Το ευρωπαϊκό γάλα κυκλοφορεί άφθονο στην Αφρική, με καταστροφικές συνέπειες για τους τοπικούς κτηνοτρόφους και αγρότες. Ισχυρές πολυεθνικές εταιρείες γαλακτοκομικών εκμεταλλεύονται τις πολύ χαμηλές τιμές των ευρωπαϊκών προϊόντων του τομέα, ώστε να επεκταθούν επιθετικά στη Δυτική Αφρική. Μέσα σε πέντε χρόνια, έχουν σχεδόν τριπλασιάσει τις εξαγωγές τους στην περιοχή, στοχεύοντας κυρίως στην ευδοκιμούσα μεσαία τάξη.
Αυτή η εξέλιξη έχει φέρει τις αγροτικές πολιτικές της ΕΕ στο στόχαστρο, με πολλούς να κατηγορούν τις Βρυξέλλες για τη μεγάλη οικονομική βοήθεια που δίνουν στους αγρότες υπό τη μορφή επιδοτήσεων.
Η πίεση στους Αφρικανούς παραγωγούς γαλακτοκομικών εντάθηκε το 2015, όταν η ΕΕ αποφάσισε να άρει τις ποσοστώσεις γάλακτος. Την ίδια περίοδο, το ρωσικό εμπάργκο στα ευρωπαϊκά τρόφιμα κρατούσε εγκλωβισμένα τεράστια αποθέματα γάλακτος στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Με τις τιμές να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά, οι επιχειρήσεις γαλακτοκομικών της ΕΕ αναζητούσαν εναγωνίως νέες αγορές, προκειμένου να απαλλαγούν από το προϊόν τους.
Η Δυτική Αφρική, με τον αυξανόμενο πληθυσμό και την ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση γαλακτοκομικών, ήταν ένας προφανής προορισμός. Μεταξύ 2011 και 2016, οι εξαγωγές γάλακτος σε σκόνη από την ΕΕ προς τα εκεί σημείωσαν άνοδο από 12.900 σε 36.700 μετρικούς τόνους, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων διοχετεύεται σε εργοστάσια της Σενεγάλης, της Ακτής του Ελεφαντοστού, της Γκάνας και της Νιγηρίας, που επανεξάγουν το προϊόν στις γειτονικές χώρες.
Τη στιγμή, λοιπόν, που πολυεθνικές όπως η γαλλική Danone, η δανέζικη Arla και η ολλανδική FrieslandCampina δημιουργούν μονάδες ανασύστασης για την επεξεργασία του εισαγόμενου ευρωπαϊκού γάλακτος, οι αγρότες της Δυτικής Αφρικής αδυνατούν να είναι ανταγωνιστικοί. Παρ’ όλο που η τοπική παραγωγή ουδέποτε είχε ανταποκριθεί πλήρως στη ζήτηση, εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι οι αλόγιστες εισαγωγές γάλακτος είναι πολύ πιθανό να καταπνίξουν και εν τέλει να εξοντώσουν την τοπική βιομηχανία, δημιουργώντας συνθήκες εξάρτησης από χώρες του εξωτερικού.
Ο πρόεδρος της ένωσης γαλακτοπαραγωγών και μικρών μεταποιητών της Μπουρκίνα Φάσο (UMPL/B), Adama Ibrahim Diallo, προειδοποιεί ότι το πρόβλημα επιδεινώνει την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή του Σαχέλ. «Οι γιοι των κτηνοτρόφων γίνονται τζιχαντιστές, όχι από πεποίθηση, αλλά επειδή δεν υπάρχουν δουλειές» τονίζει με νόημα. «Το πρόβλημα συνδέεται με την υπερπαραγωγή. Η στρατηγική των πολυεθνικών εταιρειών είναι να ισχυροποιηθούν στη Δυτική Αφρική και να βυθίσουν το γάλα της εγχώριας παραγωγής».
