Farm Europe για ΚΑΠ: «Άδικα» και «ανεπαρκή» τα µέτρα που εφαρµόζονται µέχρι σήµερα

Αναγκαία η δηµιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταµείου Διαχείρισης Κρίσεων στη γεωργία

«Από το 2013 η ΚΑΠ αποδεικνύεται «άνιση» και «µέτρια» απέναντι στα κράτη-µέλη της Ένωσης»

Τη δηµιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταµείου για τη Διαχείριση Κρίσεων στη γεωργία προτείνει η ευρωπαϊκή δεξαµενή σκέψης Farm Europe κατά την εφαρµογή της νέας ΚΑΠ µετά το 2021, καθώς κρίνει πως τα µέτρα που προτείνει η Κοµισιόν προς αυτή την κατεύθυνση είναι ανεπαρκή.

Σύµφωνα µε τη Farm Europe, το Ταµείο µπορεί να χρηµατοδοτείται από το πολυετές αποθεµατικό κρίσεων και να περιλαµβάνει όλες τις απαραίτητες δράσεις, προκειµένου οι αγρότες της ΕΕ να έχουν στη διάθεσή τους ένα ολοκληρωµένο πλαίσιο προστασίας των εισοδηµάτων τους σε περιπτώσεις κρίσεων λόγω της κλιµατικής αλλαγής ή της αγοράς.

Όπως εξηγεί, µπορεί από το 2013 η ΚΑΠ να παρέχει µια σχετική στήριξη, αλλά αποδεικνύεται «άνιση» και «µέτρια» απέναντι στα κράτη-µέλη της Ένωσης. Μάλιστα, η Farm Europe αναφέρει χαρακτηριστικά πως, µέσω της ΚΑΠ, κινητοποιείται κάτι λιγότερο από το 1% του προϋπολογισµού σε εργαλεία διαχείρισης κινδύνων.

Τις αδυναµίες του συστήµατος στήριξης ξεγύµνωσε, εξάλλου, το 2018 η µεγάλη ξηρασία που έπληξε πολλές περιοχές της Ευρώπης. Σύστηµα που αφενός δεν ήταν κατάλληλα προετοιµασµένο για ένα τέτοιο ενδεχόµενο και αφετέρου αντιµετώπισε το πρόβληµα µε αποσπασµατικές λύσεις και δη µε ενισχύσεις που δόθηκαν στους πληγέντες αγρότες ανισοµερώς.

Σύµφωνα µε τους ειδικούς αναλυτές της Farm Europe, η νέα ΚΑΠ πρέπει να µεταρρυθµιστεί πάνω σε νέες βάσεις, µε στόχο:

  • Την ενίσχυση των εργαλείων διαχείρισης κινδύνων, κάνοντάς τα πιο ελκυστικά στους αγρότες.
  • Τη δηµιουργία του Ευρωπαϊκού Ταµείου Διαχείρισης Κρίσεων για τη γεωργία που θα παρέχει συµπληρωµατική υποστήριξη.
  • Τη θωράκιση ενός συνεκτικού συστήµατος, που θα λειτουργεί µε όρους διαφάνειας, προκειµένου να ενθαρρύνει τους φορείς να αντιδρούν άµεσα στα σήµατα κινδύνου που θα εκπέµπει η αγορά.

Αποστολή

Ειδικότερα, προτείνεται το Ευρωπαϊκό Ταµείο να έχει την ακόλουθη πολλαπλή αποστολή:

  • Να λειτουργεί µε µερική
  • αντασφάλιση. Σύµφωνα µε τη Farm Europe, µε τον τρόπο αυτόν, οι Ευρωπαίοι αγρότες και µεγαλύτερη ασφάλεια θα νιώθουν και µικρότερα ασφάλιστρα θα πληρώνουν.
  • Να παρέχει στήριξη σε δεύτερο επίπεδο σε περιπτώσεις κρίσεων της αγοράς, αναλαµβάνοντας τα εργαλεία σταθεροποίησης του εισοδήµατος. Η πρόταση αυτή βασίζεται στο σκεπτικό ότι σε περίπτωση σοβαρής κρίσης, οι ενισχύσεις θα αποδεσµευτούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα χορηγούνται µε ίσους όρους.
  • Να έχει τη δυνατότητα ταχείων παρεµβάσεων µέσω έκτακτων µέτρων στην αγορά σε περίπτωση κρίσης, µε στόχο την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων.

Σύµφωνα µε τη Farm Europe, το κόστος διαχείρισης ενός τέτοιου ταµείου θα είναι ελάχιστο, δεδοµένου ότι οι παρεµβάσεις του θα εναρµονίζονται µε τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου που αναγνωρίζονται στο άρθρο 70 του κανονισµού και στο άρθρο 36 της ΚΑΠ, όπως ισχύει σήµερα. Τα εργαλεία αυτά ελέγχονται από τους οργανισµούς πληρωµών κάθε χώρας, από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και σε κοινοτικό επίπεδο.

Κεφάλαιο

Βάσει της πρότασης, τα κριτήρια για την ενεργοποίηση της αποζηµίωσης από το Ταµείο πρέπει να είναι αντικειµενικά και να έχουν προκαθοριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Farm Europe κρίνει πως το Ταµείο πρέπει να διαθέτει ένα κεφάλαιο, ύψους 1,7 δισ. ευρώ, προκειµένου να είναι δυνατή η αντιµετώπιση των καταστάσεων κρίσης που ενδέχεται να προκύψουν σε διάφορους τοµείς της γεωργίας. Η κατανοµή αυτή µπορεί να προβλεφθεί είτε την πρώτη ηµέρα της δηµιουργίας του Ταµείου µε απόφαση των κρατών-µελών, και στο πλαίσιο των συζητήσεων σχετικά µε το ευρωπαϊκό δηµοσιονοµικό πλαίσιο 2021-2028 ή προοδευτικά µεταξύ 2021 και 2023.

Το ποσό του κεφαλαίου καθορίστηκε, όπως αναφέρει η Farm Europe, µε βάση την εµπειρία των προηγούµενων κρίσεων, αλλά και λαµβάνοντας υπόψη τις δράσεις που θα είχαν χρηµατοδοτηθεί, αν υπήρχε στο παρελθόν αυτό το ταµείο, µε δεδοµένα ότι:

  • οι κρίσεις λόγω της κλιµατικής αλλαγής είναι περισσότερες
  • εάν οι κρίσεις της αγοράς ενδέχεται να υπάρχουν σε µια µόνο περίοδο, και σε διάφορους τοµείς, η πιθανότητα όλοι οι τοµείς της γεωργίας να επηρεαστούν ταυτόχρονα είναι στατιστικά χαµηλή.
  • Κατά συνέπεια, καταλήγουν οι ειδικοί, θεωρείται απολύτως ασφαλές το Ταµείο να διαθέτει ένα αποθεµατικό ισοδύναµο µε τέσσερα χρόνια δράσεων:
  • Αντασφάλιση «κλιµατικής ασφάλισης» (ετήσια προληπτική κατανοµή ύψους 150 εκατ. ευρώ ανά έτος στο ταµείο διαχείρισης κρίσεων).
  • Εξαγορά των µέσων σταθεροποίησης του γεωργικού εισοδήµατος (ετήσια προληπτική κατανοµή ύψους 135 εκατ. ευρώ ανά έτος στο ταµείο διαχείρισης κρίσεων).
  • Αναπροσαρµογή των µέτρων προσφοράς/ζήτησης (ετήσια προληπτική κατανοµή ύψους 130 εκατ. ευρώ ανά έτος στο ταµείο διαχείρισης κρίσεων).
  • Επιπλέον 5 εκατ. ευρώ ανά έτος για τη χρηµατοδότηση των µέσων επικοινωνίας σχετικά µε τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου, την έρευνα κ.ά.