Οι σερβικές εταιρείες Industrija mesa Matijevic, Delta Holding, Almex DOO, Coric Agrar DOO και LoginEKO (που ανήκει σε παντρεμένο ζευγάρι Σλοβένων), μαζί με τις Al Dahra Holding LLC και Elite Agro LLC από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι αυτήν τη στιγμή οι μεγαλύτεροι γαιοκτήμονες στη Σερβία, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Forbes Serbia.
Η Industrija mesa Matijevic, εταιρεία χαρτοφυλακίου που δραστηριοποιείται στον κλάδο του κρέατος και παράγει, επίσης, συστατικά για ζωοτροφές, καλλιεργεί 360.000 στρέμματα στη Βοϊβοντίνα και επιπλέον 20.000 στρέμματα στην Κροατία. Υπό τη σκέπη της έχει 106 επιχειρηματικές οντότητες που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό τομέα και τους κλάδους του εμπορίου και της φιλοξενίας.
Ένα από τα πρόσφατα deals της εταιρείας ήταν η απόκτηση του πλειοψηφικού μεριδίου του Ομίλου Mitron, που εδρεύει στο Βρμπας, φέρνοντας στους κόλπους της άλλες δέκα επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων της ελαιοπαραγωγού Banat και της εκμετάλλευσης Sava Kovacevic, με την τελευταία να προσθέτει περίπου 40.000 στρέμματα στο δυναμικό της Industrija mesa Matijevic.
Πέρα από τις σερβικές εταιρείες, η χώρα βλέπει τη γη της να εξαγοράζεται από ξένα συμφέροντα. Εδώ και μία ολόκληρη πενταετία, η Al Dahra κατατάσσεται ως η δεύτερη μεγαλύτερη γαιοκτήμονας στη Σερβία. Τον Οκτώβριο του 2018, η εταιρεία από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απέκτησε ένα μερίδιο της εταιρείας αγροβιομηχανίας PKB Corporation αντί 121 εκατ. ευρώ, παίρνοντας πάνω από 17.000 στρέμματα υπό τον έλεγχό της. Σύμφωνα με τα τότε δημοσιεύματα, η εταιρεία κατέβαλε 80 εκατομμύρια ευρώ για τη γη, ήτοι 470 ευρώ το στρέμμα.
Όπως αποτυπώνει το ρεπορτάζ, στη βαλκανική χώρα υπάρχει μια εμφανής τάση συγκέντρωσης της αγροτικής γης στα χέρια ολίγων και ισχυρών. Μάλιστα, οι μεγάλοι παίκτες αυτής της «αρένας» ιδιοκτησίας παραμένουν εδώ και χρόνια οι ίδιοι. Παρατηρούνται μόνο σποραδικές ανακατατάξεις μεταξύ αυτών, εφόσον κάποιος προβεί σε μια μεγάλη αγοραπωλησία γης. Σε κάθε περίπτωση, το κλειστό κλαμπ των πέντε μεγαλύτερων ιδιοκτητών αγροτικής γης δεν διαφοροποιείται. Μάλιστα, η πρόοδος που σημειώνουν στη συγκέντρωση γης είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, σύμφωνα με το σερβικό Forbes.
Τι δείχνει η Απογραφή Γεωργίας
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας Απογραφής Γεωργίας στη Σερβία, η οποία διεξήχθη από 1ης Οκτωβρίου έως 15 Δεκεμβρίου 2023, στη χώρα καταγράφηκαν 508.365 αγροτικές εκμεταλλεύσεις, μια μείωση 10% σε σύγκριση με την αντίστοιχη έρευνα του 2018. Ωστόσο, ο μέσος όρος της έκτασης μιας αγροτικής εκμετάλλευσης έχει αυξηθεί στα 64 στρέμματα, από 54 που ήταν στην προηγούμενη απογραφή, όπως δηλώνει στο Forbes Serbia ο αγροοικονομολόγος Milan Prostran, επιβεβαιώνοντας την έντονη τάση συγκέντρωσης.
Ενδεικτικά, σημειώνεται ότι το –τότε– μέσο μέγεθος των 54 στρεμμάτων ήταν 2,6 φορές μικρότερο από το μέσο μέγεθος μιας εκμετάλλευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο τέσσερα κράτη-μέλη -η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Μάλτα- είχαν μικρότερο μέσο όρο εκείνη την περίοδο.
