- Στην περιοχή καλλιεργείται το 70% της πανελλαδικής παραγωγής
- Αναγκαία η ίδρυση φορέα διαχείρισης και συντονισμού της καλλιέργειας και προβολής του ελληνικού κερασιού
Οι τεράστιες δυνατότητες που έχει το ελληνικό κεράσι, και ειδικότερα η θετική πορεία που μπορεί να διαγράψει στο άμεσο μέλλον το κεράσι της Πέλλας, αρκεί να προσαρμοστεί στις σύγχρονες ανάγκες της παγκόσμιας αγοράς και οι έννοιες κεράσι και Πέλλα να γίνουν ένα ισχυρό brand name, καθώς στην περιοχή καλλιεργείται το 70% της πανελλαδικής παραγωγής, ήταν από τα βασικά συμπεράσματα της εκπαιδευτικής-ενημερωτικής εκδήλωσης για την καλλιέργεια του κερασιού που διοργάνωσε πρόσφατα ο ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» στη Σκύδρα.
Για άλλη μια φορά, το επιστημονικό προσωπικό του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» κατάφερε να διοργανώσει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα, που αγγίζει μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού της περιοχής και να συγκεντρώσει ομιλητές από όλο το φάσμα της παραγωγής, της μεταποίησης και της εμπορίας, δίνοντας ταυτόχρονα εξιδεικευμένες και επίκαιρες απαντήσεις σε θέματα της καλλιέργειας και της αντιμετώπισης των ασθενειών.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν, επίσης, και συζητήθηκαν προβλήματα, με κυριότερα την αναδιάρθωση των ποικιλιών (ανθεκτικές με βάση τις ανάγκες της διεθνούς αγοράς), το υψηλό κόστος καλλιέργειας, την έλλειψη σύγχρονων συσκευαστηρίων, την αναζήτηση στοχευμένων αγορών που μπορούν να αποδώσουν την υπεραξία στο προϊόν και, κατά συνέπεια, στον Έλληνα κερασοπαραγωγό, και την έλλειψη δράσεων ενεργειών προώθησης συνολικότερα για το ελληνικό κεράσι σε παγκόσμιο επίπεδο.
Επισημάνθηκε, ακόμη, η ανάγκη ίδρυσης ενός φορέα διαχείρισης και συντονισμού της καλλιέργειας και προβολής του ελληνικού κερασιού.
ΕξαγωγέςΕιδικότερα, ο γεωπόνος του Τμήματος Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων Νάουσας (ΤΦΟΔ) του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», Κωνσταντίνος Καζαντζής, αναφέρθηκε στην υφιστάμενη κατάσταση της κερασοκαλλιέργειας στην ΠΕ Πέλλας, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα στοιχεία όλης της ελληνικής επικράτειας, δίνοντας έμφαση στις εκτάσεις καλλιέργειας, στις αποδόσεις, στις εξαγωγές και σε άλλα οικονομικά στοιχεία, βάσει πληροφοριών και δεδομένων που αντλήθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ, τον Incofruit Hellas, τη ΔΑΟΚ Πέλλας και τον ΟΠΕΚΕΠΕ/ΟΣΔΕ. Βάσει των αναλυτικών γραφημάτων που παρουσιάστηκαν έγινε σαφές ότι η ΠΕ Πέλλας κατέχει τα 2/3 της ελληνικής κερασοκαλλιέργειας, τόσο από πλευράς εκτάσεων όσο και από πλευράς όγκου παραγωγής, παρά τις ζημίες που καταγράφηκαν την τρέχουσα χρονιά. Οι εξαγωγές ελληνικού κερασιού έχουν τάσεις σταθεροποίησης στο 20% περίπου του συνόλου της παραγωγής, ωστόσο οι οικονομικές του πρόσοδοι δεν είναι ικανοποιητικές, δεδομένων των αντίστοιχων στοιχείων άλλων ανταγωνιστριών χωρών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση απορροφά τη μεγαλύτερη ποσότητα του εξαγώγιμου όγκου ελληνικού κερασιού σε μη ικανοποιητικά επίπεδα όμως, πάντα σε σύγκριση με τα ποσοστά των ίδιων αγορών που κατέχουν οι ανταγωνίστριες χώρες. Από τις χώρες εκτός ΕΕ, η Σερβία εισήγαγε τον μεγαλύτερο όγκο ελληνικού κερασιού κατά το 2018. Τα προβλήματα που εντοπίστηκαν άπτονται κυρίως σε θέματα οικονομικής πολιτικής και οργάνωσης των παραγωγών και όχι σε θέματα υποβαθμισμένης ποιότητας της παραγωγής. |
Επικονίαση
Επίσης, ο κ. Καζαντζής ανέπτυξε τα δεδομένα των επί δεκαετίας λεπτομερών παρατηρήσεων της καλλιέργειας 16 ποικιλιών κερασιάς, οι περισσότερες εκ των οποίων ευρέως διαδεδομένες καλλιεργητικά σήμερα, όπως εμφανίστηκαν στις εδαφοκλιματικές συνθήκες των πειραματικών εγκαταστάσεων του Τμήματος Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων Νάουσας (ΤΦΟΔ) στη Νάουσα. Δόθηκε σημασία στην αντοχή των ποικιλιών στο σχίσιμο, καθότι στο ΤΦΟΔΝ οι καρποί ελέγχονται με τεστ Christensen επί του εργαστηρίου, γίνονται παρατηρήσεις επί του αγρού και όλα τα δεδομένα συγκρίνονται με αυτά της διεθνούς βιβλιογραφίας, όπου παρατηρήθηκαν αρκετές διαφορές, σε κάποιες περιπτώσεις διαμετρικά αντίθετες.
Επισημάνθηκε ιδιαίτερα το θέμα της επικονίασης των ποικιλιών και έγινε λόγος για τα ζεύγη S αλληλόμορφων γονιδίων αρκετών ευρέως διαδεδομένων ποικιλιών, που όταν είναι τα ίδια για κάποιες ποικιλίες, τότε αυτές χαρακτηρίζονται ασυμβίβαστες μεταξύ τους και δεν μπορούν να αλληλεπικονιαστούν, ούτε και στην περίπτωση που συνανθίζουν.
Ένα σοβαρό θέμα επικονίασης που θίχτηκε είναι η εμπορική διάδοση κάποιων ποικιλιών ως αυτογόνιμων, ενώ στην ουσία πρόκειται για αυτόστειρες ποικιλίες που χρειάζονται επικονιαστή. Αυτό το χαρακτηριστικό ανιχνεύεται στους πειραματικούς οπωρώνες του ΤΦΟΔΝ με εγκλωβισμούς κλάδων, ώστε να αποτραπεί η επίσκεψη μέλισσας στα συγκεκριμένα σημεία και να εξιχνιαστεί αν πρόκειται για αυτογόνιμη ή όχι ποικιλία. Και σε αυτή την περίπτωση βρέθηκαν παρατυπίες, οι οποίες αναφέρθηκαν στους παρευρισκομένους.
Επίσης, εξετάστηκαν πολλά άλλα στοιχεία των χαρακτηριστικών που συνοδεύουν κάποιες εισαγόμενες ποικιλίες, όπως η εποχή ωρίμανσης και συγκομιδής του καρπού και εντοπίστηκαν, στις περισσότερες περιπτώσεις, ασυμφωνίες με τα στοιχεία που επέδειξαν στις ελληνικές εδαφοκλιματικές συνθήκες, καθότι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της χώρας μας είναι ότι το εύρος ωρίμανσης της κερασοκαλλιέργειας είναι περίπου 40 ημέρες (από την πιο πρώιμη έως την πιο όψιμη ποικιλία στην ίδια περιοχή), ενώ το αντίστοιχο χρονικό εύρος στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών του εξωτερικού είναι 60-70 ημέρες.
Συστήματα διαμόρφωσηςΑπό την πλευρά του, ο δόκιμος ερευνητής του τμήματος Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δέντρων Νάουσας, Γεώργιος Παντελίδης, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στα χρησιμοποιούμενα υποκείμενα στην καλλιέργεια της κερασιάς. Επισημάνθηκαν όλα τα γνωστά συστήματα διαμόρφωσης των δέντρων, με παράθεση των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που προσδίδουν, όπως και άλλα συστήματα, τα οποία δεν χρησιμοποιούνται προς το παρόν στη χώρα μας, αλλά υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να εξαπλωθούν ραγδαία κάτω από αναμενόμενες συνθήκες που θα επικρατήσουν, όπως ο αυθεντικός ισπανικός θάμνος, το KGB και το UFO. Τέλος, έγινε μια πολύ χρήσιμη αντιπαράθεση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων των κατηγοριοποιημένων συστημάτων διαμόρφωσης ως ελεύθερων και γραμμικών, σημειώνοντας ότι το πλεονέκτημα του ενός είναι μειονέκτημα του άλλου. Καθότι δεν υπάρχει το τέλειο σύστημα για όλες τις περιπτώσεις, η τελική απόφαση πρέπει να παρθεί από τον παραγωγό, γνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητες του ιδιόκτητου αγρού του, αλλά και τις επικρατούσες οικονομικές και κοινωνικές συγκυρίες που θα πρέπει να καλυφθούν κατάλληλα. |
Στρεμματική καλλιέργεια
Στοιχεία που αφορούν τη στρεμματική καλλιέργεια της κερασιάς στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην ΠΕ Πέλλας, παρουσίασε, από την πλευρά του, ο οικονομολόγος και εμπορικός διευθυντής της ομάδας παραγωγών ΑΣΚ Φλαμουριάς, Δημήτριος Τερζής. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΥΠΑΑΤ, το 2011 η καλλιέργεια της κερασιάς στην Πέλλα ανερχόταν σε 61.800 στρέμματα και το 2016 σε 97.086 στρέμματα.
Αντίστοιχα στην Ημαθία, το 2011 υπήρχαν 11.478 στρέμματα, ενώ το 2016, 9.122 στρέμματα. Στο σύνολο της χώρας, οι εκτάσεις καλλιεργούμενης κερασιάς για το 2011 ήταν 106.104 στρέμματα, ενώ το 2016 έφτασαν τα 148.867. Παράλληλα, παρουσίασε αναλυτικά την κατεύθυνση των εξαγωγών των ελληνικών κερασιών τα τελευταία χρόνια και έκανε σύγκριση με τον ανταγωνισμό που υπάρχει από άλλα κράτη, τα οποία είναι κυρίαρχα στην παραγωγή και στη διακίνηση του κερασιού, και πιο συγκεκριμένα με την Τουρκία.
Μετά το πέρας της ημερίδας, προσφέρθηκαν στους παρευρισκομένους νόστιμα εδέσματα από παραγωγούς και επιχειρήσεις της έκθεσης τοπικών αγροτικών και παραδοσιακών προϊόντων της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας που στεγάζεται στις εγκαταστάσεις του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» Σκύδρας.
Οι εχθροί, οι ασθένειες και η αντιμετώπισή τους
Ο Φίλιππος Ιωαννίδης, γεωπόνος-εντομολόγος, αναφέρθηκε στους εχθρούς και στις ασθένειες της κερασιάς. Στην περιοχή του Νομού Πέλλας, οι σπουδαιότεροι εντομολογικοί εχθροί είναι το σκουλήκι των κερασιών (Ragoletis cerasi) και η μύγα της Ασίας (Drosophila suzukii), η οποία εξελίσσεται σε σοβαρό εχθρό, προσβάλλοντας κυρίως τους ώριμους καρπούς πριν από τη συγκομιδή. Για τον έλεγχο των εχθρών αυτών απαιτείται η εφαρμογή ολοκληρωμένης αντιμετώπισης (μαζική παγίδευση, καλλιεργητικές φροντίδες και εφαρμογή εντομοκτόνων). Επίσης, παρατηρούνται και άλλες προσβολές από εχθρούς, όπως οι αφίδες, ο σκολύτης, τα κοκκοειδή (βαμβακάδα), οι τετράνυχοι, καθώς και από ξυλοφάγα έντομα, όπως ο καπνώδης (Capnodis tenebrionis).
Για την αντιμετώπισή τους χρειάζεται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, σωστές χρονικά επεμβάσεις με τα αντίστοιχα εντομοκτόνα, τηρώντας απαραιτήτως τις συνιστώμενες δοσολογίες και τις ημερομηνίες επέμβασης πριν από τη συγκομιδή για αποφυγή υπολειμμάτων.
Οι σπουδαιότερες ασθένειες που παρουσιάζονται στα κεράσια της Πέλλας δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα και απώλειες παραγωγής είναι η Μονίλια (φαιά σήψη των καρπών). Υπεύθυνοι μύκητες είναι κυρίως ο Monilia fructicola και ο M. laxa. Ο μύκητας προσβάλλει τα άνθη και τους καρπούς σε οποιοσδήποτε στάδιο της ανάπτυξής τους.
Για την αντιμετώπισή του, χρειάζονται απαραιτήτως ψεκασμοί και στα πρώτα στάδια της καλλιεργητικής περιόδου, έναρξη άνθησης, πτώση πετάλων και ένας ψεκασμός πριν από τη συγκομιδή. Άλλες μυκητολογικές ασθένειες είναι η ανθράκωση, η κυλινδροσπορίωση και το κορύνεο. Με τη σωστή επιλογή μυκητοκτόνων και επεμβάσεις κυρίως μετά την πτώση των πετάλων μπορεί να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα και οι τρεις ανωτέρω ασθένειες.
Μια άλλη σοβαρή ασθένεια της κερασιάς είναι το βακτηριακό έλκος (Pseudomonas syringαe), που προκαλεί έλκη στους κλάδους, στον κορµό των δέντρων και ξήρανση των οφθαλµών.
Η βακτηρίωση αυτή προκαλεί, επίσης, µεγάλες ζηµιές και στα νεαρά δέντρα. Ψεκασµοί µε διάφορα σκευάσµατα χαλκών είναι απαραίτητοι το φθινόπωρο και τη χειµερινή περίοδο σε συνδυασµό µε καλλιεργητικά µέτρα (αφαίρεση προσβεβληµένων κλαδιών και καταστροφή). Η κερασιά παρουσιάζει τη µεγαλύτερη ευπάθεια από όλα τα είδη φυλλοβόλων δέντρων στις µυκητολογικές και βακτηριακές προσβολές. Κατά την εφαρµογή των φυτοπροστατευτικών προϊόντων θα πρέπει να εφαρµόζονται πιστά οι οδηγίες χρήσης του προϊόντος, ώστε να φθάνουν στον καταναλωτή ασφαλή και ποιοτικά κεράσια.
