Ημερολόγιο θρέψης: Βαμβάκι – καλαμπόκι

Oμάδα Σύνταξης: Δρ. Φ. Γιαννακοπούλου, Δ. Δρόλιας, Β. Λάσκος, Ν. Μυτιλέκας, Β. Τσουκανάς

Βαμβάκι

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η λίπανση του βαμβακιού είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες που συντελούν στην αύξηση των στρεμματικών αποδόσεων και στην ποιοτική βελτίωση των παραγόμενων προϊόντων της καλλιέργειας.

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η λίπανση του βαμβακιού είναι αναγκαίο να ορίζεται με βάση τα αποτελέσματα των εδαφολογικών αναλύσεων, τα επίπεδα των θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος, την καλλιεργούμενη ποικιλία, τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής, το μήκος της βλαστικής περιόδου, καθώς και την ποσότητα και την ποιότητα του νερού. Η γενική προτεινόμενη λίπανση του βαμβακιού για παραγωγή 400 κιλών/στρέμμα είναι: άζωτο (Ν) 10-18 κιλά/στρέμμα, φώσφορος (Ρ2Ο5) 6-8κιλά/στρέμμα και κάλιο (K2O) 6-8 κιλά/στρέμμα.

ΕΙΔΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ: ΒΑΣΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ

Στη βασική λίπανση χορηγούνται στα αρχικά στάδια της καλλιέργειας τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία, ώστε να δημιουργηθούν οι βάσεις για τη σωστή εγκατάσταση των φυτών στο χωράφι και να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ποιοτική παραγωγή.

Η βασική λίπανση του βαμβακιού πραγματοποιείται λίγο πριν ή κατά τη σπορά (στη δεύτερη περίπτωση χρησιμοποιείται σπαρτική με λιπασματοδιανομέα).

Στη βασική λίπανση χορηγείται το 1/3 ή το 1/2 της απαιτούμενης ποσότητας αζώτου, ενώ η υπόλοιπη ποσότητα εφαρμόζεται επιφανειακά, πριν από την εμφάνιση χτενιών και ανθέων. Γενικά, ο ρυθμός απορρόφησης του αζώτου είναι αυξημένος από την άνθιση και κυρίως κατά το στάδιο γεμίσματος των καρυδιών. Στη βασική λίπανση εφαρμόζονται, συνήθως, όλες οι απαιτούμενες μονάδες φωσφόρου και καλίου.

Κατά το στάδιο του νεαρού φυτού, πριν από την εμφάνιση των χτενιών, το βαμβάκι απαιτεί σχετικά υψηλές ποσότητες αζώτου (Ν), φωσφόρου (Ρ), καλίου (Κ), ασβεστίου (Ca) και μαγνησίου (Mg). Καθώς το φυτό εισέρχεται στο στάδιο της εμφάνισης χτενιών, αλλά και στα επόμενα στάδια, οι απαιτήσεις θρέψης της καλλιέργειας στα παραπάνω θρεπτικά στοιχεία αυξάνονται και μεγιστοποιούνται κατά το στάδιο της καρποφορίας. Ο σίδηρος (Fe), ο ψευδάργυρος (Ζη), ο χαλκός (Cu), το βόριο (Β), το μαγγάνιο (Mn), το κοβάλτιο (Co) και το μολυβδαίνιο (Μο) είναι απαραίτητα σε μικρότερες ποσότητες για τη βέλτιστη ανάπτυξη της καλλιέργειας.

ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Το άζωτο έχει επίδραση σε όλα τα στάδια ανάπτυξης του βαμβακιού, γιατί συμβάλλει στη βλαστική ανάπτυξη του φυτού, στην αύξηση του αριθμού των πλάγιων διακλαδώσεων, των χτενιών και των λουλουδιών, καθώς και στην αύξηση του αριθμού, του βάρους και του μεγέθους του καρυδιού, ενώ παράλληλα αυξάνει το βάρος του σπόρου. Ο φώσφορος ευνοεί την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και την πρωίμιση της παραγωγής.

Το κάλιο αυξάνει τις αποδόσεις, ενισχύει τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά των ινών (μήκος, αντοχή, ομοιογένεια) και αυξάνει την περιεκτικότητα του σπόρου σε λάδι. Τα δευτερεύοντα στοιχεία και τα ιχνοστοιχεία ενισχύουν τη γονιμότητα του εδάφους και στηρίζουν καλύτερα τις λειτουργίες των φυτών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μπιλάλης Δ., Παπαστυλιανού Π., Τραυλός Ηλ., 2019, Γεωργία Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας Εκδ. Πεδίο. Αρχείο ΣΠΕΛ,1995-2020.

Καλαμπόκι

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Το καλαμπόκι, εξαιτίας της υψηλής παραγωγικότητάς του σε βιομάζα και καρπό, χρειάζεται επάρκεια θρεπτικών στοιχείων, με σκοπό να επιτευχθούν οι επιδιωκόμενες υψηλές αποδόσεις παραγωγής της χώρας μας. Η ορθολογική λίπανση του καλαμποκιού είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της γονιμότητας των εδαφών, την αύξηση των αποδόσεων και τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της καλλιέργειας.

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η επιλογή της κατάλληλης ποσότητας λιπάσματος είναι αναγκαίο να προσδιορίζεται με βάση τις εδαφικές ιδιότητες, τα επίπεδα θρεπτικών στο έδαφος, το είδος της προηγούμενης καλλιέργειας, τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής, τις συνολικές απαιτήσεις της καλλιέργειας σε θρεπτικά στοιχεία, τον τύπο και την πρωιμότητα του υβριδίου, τη χρήση της καλλιέργειας (αν προορίζεται για καρπό ή ενσίρωση), καθώς και την αναμενόμενη απόδοση της καλλιέργειας του καλαμποκιού. Η γενική προτεινόμενη λίπανση του καλαμποκιού για παραγωγή 1-1,5 τόνος/στρέμμα είναι: άζωτο (Ν) 18-30 κιλά/στρέμμα, φώσφορος (Ρ2Ο5) 4-8 κιλά/στρέμμα και κάλιο (K2O) 20-25 κιλά/στρέμμα.

ΕΙΔΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ: ΒΑΣΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ Ή ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΠΟΡΑΣ

Η βασική λίπανση εφαρμόζεται κατά τη σπορά ή μπορεί να προηγηθεί αυτής. Στόχος της είναι η βέλτιστη εγκατάσταση των φυτών, δημιουργώντας ένα πλούσιο ριζικό σύστημα, καθώς και ο εφοδιασμός των φυτών με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για τη σωστή βλαστική ανάπτυξη και ανθοφορία της καλλιέργειας. Παράλληλα, εξασφαλίζει τη δημιουργία αποθεμάτων σε φώσφορο και κάλιο για τα επόμενα κρίσιμα στάδια ανάπτυξης. Στη βασική λίπανση εφαρμόζεται το 1/3 ή το 1/2 των συνολικών απαιτήσεων της καλλιέργειας σε άζωτο και όλες οι απαραίτητες μονάδες φωσφόρου και καλίου. Το καλαμπόκι έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θείο, μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο και μαγγάνιο.

Οι επιφανειακές λιπάνσεις αζώτου ξεκινούν στις 4-6 εβδομάδες μετά τη σπορά, όταν τα φυτά έχουν αποκτήσει ύψος 50-60 cm. Σκοπός της επιφανειακής λίπανσης είναι να καλυφθούν οι υψηλές απαιτήσεις της καλλιέργειας σε άζωτο, για αυτό και ενισχύεται η παροχή του κατά τη διάρκεια της έντονης βλαστικής ανάπτυξης, που η ταχύτητα απορρόφησής του από τα φυτά είναι μεγάλη. Οι ποσότητες του αζώτου που χορηγούνται επιφανειακά συμπληρώνουν το υπόλοιπο 50%-70% των ετήσιων αναγκών του.

Οι ανάγκες του καλαμποκιού σε άζωτο και φώσφορο είναι ιδιαίτερα υψηλές σε όλη τη διάρκεια του βιολογικού κύκλου του, με αιχμή ζήτησης το στάδιο της άνθισης και το αρχικό στάδιο ωρίμανσης των σπόρων. Αντίστοιχα, στο κάλιο ο μέγιστος ρυθμός απορρόφησης παρατηρείται 2-3 εβδομάδες πριν από την εμφάνιση της φόβης.

ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Το άζωτο είναι το σπουδαιότερο θρεπτικό στοιχείο για το καλαμπόκι, γιατί ρυθμίζει την ανάπτυξη, την απόδοση και την ποιότητα της καλλιέργειας. Ο φώσφορος ευνοεί την άρτια ανάπτυξη του ριζικού συστήματος του φυτού και είναι απαραίτητος για τη φωτοσύνθεση, την αναπνοή, τη σύνθεση υδατανθράκων, την κυτταρική διαίρεση και τη μεταφορά ενέργειας. Το κάλιο απαιτείται για την ενεργοποίηση πολλών ενζύμων και συμβάλλει σημαντικά στην υδατική ισορροπία των φυτών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μπιλάλης Δ., Παπαστυλιανού Π., Τραυλός Ηλ., 2019, Γεωργία Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας Εκδ. Πεδίο. Αρχείο ΣΠΕΛ, 1995-2019.

Οι ανάγκες θρέψης της κάθε καλλιέργειας υπολογίζονται ανάλογα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής, την ποικιλία, το στάδιο ανάπτυξης, την ηλικία του φυτού, τις καλλιεργητικές τεχνικές και τις επιδιωκόμενες αποδόσεις. Η εδαφολογική και η φυλλοδιαγνωστική ανάλυση αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για τον καθορισμό της ορθολογικής λίπανσης.