Η Διοικούσα Επιτροπή του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. καλέι τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Βαγγέλη Αποστόλου να αντιληφθεί τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος και να αναθεωρήσει τις αποφάσεις, καθώς και το σχεδιασμό για τις γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις του Π.Α.Α. 2014-2020.
Δείτε αναλυτικά την επιστολή
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Οι καθυστερήσεις και τα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί στη διαχείριση του Μέτρου 214 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α.) 2007 – 2013, είναι ίσως τα σοβαρότερα που έχουν καταγραφεί στην ιστορία των ευρωπαϊκών ενισχύσεων στην ελληνική γεωργία. Όλα έχουν πάει στραβά από την αρχή μέχρι το τέλος, το οποίο αργεί ακόμη παρότι βρισκόμαστε τέσσερα (4) χρόνια μετά τη λήξη της προγραμματικής περιόδου!
Οι καθυστερήσεις σε όλες τις φάσεις του προγράμματος (ένταξη, έλεγχοι, πληρωμές, ενστάσεις) ήταν πρωτοφανείς για τους παρακάτω λόγους:
Οι “Προσκλήσεις Ενδιαφέροντος” για τις δράσεις της Βιολογικής Γεωργίας & Κτηνοτροφίας – αλλά και για τις άλλες δράσεις – έγιναν προς το τέλος της προγραμματικής περιόδου και μεσούσης της καλλιεργητικής περιόδου 2011-2012 δημιουργώντας μεγάλη δυσχέρεια ένταξης των ήδη καλλιεργηθέντων αγρών.
Τα οριστικά αποτελέσματα των, ήδη καθυστερημένων, αιτήσεων του 2012 έκαναν περίπου δύο (2) χρόνια για να βγουν (στην αντίστοιχη πρόσκληση της άνοιξης του 2006 τα οριστικά αποτελέσματα βγήκαν μόλις σε πέντε με έξι μήνες). Κι αυτό οφειλόταν κυρίως στο ότι το πρόγραμμα απέρριπτε για απόκλιση έκτασης έστω και 0,1 στρέμματος όλο το αγροτεμάχιο, ακόμη κι αν ήταν συνολικής έκτασης 500 στρεμμάτων. Με τιτάνια προσπάθεια των γεωτεχνικών των Δ.Α.Ο.Κ. τα αρχικά ποσοστά απόρριψης του 90% των αιτήσεων μειώθηκαν στα φυσιολογικά επίπεδα του 5 – 10%.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει μέχρι σήμερα η τελική ψηφιοποιημένη έκταση και το οριστικό 13ψήφιο! Μηδενίζονται εκτάσεις και απορρίπτονται αγροτεμάχια με αιτιολογία τους γεωχωρικούς ελέγχους. Δεν ταυτίζεται η σχεδίαση της ΑΕΕ 2013 με την ΑΕΕ 2012. Η σχεδίαση όμως δεν είναι αποκλειστική ευθύνη των παραγωγών (υπόδειξη αγροτεμαχίων μέσα από δορυφορικές φωτογραφίες για αναγνώριση – ταυτοποίηση). Η πραγματικότητα είναι ότι επί του εδάφους υπάρχουν οι δηλωμένες εκτάσεις. Παρότι το 2009 επανασχεδιάστηκαν οι ενότητες, μέχρι και σήμερα υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Το μηχανογραφικό σύστημα απορρίπτει ενοποιημένα αγροτεμάχια ή αγροτεμάχια που διασπάστηκαν (παίρνει υπόψη το ένα αγροτεμάχιο) με αποτέλεσμα την μείωση της προσδιορισθείσας έκτασης. Αν ο σχεδιασμός ήταν λάθος το 2012 θα πρέπει να συνεχιστεί το λάθος μέχρι και το 2017;
Υπάρχουν περιπτώσεις αγροτεμαχίων χωρίς τον κωδικό 0201 στην Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης, τα οποία δεν μπορούν να αντιστοιχηθούν με αγροτεμάχια της δήλωσης εφαρμογής των δράσεων του Μέτρου 214, καθώς και λάθη που οφείλονται σε αμέλεια αιτησιογράφων όταν π.χ. ποτιστικές καλλιέργειες περάστηκαν ως ξηρικές στη δήλωση ΑΕΕ εν αγνοία των παραγωγών με αποτέλεσμα να κάνουν διοικητικές πράξεις στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. οι οποίες καθυστερούν να διεκπεραιωθούν.
Θα πρέπει να παραμένουν σταθεροί οι κωδικοί καλλιεργειών στην ΑΕΕ, ώστε να υπάρχει σωστή αντιστοίχιση καλλιέργειας αγροτεμαχίου μεταξύ δήλωσης ΑΕΕ και αίτησης Βιολογικής Γεωργίας ή άλλης γεωργοπεριβαλλοντικής δράσης.
Ο διοικητικός, διασταυρωτικός, μηχανογραφικός έλεγχος είναι χρονοβόρος, με αποτέλεσμα το επιστημονικό προσωπικό των Δ.Α.Ο.Κ. να καταναλώνει όλο τον χρόνο στους τύπους και όχι στην ουσία, μη δίνοντας την ανάλογη βαρύτητα στην παραγωγή βιολογικών προϊόντων. Η εμπλοκή πολλών φορέων, υπηρεσιών και οργανισμών στην υλοποίηση του προγράμματος στις διάφορες φάσεις, έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία στην επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν. (Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης & Τροφίμων – Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. / Ανάδοχος – Δ.Α.Ο.Κ.). Επιπλέον, δεν επαρκούν σε καμία περίπτωση οι τρεις (3) φιλότιμοι υπάλληλοι του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. που οφείλουν να επικοινωνήσουν με 54 Δ.Α.Ο.Κ. για να λύσουν τα προβλήματα του μηχανογραφικού συστήματος. Η επικοινωνία γίνεται υποχρεωτικά σχεδόν με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και δημιουργεί αυτονόητες καθυστερήσεις.
Στην αρχή κάθε ημερολογιακού έτους υπήρξαν πολύμηνες καθυστερήσεις με κλειστό το σύστημα πληρωμών από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.:
Η πληρωμή του 1ου έτους της “Βιολογικής Γεωργίας” έγινε παραμονή πρωτοχρονιάς του 2014, ενάμιση μόλις μήνα από την ενημέρωση για την λειτουργία του συστήματος μηχανογράφησης που είχαν οι Δ.Α.Ο.Κ από τις υπηρεσίες του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.
Η πληρωμή των ενστάσεων του 1ου έτους της “Βιολογικής Γεωργίας” έγιναν με καθυστέρηση 8-9 μηνών.
Η πληρωμή του 2ου έτους της “Βιολογικής Γεωργίας” έγινε παραμονή πρωτοχρονιάς του 2015, ένα μήνα από την εκκίνηση της διαδικασίας από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.
Μόλις την Άνοιξη του 2016 – δηλαδή του 5ου και τελευταίου έτους– κατέστη δυνατό να δοθεί έγκριση από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. για την καταχώρηση στο μηχανογραφικό σύστημα των τροποποιητικών Σχεδίων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (Σ.Π.Δ.) στη “Βιολογική Γεωργία”; Αυτό απλά σημαίνει ότι ετεροχρονισμένα – κατόπιν δηλαδή της υποβολής των δηλώσεων εφαρμογής του 3ου έτους και σχεδόν ταυτόχρονα με την υποβολή του 4ου έτους – κλήθηκαν οι Δ.Α.Ο.Κ να καταχωρήσουν τροποποιητικά Σ.Π.Δ. τριών ετών. Επίσης, σημαίνει ότι οι Δ.Α.Ο.Κ, σε συνεργασία με τους γεωργικούς συμβούλους των δικαιούχων, “ξαναπέρασαν” στο μηχανογραφικό σύστημα το “λάθος” 3ο έτος.
Μόλις την Άνοιξη του 2016 – δηλαδή του 5ου και τελευταίου έτους– κατέστη δυνατό να δοθεί έγκριση για την μεταβίβαση των συμβάσεων των δικαιούχων σε διαδόχους (είτε λόγω ανωτέρας βίας, είτε εθελοντικά).
Μετά τον Ιούνιο του 2017, που ξανάνοιξε εφέτος από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. το σύστημα πληρωμών για να συνεχισθεί το πολύπαθο πρόγραμμα, οι πρώτες εκκαθαρισμένες καταστάσεις διορθωτικών πληρωμών για το 1ο έτος 2012 ακυρώθηκαν από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. για όλες τις Δ.Α.Ο.Κ. λόγω λαθών του συστήματος, λάθη που εμφανίστηκαν και στη συνέχεια στα βοσκοτόπια.
Ειδικά για τις δράσεις της Βιολογικής Κτηνοτροφίας και της Διατήρησης των απειλούμενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων, σε όλα τα παραπάνω προστίθεται και το σύγχρονο «άγος των κοινόχρηστων βοσκοτόπων», για το οποίο θα ήταν φρόνιμο να μη δημοσιοποιήσουμε τα προβλήματα και τις αυθαιρεσίες που ταλανίζουν τους πάντες…
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Από όλα τα παραπάνω γίνεται ολοφάνερο ότι οι πολυετείς καθυστερήσεις των πληρωμών στις γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις οφείλονται τόσο στα λάθη που έγιναν στον κεντρικό σχεδιασμό και στον συντονισμό, όσο και στις διαρθρωτικές αδυναμίες του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους (απουσία Κτηματολογίου, ψηφιοποιημένου ή μη και ανυπαρξία διαχείρισης δημόσιων βοσκοτόπων).
Οποιαδήποτε μικροπολιτική διαχείριση της δικαιολογημένης αγανάκτησης των βιοκαλλιεργητών και άλλων δικαιούχων με την προσπάθεια επίρριψης των ευθυνών στους γεωτεχνικούς χειριστές του προγράμματος στις Δ.Α.Ο.Κ. είναι τουλάχιστον αήθης και επικίνδυνη. Αντιθέτως, η πολύτιμη πείρα των κατά τόπους άξιων συναδέλφων γεωτεχνικών σε όλη την Ελλάδα θα πρέπει να αποτελέσει τη ζύμη που θα αλλάξει το σύστημα. Σας καλούμε να αντιληφθείτε τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος και να αναθεωρήσετε τις αποφάσεις σας, καθώς και το σχεδιασμό σας για τις γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις του Π.Α.Α. 2014-2020. Σε αυτή την περίπτωση, θα μας βρείτε σταθερό αρωγό στο δύσκολο έργο σας.
