των Μαρίας Αμπατζή, Γιώργου Ρούστα και Γιάννη Σάρρου
Σε μία δύσκολη για την εποχή περίοδο η καπνοκαλλιέργεια έρχεται να παίξει τον δικό της ρόλο στην αγροτική παραγωγή, αλλά και στην οικονομία γενικότερα. Αμιγώς οικογενειακής μορφής εκμετάλλευση, οι καλλιέργειες σε ανατολικού τύπου ποικιλίες, όπως ο Μπασμάς, παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια μία φθίνουσα πορεία, η οποία έχει σχέση και με το θέμα των τιμών, αλλά και με την παραδοσιακής μορφής καλλιέργεια, η οποία απαιτεί εργατικά χέρια.
Στον αντίποδα βρίσκονται οι καλλιέργειες με ποικιλίες τύπου Βιρτζίνια, που παρουσιάζουν μια σταθερή πορεία και βασίζονται σε επιχειρηματικό μοντέλο με τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας, καθώς και σε μεγάλο αριθμό εργατικών χεριών. Σε γενικές γραμμές, οι τιμές παραγωγού για την τρέχουσα περίοδο δεν διαφέρουν σημαντικά από τις προηγούμενες. Εκείνο που έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι η ποιότητα του καπνού από την οποία θα εξαρτηθεί και το τελικό αποτέλεσμα.
Μικρές αυξήσεις εκτάσεων στη Λοκρίδα
Η θετική εξέλιξη της προηγούμενης καλλιεργητικής περιόδου για τον καπνό στην περιοχή της Λοκρίδας ενθάρρυνε το ενδιαφέρον των παραγωγών για μικρή αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων.
Για τη φετινή περίοδο, ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία της φύτευσης, με μικρά όμως προβλήματα κατά τη διάρκεια ανάπτυξης των φυτών στα σπορεία, λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών και του παγετού που επικράτησε στην περιοχή στις αρχές Απριλίου.
Σύμφωνα με τον Χρήστο Γιαλούρη, καπνοπαραγωγό από την Τιθορέα Δυτικής Λοκρίδας, η διαδικασία της φύτευσης θα ολοκληρωθεί προς τα τέλη Μαΐου και θα υπάρξει αύξηση κατά 10% στις καλλιεργούμενες εκτάσεις. «Για τη φετινή περίοδο, η εικόνα που έχουμε από την αγορά του καπνού δείχνει μία αύξηση της τάξης των 20 λεπτών και κινεί το ενδιαφέρον των συναδέλφων να αυξήσουμε την καλλιέργεια».
Αναφερόμενος στο θέμα των τιμών, ο κ. Γιαλούρης είπε ότι πέρυσι οι τιμές πώλησης των Βιρτζίνια, που καλλιεργούνται στο σύνολο της Λοκρίδας, κυμάνθηκαν από τα 2,20 έως 2,35 ευρώ το κιλό. «Οι συμβάσεις που υπογράψαμε ήταν μεταξύ 2,45 και 2,65 ευρώ το κιλό, αλλά, όπως είναι γνωστό, οι τιμές που απολαμβάνουμε εξαρτώνται σε μεγάλο ποσοστό από την ποιότητα».
Ένα άλλο θέμα που ανέδειξε στη συζήτησή μας ο κ. Γιαλούρης ήταν αυτό της προκαταβολής, που συνήθως παίρνουν οι παραγωγοί με τη σύναψη των συμβολαίων (στο χέρι). «Δυστυχώς, φέτος προκαταβολές θα πάρουμε με κάρτα από την τράπεζα, κάτι τέτοιο όμως συνεπάγεται και αυξημένο επιτόκιο, το οποίο προς το παρόν ακόμη δεν γνωρίζουμε», καταλήγειο κ. Γιαλούρης.
Προβληματισμός επικρατεί στην Ελασσόνα
Με βαριά καρδιά ξεκίνησαν οι εργασίες μεταφύτευσης των καπνών από τα φυτώρια στα χωράφια, καθώς η αβεβαιότητα για τις τιμές κυριαρχούν στις τάξεις των καπνοπαραγωγών της επαρχίας Ελασσόνας. Λόγω καιρικών συνθηκών, η έναρξη των εργασιών καθυστέρησε μία εβδομάδα περίπου και μέχρι τα μέσα Ιουνίου θα είναι σε εξέλιξη οι καλλιεργητικές φροντίδες σταθερά στα 4.000 στρέμματα του τοπικού Καπνικού Συνεταιρισμού.
Η ποικιλία Κατερίνης κυριαρχεί σε μεγάλο βαθμό, ενώ σε λιγότερα στρέμματα μπαίνουν Βιρτζίνια και Μπασμάς. Σχετικά με τις τιμές, αν και έχουν υπογράφει τα συμβόλαια με τις καπνοβιομηχανίες, εντούτοις κανείς δεν εγγυάται αν αυτά θα τηρηθούν στο ακέραιο. Όπως αναφέρουν στην «ΥΧ» παράγοντες του συνεταιρισμού, «οι έμποροι αφήνουν να εννοηθεί ότι φέτος η ζήτηση στην αγορά έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό».
Περί τις 20 Ιουνίου θα ξεκινήσει η συγκομιδή, ενώ οι παραγωγοί αναμένουν τις σχετικές ρυθμίσεις για την απασχόληση των αλλοδαπών εργατών γης. Προφανώς, θα ισχύσει το καθεστώς της τρίμηνης απασχόλησης, με δικαίωμα παράτασης ακόμα τριών μηνών.
Αφήνουν τον καπνό στη Ροδόπη
Ο καπνοπαραγωγός από το Μέγα Πιστό Ροδόπης, Ραμαδάν Ραμαδάν, μεταφέρει την αγωνία του για την τύχη της καλλιέργειας παρατηρώντας τη συνεχή απομάκρυνση των συναδέλφων του που φεύγουν στο εξωτερικό για δουλειά, ενισχύοντας το δημογραφικό πρόβλημα. «Περίπου 30 άτομα από το χωριό μας αφήνουν τον καπνό γιατί δεν μπορούμε να ζήσουμε μ’ αυτές τις τιμές. Όλα τα έξοδα για την καλλιέργεια ανεβαίνουν, η τιμή κατεβαίνει. Η νεολαία παίρνει το σακάκι της και φεύγει».
Ο ίδιος θα καλλιεργήσει για δύο χρόνια ακόμη, γιατί μετά βγαίνει στη σύνταξη και η οικογένειά του σταματά να καλλιεργεί. Γύρω στις 25 Μαΐου εκτιμά ότι θα ξεκινήσουν τη μεταφύτευση. «Ο καιρός μέχρι στιγμής είναι καλός. Εμείς αγοράζουμε πιστοποιημένο σπόρο, ρίχνουμε τα φάρμακα που λένε οι μεταποιητές», λέει.
Όσοι δεν βρίσκονται κοντά στη σύνταξη εγκαταλείπουν τον καπνό και στρέφονται σε άλλα προϊόντα, όπως η ελιά, μεταφέρει για την περιοχή του ο καπνοπαραγωγός από τον Πάσσο, Καπουσούζ Χαλήλ Χουσεΐν. Εκτιμά ότι φέτος οι εκτάσεις μειώνονται σε ποσοστό 20% και την επόμενη χρονιά, εάν συνεχιστούν οι χαμηλές τιμές, θα σημάνει μαζική αποχώρηση. «Οι έμποροι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να δώσουν υψηλότερες τιμές και οι παραγωγοί θα φύγουν. Φέτος, αρκετοί κρατήθηκαν λόγω της πανδημίας, γιατί δυσκολεύτηκαν να φύγουν στο εξωτερικό».
