Ημερίδα του ΓΠΑ και της Εντομολογικής Εταιρείας για την απειλή του εντόμου Spodoptera frugiperda

Με  επιτυχία πραγματοποιήθηκε η ημερίδα που διοργάνωσε η Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος με τίτλο: «Spodoptera frugiperda: Μια νέα απειλή εντός των πυλών της Ευρώπης», τη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2023 στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ).

Το έντομο αυτό θεωρείται εξαιρετικά καταστρεπτικό σε καλλιέργειες όπως ο αραβόσιτος, αλλά και σε πολλές άλλες καθώς ο αριθμός των φυτών που προσβάλλει ξεπερνά τα 350. Ένα άλλο στοιχείο που προκαλεί προβλήματα στην αντιμετώπισή του είναι ότι μετακινείται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις· ενδεικτικά μπορεί να διανύσει 250 χιλιόμετρα σε μία ημέρα κατά τη μετανάστευσή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά βρέθηκε εκτός της περιοχής καταγωγής του (βλ. Αμερική) και συγκεκριμένα στη Δ. Αφρική το 2016 και μέχρι σήμερα έχει σημειωθεί σχεδόν σε όλες τις χώρες της Αφρικής και της Ασίας αλλά και στην Αυστραλία.

Πρωταρχικός στόχος της Ημερίδας ήταν μετά την πρόσφατη πρώτη καταγραφή του εντόμου σε διάφορες περιοχές της χώρα μας, να ενημερωθεί η επιστημονική κοινότητα για την εξάπλωσή του, την επικινδυνότητά του, την αντιμετώπισή του αλλά και για τα μέτρα που πρέπει άμεσα να ληφθούν.

Στην ημερίδα το παρόν έδωσε ο Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής Σπυρίδων Κίντζιος, η εκπρόσωπος του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κα Φωτεινή Τσακουμάκη, ο Πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής Καθηγητής Επαμεινώνδας Παπλωματάς και η Γενική Διευθύντρια του ΕΣΥΦ (Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας) και Μέλος του ΔΣ του ΓΠΑ κα Φραντζέσκα Υδραίου.

Οι ομιλητές ήταν ο Δρ Παπαχρήστος Δημήτριος, Τακτικός Ερευνητής Α’ από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, ο κ. Χρήστος Αραμπατζής Προϊστάμενος του Τμήματος Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του ΥπΑΑΤ και ο Καθηγητής του ΓΠΑ και Διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, Δρ Βόντας Ιωάννης. Ο Δρ Δ. Παπαχρήστος αναφέρθηκε στην μορφολογία και διάκριση των προνυμφών και των ενηλίκων του

εντόμου και στην πρώτη καταγραφή του αλλά και την εμφάνιση του σε διάφορες περιοχές στη χώρα μας. Κατόπιν αναφέρθηκε στη βιολογία του εντόμου, στις πιθανές περιοχές εγκατάστασής του στην Ελλάδα (π.χ. την Κρήτη, κ.α. παραθαλάσσιες και νησιωτικές περιοχές) ή παροδικής εμφάνισής του, και στα μέτρα αντιμετώπισης με έμφαση στις καλλιεργητικές πρακτικές και στη βιολογική αντιμετώπιση. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Χρ. Αραμπατζής που ανέλυσε την Φυτοϋγειονομική Νομοθεσία σχετικά με τα μέτρα επιτήρησης του φυτικού κεφαλαίου της χώρας μας και τη σημασία του προγράμματος επισκοπήσεων για τον έγκαιρο εντοπισμό νέων εχθρών και ασθενειών. Κατόπιν αναφέρθηκε στα μέτρα που προβλέπονται σύμφωνα με τους Κανονισμούς της Ε.Ε. μετά την εμφάνιση του Spodoptera frugiperda σε μια περιοχή, τον καθορισμό οριοθετημένων περιοχών, τη διακίνηση συγκεκριμένων φυτών από τις οριοθετημένες ζώνες και την ενημέρωση του κοινού. Ακολούθησε η εισήγηση του Καθηγητή Ι. Βόντα σχετικά με τα βιβλιογραφικά δεδομένα για την ανθεκτικότητα του S. frugiperda σε διάφορες ομάδες εντομοκτόνων και με τα πρώτα αποτελέσματα αναλύσεων από σημαντικό αριθμό δειγμάτων ενήλικων του S. frugiperda που συλλέχθηκαν από φερομονικές παγίδες στη χώρα μας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα έντομα που βρέθηκαν στη χώρα μας φαίνεται να μην έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα σε βασικές κατηγορίες εντομοκτόνων, ωστόσο είχαν υψηλό βαθμό ανθεκτικότητας στο βάκιλλο της Θουριγγίας (Bt).

Ακολούθησε συζήτηση και το ενδιαφέρον εστιάστηκε στα είδη φυτών που κινδυνεύουν περισσότερο από το έντομο στη χώρα μας, στην ικανότητα του S. frugiperda να μετακινείται και να μεταναστεύει, στα μέτρα αντιμετώπισης, στη σχετικά μειωμένη εκλεκτικότητα των φερομονών του, στην ιδιαιτερότητα σε σχέση με άλλα Λεπιδόπτερα, ότι δηλαδή έχει ανθεκτικότητα στο Bt και όχι σε άλλα εντομοκτόνα και πως μπορεί αυτό να επηρεάσει τα ήδη εφαρμοζόμενα προγράμματα ολοκληρωμένης αντιμετώπισης σε αραβόσιτο, τομάτα και βαμβάκι. Επίσης, αναπτύχθηκαν και προβληματισμοί σε σχέση με τον συντονισμό και την οργάνωση της (άμεσης) εφαρμογής των μέτρων ελέγχου διασποράς του εντόμου και τέλος, της ανάγκης για οργάνωση περαιτέρω δράσεων ενημέρωσης.

Η Οργανωτική Επιτροπή αποτελούνταν από τον Δρ Διονύσιο Περδίκη, Αναπληρωτή Καθηγητή ΓΠΑ, Πρόεδρο του ΔΣ της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος, τον Δρ Αντώνιο Τσαγκαράκη, Επίκουρο Καθηγητή ΓΠΑ, Μέλος του ΔΣ της ΕΕΕ, την κα Σοφία Δερβίσογλου Υποψήφια Διδάκτορα του ΓΠΑ και την κα Ζωή Θάνου Υποψήφια Διδάκτορα του ΓΠΑ.