Γ. Γεωργαντάς Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης: «Το έργο της ευφυούς γεωργίας παρακαταθήκη για μια ολόκληρη γενιά αγροτών»

Συνέντευξη στους Νίκο Λάππα, Αντώνη Ανδρονικάκη

Σε συνέντευξή του στην «ΥΧ», ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Γεώργιος Γεωργαντάς, γνωστοποιεί ορισμένα από τα κύρια σημεία της ψηφιακής στρατηγικής που θα ξεδιπλωθεί το επόμενο διάστημα στον πρωτογενή τομέα και αναμένεται να παρουσιαστεί έως το τέλος του 2020, στην επερχόμενη «Ψηφιακή Βίβλο».

Στην πρώτη ενότητα έργων εντάσσονται εκείνα που έχουν ως στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας που συνδέεται με τους Οργανισμούς που εποπτεύει το ΥΠΑΑΤ και έχει αντίκτυπο στην καθημερινότητα των αγροτών.

Μια δεύτερη ενότητα δράσεων είναι η βελτιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας, με μείωση του κόστους παραγωγής και αύξηση των καλλιεργητικών αποδόσεων. Αναφερόμενος στο υπό διαμόρφωση έργο-ορόσημο της ευφυούς γεωργίας, ο κ. Γεωργαντάς υποστήριξε ότι είναι λανθασμένη η άποψη ότι δεν συνάδει με τα ελληνικά δεδομένα, ενώ πρόσθεσε ότι θα βοηθήσει σημαντικά τις εκμεταλλεύσεις ανεξάρτητα του μεγέθους τους.

Στο πρόσφατο πανελλήνιο συνέδριο για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας, γνωστοποιήσατε ότι μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου θα υπάρξουν εξελίξεις στο θέμα της ψηφιακής μετάβασης του πρωτογενούς τομέα. Ποιες είναι αυτές;

Η εντολή που έχουμε πάρει από τον πρωθυπουργό για να συμβάλουμε στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας έχει ως προϋπόθεση τη δημιουργία και τη δημοσίευση της λεγόμενης «Ψηφιακής Βίβλου».

Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο αυτήν τη στιγμή συντάσσεται στο υπουργείο μας και θα περιέχει τη στρατηγική, τις κατευθύνσεις και τη στόχευση, την οποία θέτουμε ως κυβέρνηση, αλλά και ανά υπουργείο. Ταυτόχρονα, θα περιέχει και τα έργα εκείνα που είναι αναγκαίο να υλοποιηθούν για να υποστηρίξουν αυτήν τη στρατηγική και αυτό τον προγραμματισμό. Αυτό γίνεται για πρώτη φορά. Για πρώτη φορά δηλαδή, δεν έχουμε απλά μία αόριστη θεωρητική προσέγγιση των ζητημάτων, αλλά έχουμε και συγκεκριμένα έργα, ανά τομέα, τα οποία, είτε από το υπουργείο μας, που έχει τον στρατηγικό ρόλο, είτε από τα αρμόδια και συναρμόδια υπουργεία θα περιγράφονται και θα πρέπει βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα να πραγματοποιηθούν. Στη διάθεσή μας θα έχουμε και τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να ολοκληρώσουμε το όραμά μας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Η «Ψηφιακή Βίβλος» θα δημοσιευθεί από το υπουργείο μας έως τα τέλη του έτους, δηλαδή σε ενάμιση μήνα το αργότερο από σήμερα. Επίσης, οφείλω να σημειώσω ότι, ως γνωστόν, από τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης –από αυτά που αποτελούν επιδότηση– έχει ανακοινωθεί ότι περίπου το 20% θα αξιοποιηθεί στα έργα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Είναι πολλά χρήματα, είναι μία μοναδική ευκαιρία για τη χώρα.

Μπορούμε να δώσουμε μια πρώτη εικόνα για τα επιμέρους έργα στον αγροτικό τομέα;

Τα περισσότερα εξ αυτών των έργων είναι σε συνεργασία του υπουργείου μας με το ΥΠΑΑΤ, που διαθέτει την τεχνογνωσία επί των ειδικών ζητημάτων που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Εμείς θα δώσουμε την τεχνογνωσία για το ψηφιακό «περίγραμμα» και τις ψηφιακές υποδομές που πρέπει να χρησιμοποιηθούν. Αυτά τα έργα χωρίζονται σε δύο ενότητες:

Η μία ενότητα έχει να κάνει με το διοικητικό σκέλος, με την υφιστάμενη δηλαδή γραφειοκρατία, όπως είναι δομημένη και τη γνωρίζουμε σε σχέση με τη λειτουργία του ίδιου του ΥΠΑΑΤ, αλλά και των εποπτευόμενων Οργανισμών του, που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητα του παραγωγού, του μεταποιητή, ή του εμπόρου. Οπότε, ένα σκέλος θα είναι ο ανασχεδιασμός αυτών των διοικητικών διαδικασιών.

Δηλαδή, ας πούμε του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΕΛΓΑ;

Ακριβώς, του ΟΠΕΚΕΠΕ, του ΕΛΓΑ και του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα». Θα γίνει ψηφιοποίηση των διαδικασιών. Ως προς την πρώτη ενότητα που συζητάμε, υπάρχουν δύο γενικά αντικείμενα έργων, που μπορεί να περιλαμβάνουν υποέργα. Το ένα από αυτά, για το οποίο μπορώ να σας μιλήσω, είναι ο ανασχεδιασμός των διαδικασιών του ΥΠΑΑΤ.

Στόχος του, δηλαδή, είναι ο ανασχεδιασμός των διαδικασιών και η συνακόλουθη σύνταξη των προσχεδίων των κανονιστικών πράξεων μέσω των οποίων θα θεσπιστούν οι απλουστευμένες διαδικασίες. Τέτοιες διαδικασίες μπορεί να είναι, για παράδειγμα, η έγκριση και η παρακολούθηση υλοποίησης προγραμμάτων προώθησης αγροτικών προϊόντων, ο έλεγχος και η αξιολόγηση επιχειρησιακών προγραμμάτων, που υποβάλλονται από ομάδες παραγωγών οπωροκηπευτικών, η χορήγηση έγκρισης πολλαπλασιαστικού υλικού από τρίτες χώρες κ.λπ. Για τα έργα αυτά θα γίνει ανασχεδιασμός και, στη συνέχεια, θα ακολουθήσει η μοντελοποίηση των διαδικασιών αυτών και βεβαίως και η ψηφιοποίησή τους, με στόχο οι πολίτες να μπορούν να εκτελέσουν αυτές τις διαδικασίες από απόσταση.

Εκεί είναι και το ΟΣΔΕ;

Όχι, το ΟΣΔΕ δεν είναι εκεί, είναι όμως ο ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», ο ΕΛΓΑ και ο ΟΠΕΚΕΠΕ. Η δεύτερη ενότητα είναι οι ίδιες οι υπηρεσίες που μπορούν να προσφερθούν για την ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής των τροφίμων. Επειδή δεν έχει δημοσιευθεί η «Ψηφιακή Βίβλος», θα μου επιτρέψετε να κάνω κάποιες αναφορές επιγραμματικά. Μία από τις δράσεις, επί παραδείγματι, είναι η δημιουργία μιας εθνικής, δημόσιας υποδομής συλλογής δεδομένων για τον πρωτογενή τομέα, χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες, με τις οποίες θα καλυφθούν εκατομμύρια στρέμματα και στις 13 περιφέρειες της Ελλάδας.

Θα καλύπτεται, δηλαδή, σχεδόν όλη η παραγωγική έκταση της χώρας;

Ναι. Η ευφυής γεωργία βοηθά στη μείωση του κόστους καλλιέργειας, στη μείωση κόστους άρδευσης, καθώς και στη μη άσκοπη χρήση φυτοφαρμάκων. Στόχος του έργου είναι να εφαρμόσει τη ρομποτική, την υπολογιστική όραση και τη γεωργία ακριβείας.

Η εφαρμογή των αρχών της Τεχνητής Νοημοσύνης στη Γεωργία θα οδηγήσει σε μία σειρά καινοτομιών χάρη στην παράλληλη λειτουργία και συνεργασία πολλαπλών τεχνολογιών. Το έργο θα στοχεύει στην επίτευξη τέτοιων πλεονεκτημάτων και στη σύγκρισή τους με την τρέχουσα κατάσταση θα υπάρχει στο πλαίσιο σεναρίου παρακολούθησης ασθενειών φυτών, καθώς και στην καλύτερη χαρτογράφηση και ανάλυση περιοχών του αγρού, που έχουν ανάγκη από καλύτερο πότισμα, αξιοποιώντας την παρακολούθηση της υγρασίας του εδάφους.

Εκεί, θα υπάρχει, για παράδειγμα, η δυνατότητα λήψης από τους παραγωγούς φωτογραφιών ενός φυτού μέσω κινητού τηλεφώνου για τη διαπίστωση ασθενειών. Δηλαδή, θα υπάρχει, για παράδειγμα, εφαρμογή που οι χρήστες – αγρότες θα μπορούν να φωτογραφίζουν τις καλλιέργειές τους. Στη συνέχεια, εξειδικευμένοι γεωπόνοι θα βλέπουν φωτογραφίες και θα προτείνουν τα κατάλληλα φυτοπροστατευτικά και θεραπείες προς χρήση.

Για όλα αυτά θα υπάρχουν «σταθμοί»;

Ναι, θα υπάρχουν σταθμοί, δηλαδή τεχνολογικές υποδομές σε όλη τη χώρα.

Αυτά θα ενταχθούν στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης;

Έχουμε τη δυνατότητα να τα εντάξουμε εκεί. Τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μία μεγάλη δεξαμενή, την οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε. Εμείς κάνουμε την πρόταση, δίνουμε τη δυνατότητα και την τεχνολογική υποδομή, ώστε να υλοποιηθεί το έργο.

Να εξηγήσουμε εδώ κάποια πράγματα. Υπάρχει ο «χάρτης» του ψηφιακού μετασχηματισμού με τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις μας. Αυτές, βεβαίως, δεν έγιναν αυθαίρετα. Υπήρξε μια προεργασία και μια συνεργασία σε ένα πρωτογενές στάδιο με τα αρμόδια υπουργεία. Δηλαδή, λάβαμε προτάσεις από διάφορα υπουργεία, τις οποίες στη συνέχεια επεξεργαστήκαμε και τις συμπεριλάβαμε στην «Ψηφιακή Βίβλο». Βεβαίως, οι αποφάσεις θα λαμβάνονται στη συνέχεια σε ανώτατο επίπεδο, τουλάχιστον σε κάποια έργα, τα μεγάλα και με πρωταρχικό πάντα ρόλο αυτόν του αρμόδιου υπουργείου, δηλαδή του Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Η κατάλληλη εκπαίδευση, η κατάλληλη στόχευση και τα κατάλληλα εργαλεία που υποχρεούται να δώσει η πολιτεία θα βοηθήσουν τον αγρότη να αυξήσει τις αποδόσεις του και το εισόδημά του και τη χώρα να αυξήσει συνολικά την παραγωγή της

Από ό,τι γνωρίζουμε, το ΥΠΑΑΤ κάνει μία πρόταση για αγροτικά –με τη στενή έννοια του όρου– έργα, όπως αρδευτικά, σχέδια βελτίωσης, μεταποίηση. Δράσεις, όπως αυτές που αναφέρετε, είναι παράλληλες και επιπλέον των όσων ζητάει το ΥΠΑΑΤ από το Ταμείο Ανάκαμψης;

Ακριβώς.

Πότε θα αρχίσει να τα βλέπει αυτά ο αγρότης;

Αυτό θα εξαρτηθεί από το πώς θα τρέξει συνολικά η απορρόφηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Από την πλευρά μας, έχουμε μία ετοιμότητα πάνω σε αυτό, αλλά καταλαβαίνετε ότι είναι λίγο πρόωρο να σας δώσω ένα χρονοδιάγραμμα. Προσπαθούμε να ωριμάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα από αυτά τα έργα, τουλάχιστον σε ένα επίπεδο προμελέτης, έτσι ώστε όταν αρχίσει να λειτουργεί το Ταμείο Ανάκαμψης με τα διάφορα προγράμματα και τις διάφορες προσκλήσεις του, να μπορούμε να εντάξουμε όσο το δυνατόν περισσότερα.

Προηγουμένως, στη δεύτερη ενότητα, αναφερθήκατε στο έργο της ευφυούς γεωργίας. Αυτό αποτελεί το έργο-«ορόσημο» της ενότητας αυτής;

Θεωρώ πως ναι. Ένα τέτοιο, πολύ σημαντικό έργο περιορίζει το κόστος και αυξάνει το όφελος, συμβάλλει στην καταπολέμηση των ασθενειών, μας λέει πού πρέπει να ρίξουμε λίπασμα, πώς να αρδεύσουμε, είναι πολλά τα οφέλη.

Έχει πολλές επιμέρους δράσεις, είναι πολύ μεγάλο. Και να σας πω και κάτι. Δεν έχει να κάνει με το ότι η Ελλάδα δεν έχει μεγάλες σε έκταση καλλιέργειες. Διότι, λέγεται από κάποιους ότι η ευφυής γεωργία είναι πολύ καλή για μεγάλες καλλιέργειες. Αυτό είναι μεγάλο λάθος. Και στις μικρές εκτάσεις μπορεί να σε κατευθύνει και, μάλιστα, να βοηθήσει στην επιλογή της κατάλληλης καλλιέργειας για το κατάλληλο έδαφος.

Υπάρχει προϋπολογισμός γι’ αυτό;

Όχι, όχι, είναι πρόωρο. Θα μπορούμε να έχουμε μία καλή ενημέρωση για τα ΜΜΕ και τον αγροτικό κόσμο στην επίσημη παρουσίαση της «Ψηφιακής Βίβλου» εντός του έτους. Μέχρι τα Χριστούγεννα δηλαδή, αν όλα πάνε καλά, ή με μια μικρή απόκλιση.

Μαζί με την έκδοση της «Ψηφιακής Βίβλου», θα δημοσιεύεται κάτι αντίστοιχο και από το αρμόδιο υπουργείο;

Όχι, θα είναι μόνο από εμάς και θα αναφέρεται στις δράσεις με τα συναρμόδια υπουργεία.

Στην «Ψηφιακή Βίβλο» θα υπάρχουν και λεπτομέρειες για τα επιμέρους έργα, όπως για παράδειγμα ένα ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους;

Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης δεν θα υπάρχει, θα υπάρχει όμως αναλυτική περιγραφή του ίδιου του έργου και τα επιμέρους στάδιά του.

Προηγουμένως αναφέρατε ότι οι υποδομές ευφυούς γεωργίας μπορούν να υποδείξουν και πώς να αξιοποιηθεί η εκάστοτε γεωργική γη. Αυτό άπτεται των γεωργικών συμβούλων. Υπάρχει πρόβλεψη για παροχή συμβουλών;

Πολύ σωστά το θέσατε, να σας πω το εξής. Συνολικά, σε όλες τις δράσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού, παράλληλα και αναγκαία υπάρχει και υποστηρικτική διαδικασία επιμόρφωσης. Αλλιώς, δεν γίνεται να επιτύχουμε το μέγιστο αποτέλεσμα σε μία –επί της ουσίας– νέα παραγωγική διαδικασία.