάσεις που δεν ήταν δηλωμένες για να δηλωθούν, εκείνο είναι μία άλλη ιστορία και θα αποφασίσει η Δικαιοσύνη και νομίζω εκεί θα πρέπει ο ΟΠΕΚΕΠΕ να δει, με βάση τις καταγγελίες που υπάρχουν και με βάση αυτά που έχουν φτάσει στη δικογραφία, αν αυτά τα ΚΥΔ θα πρέπει να συνεχίσουν να έχουν την άδεια και να παρέχουν τις υπηρεσίες τους».

Γιάννης Πάζιος, Διευθύνων Σύμβουλος ΚΥΔ Αγροτική Ένωση ΑΕ: «Η αύξηση των ελέγχων προϋποθέτει πολιτική βούληση»

«Αρχικά, όλοι όσοι εμπλεκόμαστε στο έργο των επιδοτήσεων γνωρίζουμε ότι το να μπορέσεις να κατανείμεις επιδοτήσεις σε μία χώρα που δεν έχει Κτηματολόγιο, δεν έχει Δασικούς Χάρτες, δεν έχει Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης για να ξέρουμε ποιοι είναι οι βοσκότοποι, σίγουρα καθιστά το ίδιο το έργο αυτό καθαυτό φοβερά απαιτητικό και ενδεχομένως δίνει και τη δυνατότητα, όσο δεν έχουμε αυτές τις πολύτιμες βάσεις δεδομένων για να διασταυρώνουμε στοιχεία, στο να ανοίγουν οι ορέξεις διαφόρων, όπως είδαμε να αποκαλύπτονται το τελευταίο διάστημα, αλλά και όχι μόνο, γιατί οι έλεγχοι γίνονταν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Γνωρίζαμε κάθε χρόνο ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ μπλόκαρε αρκετούς ΑΦΜ, στους οποίους πραγματοποιούσε ελέγχους και ζητούσε χρήματα πίσω.

Σίγουρα, θα πρέπει να αυξήσουν τους πολλαπλούς ελέγχους κατά την περίοδο πριν από την πληρωμή, να δούμε τι συμβαίνει σε περιπτώσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό βέβαια προϋποθέτει και πολιτική βούληση, γιατί βλέπουμε περιπτώσεις χιλιάδων ΑΦΜ που ήταν δεσμευμένοι, αλλά, τελικά, δεν ελέγχθηκαν. Ή, τέλος πάντων, έγινε απόπειρα να μην ελεγχθούν.

Άρα, αυτό είναι καθαρά θέμα πολιτικής απόφασης. Να θυμίσω ότι από το 2022-2023 φωνάζαμε ότι με το έργο των επιδοτήσεων δεν μπορούσαμε καν να ενημερώσουμε τους παραγωγούς για το ποια είναι η δικαιούμενη επιδότησή τους την ώρα που υπέβαλλαν την αίτηση. Επομένως, έχουμε μία σειρά από παλινωδίες, τις οποίες θεωρώ ότι αρκετοί είχαμε αναδείξει έγκαιρα.

Από εκεί και μετά, το κομμάτι που αφορά τα ΚΥΔ είναι μια μεγάλη συζήτηση, γιατί το έργο έχει απλωθεί πάρα πολύ, τα ΚΥΔ είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθούν σε τόσο μεγάλο αριθμό. Το έργο είναι πολύ ευαίσθητο, δεν είναι απλές δηλώσεις, που μπορεί ο πάσα ένας να θεωρεί ότι με κάθε ευκολία μπορεί να κάνει. Οπότε, θεωρώ ότι εδώ πρέπει να ανοίξει μία μεγάλη συζήτηση, ενόψει της επόμενης προγραμματικής περιόδου πια, για τον τρόπο με τον οποίο οραματιζόμαστε το συγκεκριμένο έργο».

Κώστας Γιαννόπουλος, γενικός διευθυντής ΕΑΣ Θεσσαλονίκης: «Χρειάζεται η αυστηροποίηση πιστοποίησης των ΚΥΔ»

«Η έρευνα που εξελίσσεται ευελπιστώ να καταλήξει στην ουσία της υπόθεσης, η οποία, κατά την προσωπική μου άποψη, είναι όσοι πήραν κακώς χρήματα να τα επιστρέψουν. Όσον αφορά τα ΚΥΔ, πιστεύω ότι το άνοιγμα της διαδικασίας πριν από δέκα χρόνια, που έφυγε από το μονοπώλιο των Ενώσεων, ξεκίνησε με πάρα πολύ αυστηρή διαδικασία πιστοποίησης για να πάρουμε “πύλη” ως Κέντρα, αλλά από ένα σημείο και μετά αυτή η διαδικασία ξεχείλωσε.

Όπως, επίσης, ξεχείλωσε και η δουλειά με τις online δηλώσεις, κάτι το οποίο κατ’ ουσίαν δεν βοήθησε και αυτό φάνηκε. Αυτήν τη στιγμή, όλοι έχουν πρόσβαση παντού, άρα η προσωπική μου άποψη είναι ότι η διαδικασία πρέπει να αυστηροποιηθεί.

Ουσιαστικά, να ξανακλείσει. Άρα, λοιπόν, είμαι υπέρ της αυστηροποίησης της διαδικασίας και υπέρ της αυστηρής πιστοποίησης των Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων για να δέχονται παραγωγούς χωρίς καμία έκπτωση. Για να μπορεί να ασχοληθεί κάποιος με αυτό το έργο, θα πρέπει να ελέγχεται από 100 πλευρές».

Μανώλης Μαυροματάκης, πρόεδρος Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Σητείας: «Νέα στρατηγική για τη διαφάνεια στη διανομή των επιδοτήσεων»

«Είναι γεγονός ότι υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα στη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο έχει να κάνει, κυρίως, με τους ελλιπείς ελέγχους και τη λειτουργία Κέντρων Υποβολής Δηλώσεων, τα οποία δεν πληρούν τις βασικές προϋποθέσεις διαφάνειας και τους αυστηρούς όρους πιστοποίησης.

Επειδή έχουν στοχοποιηθεί και ισοπεδωθεί άδικα αρκετά από τα ΚΥΔ που δεν έχουν καμία ανάμειξη σε όλα αυτά τα πρωτόγνωρα που συμβαίνουν στις αγροτικές επιδοτήσεις, πιστεύω ότι η πολιτεία πρέπει την επόμενη μέρα να χαράξει νέα στρατηγική για την κατανομή και τη διαφάνεια στη διανομή των επιδοτήσεων. Να ενισχύσει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Οι εφαρμοστικές αποφάσεις πρέπει να κοινοποιούνται έγκαιρα και χωρίς ασάφειες, η υποβολή των δηλώσεων πρέπει να αρχίζει αρχές του χρόνου για να υπάρχει εύλογο χρονικό διάστημα για διασταυρωτικούς ελέγχους, να επανεξεταστούν όλες οι άδειες λειτουργίας των Κέντρων Υποβολής Δηλώσεων και ιδιαίτερα όσων εμπλέκονται στα ευρήματα του ελέγχου με πλαστές δηλώσεις. Και, τέλος, να επιστραφούν οι παράνομες καταβληθείσες επιδοτήσεις όχι μόνο από τους παραγωγούς, αλλά και από τα Κέντρα Υποβολής Δηλώσεων που βοήθησαν στην υποβολή τους».

Γεώργιος Ιγνατιάδης, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Ξάνθης «Η Ένωση»: «Η δήλωση του ΑΤΑΚ μπορεί να μειώσει τις παρατυπίες»

«Τα ΚΥΔ δεν είναι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Έρχονται οι παραγωγοί και καταθέτουν τα δικαιολογητικά τους και τα ανάλογα θεωρημένα ενοικιαστήρια. Τώρα, αν έγιναν κάποιες παρατυπίες στον Νομό Ξάνθης, γιατί είναι πολλά τα ΚΥΔ, εμάς δεν μας αγγίζει καθόλου. Πλέον, ένα βασικό στοιχείο που έχουν βάλει στις αιτήσεις είναι ο Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ), γιατί χωρίς αυτόν δεν μπορεί να δηλωθεί ένα ακίνητο. Εφόσον υπάρχει ο ΑΤΑΚ, δεν νομίζω να μπορούν να υπάρξουν, πλέον, παρατυπίες. Όσον αφορά τα ΚΥΔ, αυτό που παρατηρούμε είναι ότι οι αγρότες επιστρέφουν για τη δήλωσή τους στους συνεταιρισμούς».