Μια πρωτοποριακή και ολοκληρωμένη κατασκευή θερμοκηπιακού τύπου μονάδας που εκμεταλλεύεται την ηλιακή ενέργεια για την παραγωγή νερού με τη μέθοδο της ηλιακής αφαλάτωσης για ταυτόχρονη χρήση σε αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες, έχει αναπτυχθεί και κατασκευαστεί μετά τη σύμπραξη ομάδας ερευνητικών φορέων και ιδιωτικών επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη.
Το καινοτόμο σύστημα δοκιμάζεται σε πραγματικές λειτουργικές συνθήκες στο Αγρόκτημα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου στη Θέρμη και αποσκοπεί να δώσει τη δυνατότητα εγκατάστασης αγροτικών ή κτηνοτροφικών μονάδων σε απομακρυσμένες ή παράκτιες περιοχές της χώρας, όπως σε νησιά, όπου είτε δεν υπάρχει επάρκεια ή διαθεσιμότητα γλυκού νερού, είτε η ποιότητα των υδάτων δεν είναι ικανοποιητική.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο υπεύθυνος του έργου, χημικός MSc Θεμιστοκλής Σφέτσας, η επιστημονική ομάδα του έργου, με την επωνυμία «IRISS» και εταίρους την εταιρεία Ergoplanning ΕΠΕ, τη Γεωθερμική ΑΕ, το ΕΚΕΤΑ και το Εργαστήριο Γεωργικών Κατασκευών και Εξοπλισμού του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ, έχει προχωρήσει σε μια πρότυπη θερμοκηπιακή κατασκευή, στην οροφή του οποίου έχει εγκατασταθεί σύστημα ηλιακής αφαλάτωσης.
Σκοπός είναι η παραγωγή νερού, το οποίο θα αξιοποιείται σε αγροτική δραστηριότητα που μπορεί να αναπτυχθεί εντός και εκτός του θερμοκηπιακού χώρου. «Στην οροφή της κατασκευής τοποθετείται το σύστημα της ηλιακής αφαλάτωσης, όπου το θαλασσινό ή υφάλμυρο νερό που προέρχεται από γεώτρηση περνάει από έναν εναλλάκτη. Μέσα στο σύστημα υπάρχει εξάτμιση και συμπύκνωση υδρατμών που βγάζει ένα κλάσμα αποσταγμένου γλυκού νερού. Ο κάτω χώρος του θερμοκηπίου είναι διαθέσιμος για οποιαδήποτε χρήση», επισημαίνει ο κ. Σφέτσας.
Αγροτική και κτηνοτροφική δραστηριότητα
«Ο χώρος του θερμοκηπίου είναι πλήρως εκμεταλλεύσιμος, αφού θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το νερό για άρδευση μιας καλλιέργειας και παράλληλα να γίνει ένα αποξηραντήριο, ή να γίνει αποθηκευτικός χώρος. Για παράδειγμα, εάν χρησιμοποιηθεί για καλλιέργεια μανιταριών, το νερό μπορεί να αξιοποιηθεί για την ψύξη του χώρου, ενώ αν γίνει στάβλος το νερό να χρησιμοποιηθεί για τα ζώα», υπογραμμίζει ο Βασίλης Φιρφιρής, Μηχανολόγος Μηχανικός, ερευνητής στο Εργαστήριο Εναλλακτικών Ενεργειακών Πόρων στη Γεωργία.
Ο ίδιος προσθέτει ότι η συγκεκριμένη κατασκευή μπορεί να εγκατασταθεί σε απομακρυσμένες ή παράκτιες περιοχές που δεν έχουν διαθέσιμο νερό και να υποστηρίξει και μια αγροτική εκμετάλλευση ούτως ώστε να καταστεί βιώσιμο το εγχείρημα συνολικά.
Το σύστημα ουσιαστικά καλύπτει περιοχές όπου το νερό είναι υποβαθμισμένο. Συνεπώς λύνει την πτυχή ενός προβλήματος που αφορά την έλλειψη κατάλληλου νερού. «Οπουδήποτε υπάρχει νερό υψηλής αλατότητας (θαλασσινό νερό), π.χ. σε παράκτιες περιοχές όπως στη Χαλκιδική, που το νερό το καλοκαίρι έχει υψηλή αλατότητα, μπορεί κανείς να το αραιώσει και να έχει κατάλληλο νερό για άρδευση», σημειώνει ο κ. Σφέτσας.
«Δεν πάμε σε χρήσεις που θέλουν υποστήριξη από τεχνολογίες υψηλού επιπέδου, γιατί από τη στιγμή που θα εγκατασταθούν σε απομακρυσμένες περιοχές, σκοπός είναι να απαιτείται μικρός εξοπλισμός», αναφέρει ο κ. Φιρφιρής. Το εντυπωσιακό στο έργο αυτό είναι ότι οι δοκιμές γίνονται σε ρεαλιστικές συνθήκες. Έχει κατασκευαστεί το πρότυπο που είναι 300 τ.μ. και έχει εγκατασταθεί στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ. Βρίσκεται στην τελική ευθεία και στη φάση της συνεχούς βελτιστοποίησης.
Τόσο ο κ. Σφέτσας, όσο και ο κ. Φιρφιρής, υποστηρίζουν ότι πρόκειται για ελκυστική και φιλόδοξη επένδυση, αφού μπορεί το κεφάλαιο επένδυσης να είναι μεγαλύτερο ωστόσο έχει χαμηλότερο, ή και μηδενικό κόστος λειτουργίας, συγκρινόμενο με μια συμβατική μονάδα αφαλάτωσης αφού μπορεί να καλυφθεί και με φωτοβολταϊκά συστήματα και άρα πρέπει να το εκμεταλλευτεί κανείς ως προς τη συνδυασμένη χρήση του.
