Κομισιόν: Kρατικές ενισχύσεις στον αγροτικό τομέα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στα κράτη μέλη για διαβούλευση σχέδιο πρότασης για περιορισμένη παράταση του Προσωρινού Πλαισίου Κρίσης και Μετάβασης για τις κρατικές ενισχύσεις («TCTF») προκειμένου να επιτραπεί η συνεχιζόμενη στήριξη στον πρωτογενή γεωργικό τομέα ενόψει των συνεχιζόμενων διαταραχών της αγοράς.

Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις του έχουν δημιουργήσει σημαντικές οικονομικές αβεβαιότητες. Αυτό έχει επίσης διαταράξει τις εμπορικές ροές και τις αλυσίδες εφοδιασμού και στα αρχικά του στάδια προκάλεσε εξαιρετικά μεγάλες και απροσδόκητες αυξήσεις τιμών, ιδίως στο φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια, αλλά και σε πολλές άλλες εισροές και πρώτες ύλες και πρωτογενή αγαθά.

Στην τελευταία του σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στις 21-22 Μαρτίου 2024, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε τη σημασία ενός ανθεκτικού και βιώσιμου γεωργικού τομέα για την επισιτιστική ασφάλεια και τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και κάλεσε την Επιτροπή να προχωρήσει στις εργασίες για την ελάφρυνση της οικονομικής πίεσης των αγροτών σχεδιασμός μέσων πρόσθετης υποστήριξης, όπως η επέκταση του TCTF.

Σε απάντηση σε έρευνα της Επιτροπής της 27ης Μαρτίου 2024 σχετικά με τη λήξη τμημάτων του TCTF, τα κράτη μέλη υπογράμμισαν ότι οι διαταραχές της αγοράς ως αποτέλεσμα του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας εξακολουθούν να υφίστανται και επηρεάζουν ιδιαίτερα τον πρωτογενή γεωργικό τομέα, ο οποίος αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις και οικονομική πίεση.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή διαβουλεύεται με τα κράτη μέλη σχετικά με περιορισμένη παράταση για τον πρωτογενή γεωργικό τομέα του τμήματος TCTF , η οποία επιτρέπει επί του παρόντος στα κράτη μέλη έως τις 30 Ιουνίου 2024 να χορηγούν περιορισμένα ποσά ενίσχυσης. Η περιορισμένη παράταση θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να συνεχίσουν να παρέχουν περιορισμένα ποσά βοήθειας στους γεωργούς όπου χρειάζεται και να διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων στήριξης κρίσεων. 

Το σχέδιο πρότασης της Επιτροπής που εστάλη στα κράτη μέλη σήμερα δεν επηρεάζει τις υπόλοιπες διατάξεις του TCTF .

Τα κράτη μέλη έχουν πλέον τη δυνατότητα να σχολιάσουν το σχέδιο πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή σκοπεύει να εγκρίνει τις περιορισμένες τροποποιήσεις του TCTF το συντομότερο δυνατό, λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που ελήφθησαν από τα κράτη μέλη.

Ιστορικό

Το  προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις για την κρίση , που εγκρίθηκε στις  23 Μαρτίου 2022 , επέτρεψε στα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν την ευελιξία που προβλέπεται από τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις για τη στήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας . Το Προσωρινό Πλαίσιο για την Κρίση τροποποιήθηκε στις  20 Ιουλίου 2022 και στις  28 Οκτωβρίου 2022 .

Στις 9 Μαρτίου 2023 , η Επιτροπή ενέκρινε το ισχύον Προσωρινό Πλαίσιο για την Κρίση και τη Μετάβαση για να προωθήσει μέτρα στήριξης σε τομείς που είναι βασικοί για τη  μετάβαση σε μια καθαρά μηδενική οικονομία , σύμφωνα με το  Βιομηχανικό Σχέδιο Πράσινης Συμφωνίας .

Επί του παρόντος, το Προσωρινό Πλαίσιο για την Κρίση και τη Μετάβαση, όπως τροποποιήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2023 , προβλέπει τους ακόλουθους τύπους ενισχύσεων που μπορούν να χορηγηθούν από τα κράτη μέλη:

  • Ενότητα 2.1: Περιορισμένα ποσά ενίσχυσης, σε οποιαδήποτε μορφή και χορηγούνται έως τις 30 Ιουνίου 2024, για εταιρείες που πλήττονται από την τρέχουσα κρίση ή από τις επακόλουθες κυρώσεις και αντικυρώσεις έως 280.000 και 335.000 ευρώ στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας αντίστοιχα. και έως 2,25 εκατ. ευρώ σε όλους τους άλλους τομείς·
  • Ενότητα 2.4: Ενισχύσεις για την αντιστάθμιση των υψηλών τιμών ενέργειας. Η ενίσχυση, η οποία μπορεί να χορηγηθεί με οποιαδήποτε μορφή κατ’ αρχήν έως τον Ιούνιο του 2024, θα αποζημιώσει εν μέρει τις εταιρείες, ιδίως τους χρήστες εντατικής ενέργειας, για πρόσθετες δαπάνες λόγω εξαιρετικών αυξήσεων των τιμών  του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας . 
  • Ενότητα 2.5: Μέτρα που επιταχύνουν την εξάπλωση της ανανεώσιμης ενέργειας . Τα κράτη μέλη μπορούν να δημιουργήσουν σχέδια για επενδύσεις σε όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου, βιοαερίου και βιομεθανίου, αποθήκευσης και ανανεώσιμης θερμότητας, μεταξύ άλλων μέσω αντλιών θερμότητας, με απλουστευμένες διαδικασίες διαγωνισμού που μπορούν να εφαρμοστούν γρήγορα, ενώ περιλαμβάνουν επαρκείς διασφαλίσεις για την προστασία του επιπέδου αγωνιστικό χώρο. Στο πλαίσιο αυτών των καθεστώτων, η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025· Μετά την ημερομηνία αυτή, θα συνεχίσουν να ισχύουν οι συνήθεις κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των αντίστοιχων διατάξεων των  κατευθυντήριων γραμμών για τις ενισχύσεις για το κλίμα, την ενέργεια και το περιβάλλον (CEEAG).
  • Ενότητα 2.6: Μέτρα που διευκολύνουν την απαλλαγή από τον άνθρακα των βιομηχανικών διεργασιών . Για να επιταχυνθεί περαιτέρω η διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού, τα κράτη μέλη μπορούν να υποστηρίξουν επενδύσεις για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, ιδίως μέσω της ηλεκτροδότησης, της ενεργειακής απόδοσης και της μετάβασης στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υδρογόνου με βάση την ηλεκτρική ενέργεια που πληροί ορισμένες προϋποθέσεις, με δυνατότητες υποστήριξης της απαλλαγής από τον άνθρακα των βιομηχανικών διεργασιών μετάβασης σε καύσιμα που προέρχονται από υδρογόνο. Στο πλαίσιο αυτών των καθεστώτων, η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025· Μετά την ημερομηνία αυτή, θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι συνήθεις κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των αντίστοιχων διατάξεων της  CEEAG . 
  • Ενότητα 2.8: Μέτρα για την περαιτέρω επιτάχυνση των επενδύσεων σε βασικούς τομείς για τη μετάβαση προς μια οικονομία καθαρού μηδενισμού , επιτρέποντας επενδυτική υποστήριξη για την κατασκευή στρατηγικού εξοπλισμού, συγκεκριμένα μπαταρίες, ηλιακούς συλλέκτες, ανεμογεννήτριες, αντλίες θερμότητας, ηλεκτρολύτες και χρήση δέσμευσης άνθρακα και αποθήκευσης καθώς και για την παραγωγή βασικών συστατικών και για την παραγωγή και ανακύκλωση σχετικών κρίσιμων πρώτων υλών. Στο πλαίσιο αυτών των μέτρων, η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες υποστήριξης μέτρων για την επιτάχυνση της μετάβασης σε μια οικονομία καθαρού μηδενισμού μπορείτε να βρείτε εδώ .

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης και Μετάβασης και άλλες ενέργειες που έλαβε η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και την προώθηση της μετάβασης προς μια οικονομία καθαρού μηδενισμού μπορείτε να βρείτε εδώ .