Γεωργικές πρακτικές: Ζιζανιοκτονία με Γεωργία Συντηρήσεως στο βαμβάκι της Θεσσαλονίκης

Μια νέα γεωργική πρακτική, που εντάσσεται στο πλαίσιο της Γεωργίας Συντηρήσεως, ερευνά πειραματικά το Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» στη Θεσσαλονίκη. Η πρακτική αφορά τη σπορά βαμβακιού σε υπολείμματα καλλιέργειας (cover crops) δίχως κατεργασία εδάφους, με σκοπό την αντιμετώπιση των ζιζανίων και τη μείωση της χρήσης των χημικών.

Όπως εξηγεί ο εντεταλμένος ερευνητής του ινστιτούτου, Θωμάς Γιτσόπουλος, η επιλογή του βαμβακιού έγινε στο πλαίσιο της αμειψισποράς και κυρίως γιατί η καλλιέργεια έχει πρόβλημα με την αντιμετώπιση των ζιζανίων και δεν υπάρχουν εγκεκριμένα μεταφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα για πλατύφυλλα ζιζάνια. «Όταν δεν υπάρχουν ‘‘όπλα’’ για την αντιμετώπιση των ζιζανίων, τα υπολείμματα λειτουργούν μηχανικά ως άμυνα στην ανάπτυξη αγριόχορτων», τονίζει. Στη διάρκεια του χρόνου και στον κύκλο της αμειψισποράς έγιναν από το Ινστιτούτο οκτώ επεμβάσεις.

Χρησιμοποιήθηκαν οκτώ διαφορετικά υπολείμματα που προέρχονταν από ποικιλίες σιτηρών όπως σίκαλη, κριθάρι, τριτικάλε κ.λπ., με σκοπό να διαπιστωθεί η επίδραση που θα έχουν στην επόμενη καλλιέργεια για την αντιμετώπιση των ζιζανίων. «Σε άλλη περίπτωση, όταν θέλουμε το βαμβάκι να επωφεληθεί των θρεπτικών στοιχείων και να πάρει άζωτο, ώστε να μειωθούν οι λιπάνσεις, τότε χρησιμοποιούμε ψυχανθή.

Όμως, τα υπολείμματά τους, στη συνέχεια, δεν θα δώσουν ανταγωνισμό στα ζιζάνια», επισημαίνει ο ερευνητής, προσθέτοντας πως κάθε τεχνική έχει τα δικά της ζητήματα. Στους πειραματικούς χειρισμούς γίνεται ταυτόχρονα σύγκριση της συμβατικής καλλιέργειας βαμβακιού με αυτήν της γεωργίας συντηρήσεως. Τα κέρδη και τα οφέλη για τους παραγωγούς μπορούν να αξιολογηθούν μετά την πάροδο κάποιων ετών.

Οφέλη και μειονεκτήματα

Από αυτήν τη γεωργική πρακτική καταγράφονται πλεονεκτήματα, αλλά και κίνδυνοι, εάν δεν υπάρχει η κατάλληλη τεχνογνωσία για να εφαρμοστεί. Σύμφωνα με τον κ. Γιτσόπουλο, εκτός από τη μείωση του κόστους των εισροών, στα πλεονεκτήματα εντάσσονται τα περιβαλλοντικά οφέλη όπως ένταξη στον κύκλο της αμειψισποράς, απουσία αναμόχλευσης και κατεργασίας του εδάφους (όργωμα), σχεδόν μηδενική απώλεια οργανικής ουσίας και ύπαρξη υγρασίας στο έδαφος, ενώ στα μειονεκτήματα εντάσσεται η διαχείριση των υπολειμμάτων.

Όπως λέει παράλληλα ο ερευνητής στην Ελλάδα, υπάρχουν λίγοι μεμονωμένοι παραγωγοί που διαθέτουν μηχανές, οι οποίες υποστηρίζουν την πρακτική της σποράς, αλλά και της κάλυψης του εδάφους με τα υπολείμματα των καλλιεργειών. «Η διαδικασία διαφέρει από αυτήν της συμβατικής γεωργίας. Για τη σπορά και την κάλυψη του εδάφους με υπολείμματα χρησιμοποιούνται κατάλληλα μηχανήματα. Ενώ σε γυμνό έδαφος τοποθετούνται εύκολα οι σπόροι, στα υπολείμματα πρέπει να ανοίξεις μηχανικά ένα αυλάκι για να μπει ο σπόρος μέσα, γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα παραμείνει στην επιφάνεια του εδάφους», υπογραμμίζει.

Καθώς το ινστιτούτο δεν διαθέτει τον κατάλληλο μηχανικό εξοπλισμό, η όλη διαδικασία έγινε χειρωνακτικά. Μέχρι τώρα, τα αποτελέσματα έδειξαν καλό φύτρωμα του βαμβακιού σε ορισμένα σημεία του αγρού.

Εν αναμονή για την έγκριση προτάσεων

Πάνω στο θέμα της Γεωργίας Συντήρησης, το Ινστιτούτο έχει υποβάλει τις δικές του προτάσεις για τις καλλιέργειες που θέλει να ερευνήσει σε σχετικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα και αναμένει την έγκρισή τους. Συντονιστής του προγράμματος θα είναι η Ιταλία και θα περιλαμβάνονται θεωρητική εκπαίδευση των παραγωγών και ερωτηματολόγια για την ευκολία της χρήσης ή μη των νέων αυτών πρακτικών.