Η γεωργία δεν είναι σε θέση να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση του πλανήτη σε τρόφιμα
Η ετήσια μελέτη Global Agricultural Productivity Report (Παγκόσμια Έκθεση Γεωργικής Παραγωγικότητας), που διενεργείται από το πανεπιστήμιο Virginia Tech, διαπίστωσε ότι η παγκόσμια αύξηση της αγροτικής παραγωγικότητας έχει επιβραδυνθεί από 1,9% σε 0,7% ετησίως κατά την περίοδο 2013-2022. Στην ουσία, σύμφωνα με την έγκριτη έκθεση, πρόκειται για μια σημαντική επιβράδυνση που, αν συνεχιστεί με αυτούς τους ρυθμούς, θα εμποδίσει τον αγροτικό κόσμο να επιτύχει τους στόχους παραγωγής και βιωσιμότητας μέχρι το 2050, με αποτέλεσμα δυνητικά ολέθριες επιπτώσεις στην επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια.
Χαμηλές «πτήσεις» για την ΕΕ και τις ΗΠΑ
Για τη συγκεκριμένη περίοδο, η Ευρωπαϊκή Ένωση «είδε» μια μετριοπαθή αύξηση της τάξεως του 0,84%, ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός ενίσχυσης των εισροών συρρικνώθηκε κατά ένα αξιοσημείωτο 0,94%. Σύμφωνα με την έκθεση, παρότι η στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο», που εφαρμόζει η ΕΕ, δεν έχει ακόμη «ωριμάσει» αρκετά, οι αγρότες του μπλοκ φαίνεται ότι αντιδρούν θετικά στη μείωση των εισροών. Παρ’ όλα αυτά, η φθίνουσα πορεία αύξησης της παραγωγικότητας, σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία, είχε ως αποτέλεσμα μείωση 0,13% της μέσης ετήσιας τιμής στην Ένωση.
Η αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν ακόμη χαμηλότερη στις ΗΠΑ – κατά μέσο όρο 0,21% ετησίως. Οι συντάκτες της έκθεσης το αποδίδουν εν μέρει στην έλλειψη δημόσιας χρηματοδότησης για τη γεωργική έρευνα και ανάπτυξη. Την ίδια στιγμή, η Νότια Ασία ηγήθηκε με 1,4%, αναδεικνύοντας τον κρίσιμο ρόλο της καινοτομίας και των επενδύσεων.
Με βάση τους ερευνητές του Virginia Tech, η επίτευξη βιώσιμης αύξησης της παραγωγικότητας απαιτεί τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της έρευνας και της ευρείας εφαρμογής της, ένα «μάθημα», όπως το αποκαλούν, ζωτικής σημασίας για όλες τις περιοχές που επιδιώκουν να ξεπεράσουν τις προκλήσεις και να ενισχύσουν την αποδοτικότητα της γεωργικής τους παραγωγής.
Αβέβαιο μέλλον
Σύμφωνα με την έκθεση, ο συντελεστής συνολικής παραγωγικότητας θα πρέπει να ανέρχεται σε 1,91% ετησίως για να καλυφθεί η ζήτηση που προβλέπεται για το 2050 (σ.σ. τα στοιχεία του USDA εκτιμούν ότι μέχρι το 2050 η γεωργία θα πρέπει να θρέψει 9,75 δισεκατομμύρια ανθρώπους). Παρ’ όλα αυτά, επειδή η σημερινή παραγωγικότητα είναι τόσο πολύ κάτω από το απαιτούμενο επίπεδο, μπορεί στην πραγματικότητα να χρειαστεί να αυξηθεί στο 2% για να αντεπεξέλθει.
Τι συνεπάγεται η «πεσμένη» αύξηση της αγροτικής παραγωγικότητας; Μειωμένη ανταγωνιστικότητα στις παγκόσμιες γεωργικές αγορές, αποθαρρυντικές επενδύσεις στον γεωργικό τομέα, αύξηση των ανισοτήτων, ιδίως για τις μικρότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις και αγροτικές κοινότητες, περιορισμένη ικανότητα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, υπερβολική χρήση εισροών ή φυσικών πόρων και, φυσικά, υψηλότερες τιμές τροφίμων.
Πέντε προτάσεις για να γεφυρωθεί το… χάσμα
Προκειμένου να επιτευχθούν οι προτεινόμενοι στόχοι ανάπτυξης, η έκθεση τονίζει τη σημασία να κλείσει η ψαλίδα μεταξύ της ανάπτυξης νέων καινοτομιών και της εφαρμογής τους από τους παραγωγούς, φαινόμενο που στις σελίδες της έκθεσης αποκαλείται «κοιλάδα του θανάτου».
Σύμφωνα με το Global Agricultural Productivity Report, προτείνονται πέντε βασικές προτάσεις-προτεραιότητες που θα συμβάλλουν στην επίλυση του ζητήματος και θα προωθήσουν την αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας:
- Επένδυση σε συστήματα γεωργικής καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, του ανθρώπινου κεφαλαίου και της ανάπτυξης δεξιοτήτων, των χρηματοπιστωτικών συστημάτων, των κοινωνικοπολιτισμικών παραμέτρων κ.ά., απαραίτητων για τους παραγωγούς.
- Πιο ανθεκτική και ευέλικτη πρόσβαση στις αγορές για όλα τα επίπεδα παραγωγών.
- Ενίσχυση του περιφερειακού και παγκόσμιου εμπορίου, με ανοίγματα σε μεγαλύτερες αγορές, δυνατότητες εξειδίκευσης, ανταγωνιστικές τιμές και επενδυτικές ευκαιρίες.
- Μείωση της απώλειας τροφίμων και βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής, δεδομένου ότι οι προκλήσεις που αφορούν το κλίμα, τα παράσιτα, τις ασθένειες και τους πόρους εντείνονται συνεχώς.
- Καλλιέργεια συνεργατικών σχέσεων για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της διάδοσης τεχνολογιών, πρακτικών και γνώσεων.
