Εξίσωση για δυνατούς λύτες… αποδεικνύεται ο σχεδιασμός του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), που θα καλύψει την περίοδο 2021-2027, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πλέον αντιμέτωπη με δύο νέα δεδομένα που πιέζουν σημαντικά τη χρηματοδότηση του νέου προϋπολογισμού. Με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου και την «τρύπα» που αφήνει στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα φιλόδοξες απαιτήσεις της Πράσινης Συμφωνίας, οι αρχηγοί των κρατών-μελών κλήθηκαν χθες στις Βρυξέλλες κατά την Έκτακτη Σύνοδο Κορυφής να βρουν μία συμβιβαστική λύση.
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προστέθηκε, εκτός από τις προτάσεις της Κομισιόν και του Ευρωκοινοβουλίου, και η πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, για το συνολικό μέγεθος του προϋπολογισμού, αλλά και τον τρόπο κατανομής του. Πρόταση, όμως, που προκάλεσε ντόμινο αντιδράσεων, με τους αρχηγούς κρατών-μελών να εκφράζουν δημόσια τη δυσαρέσκειά τους, ακόμα και λίγα λεπτά πριν ξεκινήσει η κρίσιμη συνεδρίαση.
Δριμεία κριτική ασκήθηκε και από τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, David Sassoli, ο οποίος χαρακτήρισε την πρόταση «ανεπαρκή και απαράδεκτη». Όπως ο ίδιος τόνισε χθες στις Βρυξέλλες, οι αρχηγοί των κρατών-μελών θα πρέπει να μιλήσουν για το μέλλον της ΕΕ πολιτικά, και όχι σαν τεχνοκράτες. «Για εμάς, ενιαία γραμμή είναι η υπεράσπιση των συμφερόντων των Ευρωπαίων πολιτών. Είμαστε ρεαλιστές. Έχουμε καταθέσει τη δική μας πρόταση και είμαστε πρόθυμοι να διαπραγματευτούμε», σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι τον τελευταίο λόγο στην έγκριση του προϋπολογισμού δεν την έχει η Σύνοδος Κορυφής, αλλά οι ευρωβουλευτές.
Η πρόταση Michel
O Ch. Michel υπέβαλε πρόταση για το νέο ΠΔΠ, ύψους 1,09 τρισ. ευρώ, που θα αντιστοιχούσε στο 1,07% του συνολικού ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) της ΕΕ. Πρόκειται για ποσοστό ελάχιστα υψηλότερο από αυτό που πρότεινε η φινλανδική προεδρία (1,06%) και το ευρωπαϊκό τόξο υπό τη σκέπη του Βερολίνου (1%), χαμηλότερο ωστόσο από την αρχική πρόταση της Κομισιόν (1,114%).
ΚΑΠ
Στο στόχαστρο μπήκε, μεταξύ άλλων, και η Κοινή Αγροτική Πολιτική, καθώς ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ναι μεν προσπάθησε να βρει μία συμβιβαστική λύση, αλλά ζητώντας επιπλέον περικοπές. Ουσιαστικά, πρότεινε ο επόμενος προϋπολογισμός της ΚΑΠ να ανέλθει σε 329 δισ. ευρώ, κατά 5 δισ. δηλαδή λιγότερα από το ποσό που είχε προταθεί από τη φινλανδική προεδρία. Για τον πρώτο πυλώνα (άμεσες ενισχύσεις), τα κονδύλια προτείνεται να ανέλθουν στα 257 δισ. ευρώ, αλλά για τον δεύτερο πυλώνα (αγροτική ανάπτυξη) να μειωθούν από τα 80 δισ. ευρώ σε 72,5 δισ. ευρώ. Για τα υπόλοιπα 7,5 δισ. ευρώ προτάθηκε να μεταφερθούν σε ένα Ταμείο Μεταβατικής Περιόδου, με στόχο να αμβλυνθούν οι κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες από την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας.
Τα βασικά σημεία της πρότασης είναι τα εξής:
✱ Η συνέχιση της εξωτερικής σύγκλισης. Όλα τα κράτη-μέλη με άμεσες πληρωμές ανά εκτάριο κάτω από το 90% του μέσου ευρωπαϊκού όρου θα κλείσουν το 50% του χάσματος μεταξύ του σημερινού μέσου επιπέδου άμεσων πληρωμών και του 90% του μέσου όρου της ΕΕ σε έξι ίσα βήματα από το έτος 2022.
✱ Ο «κόφτης». Προτείνεται ως το ανώτατο όριο των άμεσων πληρωμών για τους μεγάλους δικαιούχους το ποσό των 100.000 ευρώ, χωρίς ωστόσο να γίνεται καμία αναφορά στη μείωση των ενισχύσεων άνω των 60.000 ευρώ που προτείνει η Κομισιόν. Υπογραμμίζεται πως θα εφαρμόζεται μόνο «στη βασική στήριξη εισοδήματος για τη βιωσιμότητα (BISS)».
✱ Το Αποθεματικό Κρίσης. Προτείνεται να ανέλθει σε 450 εκατ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές στην αρχή κάθε έτους κατά την περίοδο 2021-2027, ενώ τα ποσά που δεν θα χρησιμοποιηθούν από το Αποθεματικό το έτος 2020 θα μεταφερθούν στο οικονομικό έτος 2021 για τη δημιουργία του αποθεματικού κατά τη μεταβατική περίοδο της ΚΑΠ.
✱ Ευελιξία μεταξύ των Πυλώνων. Η μετακίνηση πόρων αυξάνεται στο 20%.
✱ Το μέγιστο ποσοστό συνεισφοράς του ΕΓΤΑΑ, που θα καθοριστεί στα στρατηγικά σχέδια της ΚAΠ, θα ανέρχεται στο 75% των επιλέξιμων δαπανών για τις απομακρυσμένες περιφέρειες και τα μικρότερα νησιά του Αιγαίου.
Στα χαρακώματα
Τα μέτωπα που έχουν συνταχθεί από τα κράτη-μέλη σε διπλωματικό επίπεδο, δεν άφησαν εξαρχής ασχολίαστη την πρόταση του Michel. Το μέτωπο Αυστρία – Δανία – Σουηδία – Ολλανδία, οι λεγόμενες «Frugal 4» -πρόκειται για τις τέσσερις μεγαλύτερες χώρες που συνεισφέρουν στον προϋπολογισμό της ΕΕ, μετά τη Γερμανία- δεν είναι διατεθειμένο να πληρώσει πάνω από το 1% του ΑΕΕ.
Πολλοί, μάλιστα, αναφέρουν ότι με τις παραπάνω χώρες συντάσσεται η Γερμανία, η οποία θα κληθεί να συνεισφέρει το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης για να κλείσει η «τρύπα» του Brexit, αλλά με πιο μετριοπαθή τρόπο. Άλλωστε, η καγκελάριος είχε προϊδεάσει για «πολύ σκληρές και πολύπλοκες διαπραγματεύσεις».
Δυσαρεστημένα, όμως, είναι και τα κράτη-μέλη που τάσσονται με το μέτωπο της Γαλλίας. Ο πρόεδρος Macron ξεκαθάρισε ότι θα αγωνιστεί για μία ΚΑΠ που θα ταιριάζει με το επίπεδο των φιλοδοξιών της ΕΕ. Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Pedro Sánchez, χαρακτήρισε την πρόταση του Michel ως «πολύ απογοητευτική» και «χειρότερη» από το έγγραφο που υπέβαλε η προεδρία της Φινλανδίας, καθώς περιλαμβάνει βαθιές περικοπές για τη συνοχή και την ΚΑΠ.
Προς την ίδια κατεύθυνση και η Ελλάδα, που επίσης εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για το χαμηλό επίπεδο χρηματοδότησης που αφορά τόσο την ΚΑΠ όσο και την Πολιτική Συνοχής. Μάλιστα, τον πρωθυπουργό συνόδευε χθες στις Βρυξέλλες και ο γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ, Κ. Μπαγινέτας, αναφορικά με τα θέματα αγροτικής πολιτικής. «Δεν μπορούμε να κάνουμε περισσότερα με λιγότερα» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, εξηγώντας, μεταξύ άλλων, ότι η εθνική γραμμή είναι ξεκάθαρη «να διαφυλάξουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τα εισοδήματα των αγροτών μας και να τους βοηθήσουμε να κάνουν τη μετάβαση σε έναν τρόπο παραγωγής, ο οποίος να είναι πιο φιλικός προς το περιβάλλον».
Ύστατη προσπάθεια
Οι αντιδράσεις οδήγησαν τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να συναντήσει τους Macron και Merkel πριν από την έναρξη των εργασιών. Ακολούθως, συναντήθηκε με τους πρωθυπουργούς του «Frugal 4» παρουσία και της Ursula von der Leyen. Επρόκειτο για μωία ύστατη προσπάθεια, καθώς ο Michel προσδοκούσε να κλείσει το θέμα σε μία συνεδρίαση. Δύο ώρες περίπου μετά την έναρξή της, η Σύνοδος διεκόπη, με τον Ch. Michel να δηλώνει ότι ξεκινά νέες διμερείς συζητήσεις με κάποιους από τους αρχηγούς κρατών, για την εξεύρεση λύσης.
Οι συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν με την σειρά της κυλιόμενης προεδρίας της ΕΕ. Η καγκελάριος της Γερμανίας ήταν δεύτερη στην σειρά μετά τον Κροάτη Αντρέι Πλένκοβιτς. Ακολούθησαν ο Πορτογάλος Αντόνιο Κόστα, ο Σλοβένος Μάριαν Σάρετς και ο Γάλλος Εμανουέλ Μακρόν.
Κάθε ένας εξέθεσε τις προτεραιότητες και τις κόκκινες γραμμές του, καθώς και τα περιθώρια υποχώρησης κατά την διάρκεια αυτών των κατ’ ιδίαν διαβουλεύσεων.
«Το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού δέχθηκε επίθεση από τις βόρειες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Κοινή Αγροτική Πολιτική ιδιαίτερα», έγινε γνωστό από πηγές της γαλλικής προεδρίας.
Μεταξύ των χωρών αυτών, η Ολλανδία, η Δανία, η Σουηδία, η Αυστρία, οι ηγέτες των οποίων συναντήθηκαν την νύχτα όλοι μαζί με τον Σαρλ Μισέλ, μετά τους Μακρόν και Μέρκελ.
Σημειώνεται πως από τη διακοπή των εργασιών της συνόδου χθες το βράδυ μέχρι και αυτή την ώρα είναι σε εξέλιξη, στο περιθώριο του έκτακτου Συμβουλίου, οι επαφές μεταξύ του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και αρχηγών κρατών. Επίσης, υπάρχουν επαφές μεταξύ αρχηγών κρατών.
Στις Βρυξέλλες και οι αγρότεςΈξω από το κέντρο των αποφάσεων βρέθηκαν χθες και παραγωγοί από το Βέλγιο, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία και χώρες της Βαλτικής, διαδηλώνοντας υπέρ ενός πιο δίκαιου συστήματος κοινοτικών ενισχύσεων. «Θέλουμε να στείλουμε το μήνυμα στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί ένας ισχυρός ευρωπαϊκός προϋπολογισμός για τη γεωργία» ανέφεραν χαρακτηριστικά. Ιδιαίτερα αισθητή έκαναν την παρουσία τους γαλακτοπαραγωγοί από τη Λιθουανία, την Εσθονία και τη Λετονία επισημαίνοντας ότι οι άμεσες ενισχύσεις που λαμβάνουν είναι χαμηλές. |
Διαβάστε επίσης:
Χωρίς συμφωνία ολοκληρώθηκε η έκτακτη σύνοδος κορυφής της ΕΕ
