Κομισιόν σε Συμβούλιο Υπουργών: «Απαραίτητη προϋπόθεση αποδοχής ενός Στρατηγικού Σχεδίου οι δράσεις για τη Γεωργία Άνθρακα»

Την ένταξη δράσεων για την εφαρμογή της γεωργίας δέσμευσης άνθρακα στα Στρατηγικά Σχέδια των κρατών-μελών προαναγγέλλει η Κομισιόν, με τον επίτροπο Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, να έχει προειδοποιήσει ήδη τις χώρες που δεν την έχουν λάβει υπόψη τους ότι αναπόφευκτα θα πρέπει τα Στρατηγικά τους Σχέδια να τροποποιηθούν και προς αυτή την κατεύθυνση.

Αν και το νομοθετικό πλαίσιο αναμένεται έως το τέλος του 2022, οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών είχαν ζητήσει εδώ και μήνες από τα κράτη-μέλη να συμπεριλάβουν απλές μεθόδους γεωργίας δέσμευσης άνθρακα στα Στρατηγικά Σχέδια, έως ότου ετοιμαστεί το θεσμικό πλαίσιο, κάτι που δεν υιοθετήθηκε.

Πάντως, στο πρώτο Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας, που πραγματοποιήθηκε υπό τη γαλλική προεδρία την περασμένη Δευτέρα 17 Ιανουαρίου, το θέμα τέθηκε προς συζήτηση, με τους υπουργούς να καλωσορίζουν μεν τη νέα περιβαλλοντική πολιτική της Ένωσης, αλλά υπό προϋποθέσεις. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Δεκέμβριο, η Κομισιόν δημοσίευσε την πρότασή της, με την «ΥΧ» να έχει εξασφαλίσει και δημοσιεύσει αποκλειστικά το κείμενο της πρότασης νωρίτερα. Σημειώνεται ότι η γεωργία δέσμευσης άνθρακα εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής, αλλά αναμένεται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο τα χρόνια που έπονται.

Κι αυτό γιατί η Κομισιόν βλέπει δύο σημαντικά οφέλη από την εφαρμογή της: το περιβαλλοντικό, καθώς συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, αλλά και το κοινωνικοοικονομικό, επειδή θα αποτελέσει ένα «αναπτυξιακό» εργαλείο για τους αγρότες, προσφέροντάς τους ένα επιπλέον εισόδημα. Η προώθηση του μέτρου βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των Βρυξελλών, με τη γαλλική προεδρία να έχει ταυτίσει πλήρως τις προτεραιότητές της προς αυτή την κατεύθυνση.

Επιχειρηματικό μοντέλο

Κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου, ο επίτροπος Γεωργίας παρουσίασε την ανακοίνωση της Κομισιόν για τους βιώσιμους κύκλους άνθρακα, η οποία, όπως είπε, ανοίγει τον δρόμο για μελλοντική δράση, «με στόχο την υποστήριξη προληπτικών μέτρων που λαμβάνουν οι αγρότες για τη διευκόλυνση της απομάκρυνσης του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και τη μείωση της ατμοσφαιρικής συγκέντρωσης CO2».

Μάλιστα, συμπλήρωσε ότι η γεωργία δέσμευσης άνθρακα θα παρέχει πρόσθετο εισόδημα στους γεωργούς, προστατεύοντας παράλληλα τη βιοποικιλότητα, καθιστώντας τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις πιο ανθεκτικές στις φυσικές καταστροφές και διασφαλίζοντας την επισιτιστική ασφάλεια. Εξάλλου, όπως αναφέρεται στο κείμενο της Κομισιόν, η γεωργία δέσμευσης άνθρακα μπορεί να οριστεί ως «ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, το οποίο θα ανταμείβει τους διαχειριστές γης για την υιοθέτηση αυτών των πρακτικών».

Σημειώνει, δε, ότι «τα οικονομικά κίνητρα μπορούν να προέρχονται από δημόσιες ή ιδιωτικές πηγές και να επιβραβεύουν τους διαχειριστές γης για την πρακτική διαχείρισης ή την πραγματική ποσότητα άνθρακα που έχει δεσμευτεί, λαμβάνοντας υπόψη τη χρονική δυναμική».

Ζωτικής σημασίας η χρηματοδότηση

Εκτός όμως, από τη μόχλευση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων, η χρηματοδότηση της ΚΑΠ θα είναι ζωτικής σημασίας. «Τα οικολογικά συστήματα είναι κατάλληλα για τον σκοπό αυτόν, όπως και τα αγροπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα», ανέφερε ο επίτροπος, υπογραμμίζοντας ότι σαφώς θα πρέπει να συμπεριληφθούν στα Στρατηγικά Σχέδια.

Σύμφωνα με το κείμενο της Κομισιόν, έως το 2030, οι πρωτοβουλίες για τη γεωργία δέσμευσης άνθρακα αναμένεται να συνεισφέρουν 42 μεγατόνους αποθηκευμένου CO2 στις φυσικές καταβόθρες άνθρακα της Ευρώπης. Τα μέτρα για την επίτευξη αυτού του στόχου περιλαμβάνουν:

✱ Tην προώθηση πρακτικών στο πλαίσιο της ΚΑΠ και άλλων προγραμμάτων της ΕΕ, όπως το LIFE και η ερευνητική αποστολή «Ευρωπαϊκή συμφωνία για το έδαφος» του προγράμματος «Horizon Europe», καθώς και μέσω εθνικής δημόσιας χρηματοδότησης και ιδιωτικής χρηματοδότησης.

✱ Tην τυποποίηση των μεθοδολογιών παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και επαλήθευσης που απαιτούνται για την παροχή ενός σαφούς και αξιόπιστου πλαισίου πιστοποίησης της ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας, που θα καθιστά δυνατή την ανάπτυξη εθελοντικών αγορών άνθρακα.

✱ Την παροχή βελτιωμένων γνώσεων, διαχείρισης δεδομένων και εξατομικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών στους διαχειριστές γης, τόσο για τη γη όσο και για το οικοσύστημα του γαλάζιου άνθρακα.

Ρυθμιστικό πλαίσιο

Ο Γ. Βοϊτσεχόφσκι εξήγησε ότι «ένα βασικό βήμα θα αποτελέσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για την πιστοποίηση των αφαιρέσεων άνθρακα με βάση ισχυρούς και διαφανείς λογιστικούς κανόνες που έχει προγραμματιστεί να εγκριθεί έως τα τέλη του 2022». «Αυτή η πρόταση κανονισμού θα θέσει κανόνες σχετικά με την επιλεξιμότητα, την παρακολούθηση και την επαλήθευση της γνησιότητας των αφαιρέσεων άνθρακα, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν υπάρχουν αρνητικές δευτερογενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον, στη δημόσια υγεία κ.ά.», πρόσθεσε.

Ο ίδιος συνέχισε, λέγοντας ότι «θα περιλαμβάνει όλες τις λεπτομέρειες. Δηλαδή, ποιες γεωργικές πρακτικές θα ταξινομηθούν ως γεωργία δέσμευσης άνθρακα, πώς θα γίνονται οι υπολογισμοί και πώς θα λειτουργήσει το σύστημα ελέγχου».

Από την πλευρά τους, οι υπουργοί χαιρέτησαν την πρωτοβουλία, αλλά εξέφρασαν και τις ανησυχίες τους. Τα σημεία που τέθηκαν κατά τη συζήτηση περιλάμβαναν την ανάγκη να διαφυλαχθεί η επισιτιστική ασφάλεια (που είναι ο κύριος στόχος της γεωργικής πολιτικής), να αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγκρουση με άλλες πολιτικές της ΕΕ (όπως η ΚΑΠ) και να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες κάθε κράτους-μέλους.

Επισημάνθηκε, δε, η σημασία της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης των αγροτών και η ανάγκη ενίσχυσης του συστήματος παροχής γεωργικών συμβουλών προς αυτή την κατεύθυνση για να επιτύχει το σχέδιο.

Οι υπουργοί πρόκειται να συζητήσουν το σχέδιο στην άτυπη συνεδρίαση του Συμβουλίου, που θα πραγματοποιηθεί στο Στρασβούργο στις 7 και 8 Φεβρουαρίου.