Ηλίας Τζιρίτης: «Η εξαφάνιση της κτηνοτροφίας από μια περιοχή σημαίνει μεγαλύτερη ένταση πυρκαγιών μετά από λίγα χρόνια»

Φέτος το καλοκαίρι, τα προσώρας δεδομένα δείχνουν ότι οι πυρκαγιές στην Ελλάδα εντοπίζονται νωρίς. Ωστόσο, έχει επίσης φανεί ότι, από τη στιγμή που μια φωτιά έχει ξεκινήσει να καίει, είναι εξαιρετικά δύσκολο να τεθεί υπό έλεγχο. Για τον Ηλία Τζιρίτη,

υπεύθυνο συντονισμού δράσεων του WWF Ελλάς για τις δασικές πυρκαγιές, «αυτό οφείλεται στην έλλειψη ενός εθνικού σχεδίου για την πρόληψη και τη σωστή διαχείρισή τους».

Ο Έλληνας εμπειρογνώμονας μιλά στη Euractiv με αφορμή τις τεράστιες πυρκαγιές που έπληξαν και πάλι τη χώρα μας πριν από λίγες ημέρες. Όπως λέει, εστιάζοντας μόνο στη δασοπυρόσβεση, χωρίς μια ολιστική προσέγγιση με γνώμονα την πρόληψη, θα είναι δύσκολο για τις χώρες της ΕΕ να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές πυρκαγιές.

Όπως αναλύει ο κ. Τζιρίτης, στην Ευρώπη, γενικότερα, υπάρχει η ανάγκη να δοθεί έμφαση στη διαχείριση του φυσικού τοπίου για την επίτευξη του ανωτέρω σκοπού. «Η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ότι οι πυρκαγιές είναι θέμα διαχείρισης του φυσικού τοπίου. Έχουμε ένα μεσογειακό μωσαϊκό. Πώς θα το διατηρήσουμε; Εφόσον υπάρχει μείωση της κτηνοτροφίας και της γεωργίας σε μια περιοχή, πρέπει να τη βοηθήσουμε ώστε να μειωθεί η καύσιμη ύλη», επισημαίνει.

Ολιστική προσέγγιση

Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα του WWF Ελλάς, θα πρέπει να εφαρμοστεί μια ολιστική προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω,
με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων κρίκων, από τους αγρότες έως την τοπική κοινότητα. Ο ίδιος στέκεται σε διάφορα παραδείγματα σε όλο το φάσμα της ΕΕ, στα οποία αποδείχθηκε ότι ο κατάλληλος συντονισμός οδήγησε σε απτά αποτελέσματα.

Για την κτηνοτροφία, συγκεκριμένα, ο κ. Τζιρίτης φρονεί ότι «η εξαφάνισή της από μια περιοχή σημαίνει ότι μετά από λίγα χρόνια θα έχουμε μεγαλύτερη ένταση πυρκαγιών εκεί». Και συμπληρώνει: «Στην Ισπανία, υπάρχουν προγράμματα που αξιοποιούν τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι εισέρχονται σε ελεγχόμενες περιοχές για να μειώσουν την καύσιμη ύλη, βόσκουν το ζωικό τους κεφάλαιο εκεί για να μετριαστεί η βλάστηση».

Ευρωπαίοι αγρότες, ιδιαίτερα από χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία (Ρουμανία, Πολωνία, Σλοβακία, Ουγγαρία και Βουλγαρία), είχαν πραγματοποιήσει διαμαρτυρίες κατά των ουκρανικών προϊόντων αγροδιατροφής που «πλημμύρισαν» την αγορά της ΕΕ, ζητώντας καλύτερη θωράκιση από ό,τι στο προηγούμενο πλαίσιο

Οι έρπουσες πυρκαγιές, οι οποίες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος εξαιτίας της έλλειψης βόσκησης, είναι συχνό φαινόμενο στην Ελλάδα, παρά τα πρόσφατα κυβερνητικά μέτρα που αυστηροποιούν τα πρόστιμα όταν πρόκειται για εμπρησμό από αμέλεια.

«Στο νησί της Άνδρου, το 90% των πυρκαγιών είναι έρπουσες. Οι Έλληνες θα πρέπει να εξετάσουν το παράδειγμα της Κορσικής, όπου τέθηκε σε εφαρμογή ένα σχέδιο προδιαγεγραμμένης καύσης (σ.σ. σύμφωνα με το WWF Ελλάς, ως τέτοιο ορίζεται η προγραμματισμένη και ελεγχόμενη χρήση της φωτιάς, σε καθορισμένη περιοχή) για τη διαχείριση των βοσκότοπων, καίγοντας συνολικά, αλλά με ελεγχόμενο τρόπο», περιγράφει ο Έλληνας εμπειρογνώμονας.

Ανακατεύθυνση προϋπολογισμού προς την πρόληψη

Ο κ. Τζιρίτης επιμένει ότι ο διαθέσιμος προϋπολογισμός για τη διαχείριση των πυρκαγιών πρέπει να ανακατευθυνθεί στην πρόληψη, όπως έκανε η Πορτογαλία το 2017, όταν αποφασίστηκε ένα εθνικό σχέδιο δασικών πυρκαγιών και αυξήθηκε η χρηματοδότηση για την πρόληψη στο 40%.

Ο ίδιος εξηγεί ότι η Ελλάδα δεν είχε ποτέ ένα τέτοιο σχέδιο ή μια ανάλυση των αιτιών ή των παραγόντων που προκαλούν τις πυρκαγιές. Προειδοποιεί, επίσης, ότι «αν οι αρχές δεν δράσουν, πολλά μέρη σε όλη τη χώρα –που έχουν καεί πάνω από δύο φορές– θα ερημώσουν τελείως. Ορισμένα οικοσυστήματα δεν θα ανακάμψουν ποτέ και θα υπάρξουν συνέπειες για την ποιότητα του νερού και του αέρα, καθώς και για τον τουρισμό».