Ο ι αιτίες που έχουν φέρει την πάλαι ποτέ κραταιά γαλλική γεωργία στο σημείο να παραπαίει, αναλύονται σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο The Local. Καθώς ο αριθμός των γαλλικών εκμεταλλεύσεων μειώνεται σταθερά, οι αγρότες που παραμένουν στον κλάδο συνεχίζουν να δίνουν άνιση μάχη για την επιβίωσή τους.
Παρότι η γαλλική αγροδιατροφή είναι προικισμένη με μεγάλα ποιοτικά πλεονεκτήματα, ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες και λαμβάνει περισσότερες ευρωπαϊκές επιδοτήσεις από οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος, οι αριθμοί αποτυπώνουν με αμείλικτο τρόπο την πτώση της άλλοτε κυρίαρχης ευρωπαϊκής υπερδύναμης. Για το 2019, οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις, που εκτείνονται σε όλο το εύρος της Γαλλίας, ανέρχονται σε μόλις 460.000, έναντι 750.000 πριν από δύο δεκαετίες. Η μείωση του αριθμού τους συνοδεύεται από τον διπλασιασμό του μεγέθους τους, σκιαγραφώντας μια εμφανή τάση συγκέντρωσης της γης στα χέρια ολίγων. Δύο στους πέντε Γάλλους αγρότες κερδίζουν λιγότερα από 4.320 ευρώ ετησίως, και, χωρίς τις επιδοτήσεις των Βρυξελλών, δεκάδες χιλιάδες από αυτούς θα οδηγούνταν σε αρνητικό ισοζύγιο. Από την εξίσωση δεν θα πρέπει να παραλείπεται και το ενδεικτικά υψηλό ποσοστό των αυτοκτονιών, καθώς ένας Γάλλος αγρότης προβαίνει στο απονενοημένο διάβημα κάθε δύο έως τρεις ημέρες…
Νέες καταναλωτικές ανάγκες, κρατική ολιγωρία και μεγάλα συμφέροντα βλάπτουν τον κλάδο
Οι λόγοι της παρακμής του γαλλικού αγροτικού τομέα είναι αρκετοί και μερικοί από αυτούς δεν αφορούν αποκλειστικά τη Γαλλία. Για παράδειγμα, οι προτιμήσεις των καταναλωτών έχουν απομακρυνθεί από το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, οι αγρότες σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες πλήττονται από τη συμπίεση των τιμών από τα σούπερ μάρκετ, ενώ έχουν, επίσης, αναγκαστεί να αντιμετωπίσουν και την προοδευτική κατάργηση –από τη δεκαετία του 1990– των εγγυημένων τιμών παραγωγού που προσέφερε κάποτε η ΚΑΠ.
Μεγάλο μερίδιο ευθύνης βαραίνει διαχρονικά τις γαλλικές κυβερνήσεις, οι οποίες έχουν ασχοληθεί μόνο στα λόγια με έννοιες, όπως η οικογενειακή γεωργία και η ενίσχυση της ποιότητας των τροφίμων. Έχουν, μάλιστα, διοχετεύσει τις περισσότερες ευρωπαϊκές επιδοτήσεις υπέρ των μεγάλων αγροτικών εκμεταλλεύσεων δημητριακών και άλλων μεγάλων βιομηχανιών της αγροδιατροφής, οι οποίες καθιστούν τη Γαλλία έναν από τους μεγαλύτερους μαζικούς εξαγωγείς τροφίμων στον κόσμο. Αλλά και η μεγαλύτερη γαλλική ένωση αγροτών, η Εθνική Ομοσπονδία Συνδικάτων Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων (FNSEA), παραδοσιακά κυριαρχείται από τα μεγάλα συμφέροντα των εταιρειών του κλάδου των δημητριακών στη Bόρεια Γαλλία. Όπως και οι περισσότερες γαλλικές κυβερνήσεις, η FNSEA έχει αντισταθεί σε οποιαδήποτε ριζική μετατόπιση των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων με βάση την έκταση υπέρ των μικρότερων εκμεταλλεύσεων.
Λάθος η προσέγγιση του αγροτικού επαγγέλματος από τους ίδιους τους παραγωγούς
Ωστόσο και οι ίδιοι οι Γάλλοι αγρότες έχουν κάνει λιγότερα από ό,τι οι παραγωγοί άλλων ευρωπαϊκών χωρών, προκειμένου να μειώσουν το κόστος παραγωγής τους. Όπως τονίζει ο Pascal Viné, γενικός εκπρόσωπος της εθνικής οργάνωσης εκπροσώπησης των γαλλικών αγροτικών συνεταιρισμών Coop de France, τα 4/5 των Γάλλων αγροτών δεν έχουν ιδέα για το κόστος των εισροών τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα της Δυτικής Ευρώπης ένα μεγάλο κομμάτι του αγροτικού δυναμικού αδυνατεί να συμβιβαστεί με την κατάρρευση του παλαιού συστήματος παρέμβασης της ΕΕ, το οποίο παρείχε εγγυημένες τιμές παραγωγού για το βόειο κρέας και το γάλα, ανεξάρτητα από την ποιότητα και τα επίπεδα ζήτησης. Ακόμα και μέχρι σήμερα, λοιπόν, πολλοί Γάλλοι αγρότες δεν έχουν καταλάβει ότι πρέπει να περάσουν στο επόμενο στάδιο και να αρχίσουν να συμπεριφέρονται ως «επιχειρηματίες», υιοθετώντας τις ανησυχίες επιχειρήσεων άλλων κλάδων αναφορικά με την ποιότητα των προϊόντων τους και την προσέλκυση των πελατών.
Πριν από μερικές ημέρες, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, δεσμεύτηκε ότι θα αγωνιστεί για μια «νέα ΚΑΠ». Για πολλούς αγρότες της Γαλλίας, η υπόσχεση αυτή εκλαμβάνεται ως σύνθημα επιστροφής στο παλιό καθεστώς των εγγυημένων τιμών παραγωγού. Στην πραγματικότητα, το σενάριο αυτό δεν υφίσταται. Όσοι, λοιπόν, σκέφτονται με τόσο κοντόφθαλμο τρόπο, είναι καταδικασμένοι όχι μόνο να απογοητευτούν, αλλά είναι βέβαιο ότι θα κινδυνεύσουν περισσότερο από ποτέ με αφανισμό από τον κλάδο.
