Κώστας Τσιάρας στην «ΥΧ»: «Πριν από το τέλος του έτους η εξόφληση της Βασικής και η πληρωμή της ενίσχυσης Νέων Γεωργών»
Πριν από το τέλος του έτους αναμένεται να καταβληθεί η εξόφληση της Βασικής Ενίσχυσης στους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους, ενώ την ίδια περίοδο θα πληρωθούν η συμπληρωματική Αναδιανεμητική Εισοδηματική Στήριξη και η συμπληρωματική Εισοδηματική Στήριξη για τους γεωργούς νεαρής ηλικίας, όπως ανέφερε στην εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στην «ΥΧ» ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας.
Επίσης, ο Θεσσαλός υπουργός γνωστοποίησε ότι τις επόμενες δέκα μέρες θα πιστωθούν τα χρήματα στις περιφέρειες, οι οποίες θα καταβάλουν τα ποσά των αποζημιώσεων στους δικαιούχους παραγωγούς που επλήγησαν από τις ζωονόσους της πανώλης και της ευλογιάς. Ερωτηθείς για τα βήματα εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο Κώστας Τσιάρας υπογράμμισε πως στόχος της κυβέρνησης και του ΥΠΑΑΤ, εξαρχής, ήταν μια ουσιαστική επανεκκίνηση του Οργανισμού. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο υπουργός, έχει εκπονηθεί μια ξεκάθαρη στρατηγική, με τελικό στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου και αξιόπιστου Οργανισμού,
ο οποίος θα πληροί όλα τα κριτήρια αξιοπιστίας και διαφάνειας που θέτει η ΕΕ, ενώ παράλληλα θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του αγροτικού μας κόσμου.
Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στη ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων και στα επενδυτικά προγράμματα που θα «τρέξει» το ΥΠΑΑΤ, με έμφαση στο πρόγραμμα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει να υλοποιείται το νέο έτος. Παράλληλα, επεσήμανε τα πολλαπλά οφέλη του προγράμματος της ευφυούς γεωργίας που τρέχει από το ΥΠΑΑΤ στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ γνωστοποίησε ότι εξετάζεται η θεσμοθέτηση του αγροτικού «112», το οποίο θα έχει ως στόχο να ενημερώνει τους αγρότες για επερχόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα.
«Προχωρήσαμε σε μια γενναία αναθεώρηση προς τα πάνω των αποζημιώσεων για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου, λόγω των επιζωοτιών»
Σε ό,τι αφορά το σχέδιο ανασυγκρότησης της κυβέρνησης για τη Θεσσαλία, ο κ. Τσιάρας αναφέρθηκε εκτενώς στα έργα που έχουν δρομολογηθεί για την περαιτέρω θωράκισή της, καθώς και στο σχέδιο ανάταξης της περιοχής, που αναμένεται να ξεπεράσει συνολικά, όπως είπε, τα 3,5 δισ. ευρώ.
Κύριε υπουργέ, στο σημερινό φύλλο της «ΥΧ» φιλοξενείται εκτενές αφιέρωμα για τη Θεσσαλία. Μετά τα «χτυπήματα» που δέχθηκε ο τόπος σας από τον Daniel και τον Elias, ποιες είναι οι μεγαλύτερες «πληγές» που παραμένουν ανοιχτές; Ποια είναι τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας και ειδικότερα του πρωτογενούς τομέα της περιοχής;
Η ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας, όπως έχει δηλώσει επανειλημμένως και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησής μας. Το συνολικό κόστος για την ανάταξη της περιοχής αναμένεται να ξεπεράσει συνολικά τα 3,5 δισ. ευρώ, ενώ ήδη έχει καταβληθεί το μεγαλύτερο μέρος των αποζημιώσεων και έχουν δρομολογηθεί τα μεγάλα έργα που θα θωρακίσουν ακόμα περισσότερο την περιοχή. Για εμάς, όμως, το μείζον δεν είναι απλά να κλείσουμε τις ανοιχτές πληγές. Το σημαντικότερο είναι να βάλουμε τα θεμέλια για να ανασυγκροτήσουμε μια περιοχή, δίνοντας έμφαση στον πρωτογενή τομέα, στον οποίο ο μεγαλύτερος κάμπος της χώρας διαθέτει σημαντικό πλεονέκτημα. Η προσπάθειά μας, επομένως, είναι διττή και προς την κατεύθυνση αυτή κινούμαστε.
Μιλάτε για διττή προσπάθεια, αναφερόμενος προφανώς στα έργα;
Όπως θυμάστε, μετά τον Daniel και τον Elias, η ολλανδική εταιρεία HVA International ανέλαβε να εκπονήσει μια ολοκληρωμένη μελέτη για την περιοχή, περιγράφοντας τα μεγάλα έργα που απαιτούνται για να αποφύγουμε στο μέλλον τις τραγικές εικόνες που βιώσαν οι συμπολίτες μας στη Θεσσαλία. Το αποτέλεσμα της μελέτης έδειξε ότι εκείνο που χρειάζεται η περιοχή είναι πολλά μικρά αντιπλημμυρικά έργα, τα οποία, σε περιπτώσεις έντονων καιρικών φαινομένων, θα συγκρατούν τα ύδατα και, ταυτόχρονα, θα λειτουργούν ως ταμιευτήρες για την άρδευση του κάμπου.
Για τον συντονισμό αυτής της προσπάθειας συγκροτείται ο Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, ο οποίος, μάλιστα, θα αποτελέσει πρότυπο για την ίδρυση αντίστοιχων Οργανισμών σε όλες τις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα, όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος και η Δυτική Ελλάδα. Στόχος μας είναι να μετατρέψουμε το πρόβλημα σε ευκαιρία και να χρησιμοποιήσουμε, με τις κατάλληλες παρεμβάσεις, κάθε υδάτινο πόρο για την ενίσχυση της αγροτικής μας ανάπτυξης.
Ποια έργα γίνονται στη Θεσσαλία;
Στο πλαίσιο του ΠΑΑ 2014-2022, υλοποιούνται τα εξής:
- 11 μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα που μεταφέρθηκαν ως ανειλημμένες υποχρεώσεις από το ΠΑΑ 2007-2013, συνολικού προϋπολογισμού 53.115.997,86 ευρώ.
- 5 μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 61.430.957,22 ευρώ.
- 18 μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα (μικρότερα από 2,2 εκατ. ευρώ), συνολικού προϋπολογισμού 29.795.110,96 ευρώ.
- 28 έργα Αγροτικής Οδοποιίας, προϋπολογισμού 15.960.343,76 ευρώ.
Επίσης, με ΣΔΙΤ υλοποιούνται:
- 2 μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα (Ταυρωπού και Υπερίων), με κόστος κατασκευής 194.148.358 ευρώ (από τα οποία τα 58.244.507 ευρώ θα καλυφθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης) και πληρωμές διαθεσιμότητας 212.600.000 ευρώ.
Οδεύουμε προς το τέλος του 2024 και οι παραγωγοί αναμένουν να λάβουν τα υπόλοιπα των ενισχύσεων για να καλύψουν βασικές τους ανάγκες. Πότε θα ολοκληρωθεί η εξόφληση της Βασικής Ενίσχυσης και οι εκκρεμότητες παλαιότερων ετών;
Όπως έχουμε δεσμευτεί με το χρονοδιάγραμμα που έχουμε ανακοινώσει, σε απόλυτη συνεργασία με τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ η εξόφληση της Βασικής Εισοδηματικής Στήριξης θα πραγματοποιηθεί, ως συνήθως, πριν από το τέλος του έτους. Την ίδια περίοδο, θα πληρωθούν η συμπληρωματική Αναδιανεμητική Εισοδηματική Στήριξη και η συμπληρωματική Εισοδηματική Στήριξη για γεωργούς νεαρής ηλικίας (young). Έτσι, κατά την εορταστική περίοδο, οι παραγωγοί μας θα λάβουν μια σημαντική οικονομική ανάσα. Αυτές οι σημαντικές ενισχύσεις προστίθενται στα 143 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη καταβληθεί τους τελευταίους μήνες από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο των πληρωμών του Πυλώνα Ι (ΕΓΤΕΕ) και ιδιαίτερα του Πυλώνα ΙΙ (ΕΓΤΑΑ).
Παράλληλα, προγραμματίζονται για το τέλος του Νοεμβρίου η προκαταβολή της πληρωμής των Αγροπεριβαλλοντικών Μέτρων (Μ10) και των Ενισχύσεων για τη μετατροπή/διατήρηση σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στη γεωργία/κτηνοτροφία (Μ11), που αφορούν το έτος αιτήσεων 2024.
Επιπλέον, σχετικά με τις εκκρεμότητες των παλαιότερων ετών, σχεδιάσαμε συγκεκριμένο πρόγραμμα πληρωμών που περιλαμβάνει την καταβολή των ενισχύσεων ανά έτος, ώστε με έναν τρόπο οργανωμένο και, κυρίως, δίκαιο να κλείσουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος.
Όπως ο ίδιος έχετε αναφέρει σε δηλώσεις σας, αποτελεί προσωπικό σας στοίχημα να μετεξελιχθεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ σε έναν σύγχρονο, διαφανή και δίκαιο Οργανισμό. Ποια είναι τα βήματα και οι δράσεις για την εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ, που από τον Σεπτέμβριο βρίσκεται υπό τη σκέπη επιτήρησης του ΥΠΑΑΤ;
Από την πρώτη στιγμή που ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μου εμπιστεύτηκε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θέσαμε ως πρωταρχικό στόχο την εξυγίανση και την επίλυση των διαχρονικών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι εποπτευόμενοι φορείς του ΥΠΑΑΤ. Σε ό,τι αφορά τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ήταν γνωστό πως ο Οργανισμός αντιμετώπιζε διαχρονικά προβλήματα τα οποία αντί να επιλύονται, διογκώνονταν, πλήττοντας τελικά την αξιοπιστία του Οργανισμού έναντι των αγροτών.
Στόχος μας, εξαρχής, ήταν να κάνουμε μια ουσιαστική επανεκκίνηση του Οργανισμού. Και εκπονήσαμε μια ξεκάθαρη στρατηγική, με τελικό στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου και αξιόπιστου Οργανισμού που θα πληροί όλα τα κριτήρια αξιοπιστίας και διαφάνειας που θέτει η ΕΕ, ενώ παράλληλα θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του αγροτικού μας κόσμου.
Αυτή η στρατηγική υλοποιείται σε τρία στάδια. Στο πρώτο στάδιο, ολοκληρώνουμε με επιτυχία όλες εκείνες τις διαδικασίες για τον εκσυγχρονισμό των πληροφοριακών συστημάτων του ΟΠΕΚΕΠΕ σε ένα περιβάλλον αυξημένων απαιτήσεων που θέτει η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ.
Στο δεύτερο στάδιο, σε απόλυτη συνεργασία με τη διοίκηση του Οργανισμού και τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καταρτίσαμε και εφαρμόζουμε ένα ολοκληρωμένο και ρεαλιστικό Σχέδιο Δράσης 12μηνης διάρκειας, που αφορά, αφενός, την ενίσχυση του Οργανισμού σε προσωπικό και, αφετέρου, τον επανακαθορισμό και τον εκσυγχρονισμό των ελεγκτικών διαδικασιών, που εξασφαλίζουν ταχύτερες, αξιόπιστες, δίκαιες και πιο διαφανείς πληρωμές στους Έλληνες αγρότες.
Στο τρίτο στάδιο, στόχος μας είναι να κάνουμε τον Οργανισμό ακόμα πιο εξωστρεφή και προσιτό στους παραγωγούς μας. Μέσα από τις δράσεις ενημέρωσης, οι οποίες θα συνεχισθούν, φιλοδοξούμε ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα ξανασυστηθεί στον αγροτικό κόσμο και θα έρθει πιο κοντά στον κάθε γεωργό και τον κάθε κτηνοτρόφο. Ήδη, η διοίκηση του Οργανισμού έχει πραγματοποιήσει ημερίδες ενημέρωσης που έφεραν κοντά τα στελέχη του Οργανισμού με τους συνεργάτες του, δηλαδή τα ΚΥΔ, αλλά και τους παραγωγούς μας.
Είμαι σίγουρος πως στο τέλος αυτής της διαδικασίας που σας περιέγραψα, οι αγρότες μας θα έχουν στην υπηρεσία τους έναν σύγχρονο, διαφανή και δίκαιο Οργανισμό, τον οποίο θα μπορούν να εμπιστεύονται.
Πότε αναμένεται να «τρέξουν» από το υπουργείο τα προγράμματα των Σχεδίων Βελτίωσης, της Μεταποίησης, του Leader και των Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών;
Ήδη, οι διαδικασίες έχουν ξεκινήσει με την προδημοσίευση της σχετικής πρόσκλησης. Πρόκειται για ένα μεγάλο πρόγραμμα που στόχο έχει να αλλάξει τη μορφή των καλλιεργειών στη χώρα μας και να δώσει περαιτέρω ώθηση σε μια παραγωγή όπως τα κηπευτικά, στα οποία η ελληνική γεωργία διαθέτει σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα.
Είναι ενδεικτικό ότι την τελευταία τετραετία οι εξαγωγές κηπευτικών αυξήθηκαν κατά 1 δισ. ευρώ, από τα 2,2 δισ. ευρώ στα 3,2 δισ. ευρώ. Αυτή είναι μια σαφής ένδειξη ότι οι διεθνείς αγορές, οι οποίες αναζητούν την ποιότητα και την υψηλή διατροφική αξία, στρέφονται στα ελληνικά προϊόντα. Επενδύοντας σε αυτό το μεγάλο πλεονέκτημα, η κυβέρνηση αποφάσισε να στηρίξει τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, οι οποίες με λιγότερο κόστος για τους παραγωγούς, επιτυγχάνουν πολλαπλάσια παραγωγή. Διευρύνονται έτσι οι δρόμοι των διεθνών αγορών για τα ελληνικά προϊόντα, θωρακίζοντας και ενισχύοντας ακόμα περισσότερο το αγροτικό εισόδημα.
«Επιδιώκουμε να εντάξουμε σε μια ρύθμιση, ανάλογη του Μέτρου 5.2, την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου, ώστε οι κτηνοτρόφοι, εκτός από την αποζημίωση για την απώλεια εσόδων, να μπορέσουν να αντικαταστήσουν σε σύντομο χρόνο τα ζώα που θανατώθηκαν»
Σε αυτή την κατεύθυνση, με απόφαση του πρωθυπουργού και τη συνεργασία του ΥΠΑΑΤ και του τραπεζικού τομέα, δημιουργείται ένας συνδυασμός επενδυτικών πόρων που, σε πρώτη φάση, αγγίζουν τα 600 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνουν κοινοτικές ενισχύσεις κατά 50% από το ΣΣ της ΚΑΠ, 35% τραπεζικό δανεισμό και 15% ίδια κεφάλαια. Πιστεύω ότι με το νέο έτος –και αφού ληφθούν υπόψη τα αποτελέσματα της διαβούλευσης– το πρόγραμμα θα αρχίσει να υλοποιείται.
Προβλέπεται να ληφθούν κονδύλια από το ΣΣ της ΚΑΠ 2023-2024 για να δοθούν ενισχύσεις στους ελαιοπαραγωγούς που πλήττονται από την ξηρασία και τους κτηνοτρόφους που δέχτηκαν διαδοχικά χτυπήματα από τις ζωονόσους της πανώλης και της ευλογιάς;
Πρόκειται για ξεχωριστές περιπτώσεις. Άλλο θέμα είναι οι αποζημιώσεις και άλλο η ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου. Η ακαρπία στις ελιές δεν είναι ζημιά που προβλέπεται από τον ισχύοντα κανονισμό του ΕΛΓΑ και γι’ αυτό δεν καταβάλλονται εισφορές για τον σκοπό αυτόν. Συνεπώς, αποζημίωση για την ακαρπία στην ελαιοπαραγωγή, εκ του νόμου, δεν είναι εφικτή, ούτε μπορεί να εγκριθεί από την ΕΕ, καθώς ισχύουν οι κανόνες περί ανταγωνισμού και θα εκληφθεί ως εσωτερική, εθνική, ενίσχυση.
Ωστόσο, δεν μένουμε με σταυρωμένα τα χέρια. Επειδή πρόκειται για ένα ζήτημα που αφορά το σύνολο των χωρών της Μεσογείου, έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες –και από μέρους της χώρας μας– στο πλαίσιο της MED9 και, ναι, πρέπει να υπάρξει ειδικό πρόγραμμα από την ΕΕ. Ελπίζω ότι θα υπάρξουν εξελίξεις, μια και είναι ένα κοινό πρόβλημα που απαιτεί κοινές πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ.
Σε ό,τι αφορά την πανώλη και την ευλογιά, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Από την πλευρά μας, προχωρήσαμε σε μια γενναία αναθεώρηση προς τα πάνω των αποζημιώσεων για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου, λόγω των επιζωοτιών. Θυμίζω ότι, πριν από τον Ιανό, η αποζημίωση ήταν 86 ευρώ ανά ζώο. Με τον Daniel έφτασε τα 150 ευρώ ανά ζώο και με την πανώλη και την ευλογιά στα 250 ευρώ. Πρόκειται για ικανοποιητική τιμή που καλύπτει, σε μεγάλο βαθμό, τις απώλειες της παραγωγής των κτηνοτρόφων μας.
Τις επόμενες δέκα ημέρες, θα πιστωθούν τα χρήματα στις περιφέρειες, οι οποίες θα καταβάλουν τα ποσά των αποζημιώσεων στους δικαιούχους παραγωγούς. Παράλληλα, όμως, επιδιώκουμε να εντάξουμε σε μια ρύθμιση, ανάλογη του Μέτρου 5.2, την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου, ώστε οι κτηνοτρόφοι, εκτός από την αποζημίωση για την απώλεια εσόδων, να μπορέσουν να αντικαταστήσουν σε σύντομο χρόνο τα ζώα που θανατώθηκαν. Όπως βλέπετε, εξαντλούμε κάθε δυνατό μέτρο για τη στήριξη της ελληνικής κτηνοτροφίας, παρά τα πλήγματα που έχουμε δεχθεί και τα οποία οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες.
Το ΥΠΑΑΤ προτίθεται να προχωρήσει στη μείωση του πλαφόν της συνδεδεμένης ενίσχυσης σε προϊόντα, όπως είναι το καλαμπόκι και το βαμβάκι, λόγω των μειωμένων αποδόσεων;
Είναι αλήθεια ότι ιδιαίτερα το βαμβάκι, αλλά και το καλαμπόκι, αντιμετώπισε πολλά προβλήματα στην παραγωγή του. Θέλω να διαβεβαιώσω τους παραγωγούς ότι, από την πλευρά μας, θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να μην υπάρξει πρόβλημα στην καταβολή της συνδεδεμένης ενίσχυσης, λόγω της μειωμένης παραγωγής στη Θεσσαλία εξαιτίας του Daniel. Γνωρίζουμε ότι, ειδικά στη Θεσσαλία, μετά τον Daniel, υπάρχει το φαινόμενο κάποιες καλλιέργειες να έχουν καλή παραγωγή και ακριβώς διπλανές να μην έχουν καθόλου. Για να επαναπροσδιοριστεί το πλαφόν, ωστόσο, πρέπει –τουλάχιστον στο βαμβάκι– να ολοκληρωθεί η εκκοκκιστική περίοδος και να γίνει το ισοζύγιο της παραγωγής.
Κύριε υπουργέ, τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των «κόκκινων» αγροτικών δανείων και πότε αναμένεται να εισέλθει το νέο σχέδιο νόμου προς ψήφιση στη Βουλή;
Όπως σας είπα, αποτελεί απόφαση του πρωθυπουργού η στήριξη του αγροτικού τομέα. Δεν μπορεί, όμως, να υπάρξει στήριξη της πρωτογενούς παραγωγής με ανοιχτή την πληγή των «κόκκινων» δανείων. Με τη ρύθμιση που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, προβλέπεται ένα σημαντικό κούρεμα οφειλών που αφορά όχι μόνο τους τόκους, αλλά και μέρος του αρχικού κεφαλαίου, προκειμένου να ελαφρύνουμε το χρέος των συνεταιρισμών και να επιτρέψουμε την επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων τους.
«Εξαντλούμε κάθε δυνατό μέτρο για τη στήριξη της ελληνικής κτηνοτροφίας, παρά τα πλήγματα που έχουμε δεχθεί και τα οποία οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες»
Επιπλέον, εξετάζουμε την εφαρμογή ανάλογων μέτρων και για τα «κόκκινα» δάνεια των ιδιωτών αγροτών, με στόχο την προστασία της μικρής και μεσαίας γεωργικής επιχείρησης. Ειδικότερα, η ρύθμιση, που θα ψηφιστεί από την Ολομέλεια, αφορά απαιτήσεις που ανέρχονται σε 3,8 δισ. ευρώ, περισσότερους από 750 αγροτικούς συνεταιρισμούς, και περίπου 21.000 αγρότες, ενώ είναι δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω του 1,5 δισ. ευρώ.
Σε πρώτη φάση, θα δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο διαχείρισης από φορείς που έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία χρηματοδότησης στον πρωτογενή τομέα. Μέσω του πλαισίου αυτού, θα δίνεται η δυνατότητα επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής του δανείου και μείωσης επιτοκίου δανείων, ενώ, παράλληλα, θα προβλέπονται:
- Η διαγραφή τόκων.
- Η απομείωση του δανείου.
- Η αναχρηματοδότηση του δανείου.
- Η μερική ή ολική διαγραφή αυτού.
Στόχος μας είναι το συντομότερο, σε συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών, να έλθουν αυτές οι ρυθμίσεις στη Βουλή.
Πότε αναμένεται να είναι έτοιμο το νέο θεσμικό πλαίσιο του ΕΛΓΑ; Προβλέπεται να ενταχθούν στις αποζημιώσεις νέοι κίνδυνοι και αίτια που πλήττουν τους γεωργοκτηνοτρόφους λόγω της κλιματικής κρίσης;
Επιδίωξή μας είναι, το συντομότερο δυνατόν, να έλθει στη Βουλή το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει τον ΕΛΓΑ. Ήδη, έχει ολοκληρωθεί το πρώτο στάδιο διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς, ενώ σε σύντομο χρόνο το νομοσχέδιο θα τεθεί υπόψη του Υπουργικού Συμβουλίου για να ολοκληρώσουμε τις επικείμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της αγροτικής ασφάλισης. Όμως, πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι: Σε μια εποχή έντονων αβεβαιοτήτων που προκαλεί η κλιματική κρίση, το θεσμικό πλαίσιο για την ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής δεν είναι ανελαστικό. Αντίθετα, πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτο, ώστε να μπορεί να περιλαμβάνει το σύνολο των νέων κινδύνων που απορρέουν από νέες προκλήσεις, όπως είναι η κλιματική κρίση.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα παρουσιάσουμε, δεν θέλουμε να προκαλέσουμε έναν πρόσκαιρο επικοινωνιακό εντυπωσιασμό, αλλά να δημιουργήσουμε μια ισχυρή και στέρεα βάση πάνω στην οποία θα στηρίζονται οι αναγκαίες προσαρμογές της γεωργικής ασφάλισης στο μέλλον.
Σύμφωνα με ένα από τα σενάρια που συζητιούνται έντονα στους κύκλους των διεθνών εμπορικών αναλυτών, μια πιθανή κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου από τη νέα διοίκηση του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ ενδέχεται να βλάψει περισσότερο την ΕΕ από ό,τι χώρες όπως η Μ. Βρετανία, όπου το ισοζύγιο των εμπορικών συναλλαγών είναι πιο ισορροπημένο και δεν έχουν τόσο μεγάλο πλεόνασμα εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, σε σύγκριση με αυτά που εισάγουν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αυτό εγείρει ανησυχίες για εμβληματικά εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο και η φέτα. Ένας πιθανός δασμός 10%, που απειλεί να βάλει ο Τραμπ σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγουν οι ΗΠΑ, θα μπορούσε να οδηγήσει σε απαγορευτικά ύψη την τιμή του ελαιολάδου για τον μέσο Αμερικανό καταναλωτή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ντόμινο επιπτώσεων με τελικό αποδέκτη τον Έλληνα παραγωγό. Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για το συγκεκριμένο σενάριο και σε τι βαθμό είναι προετοιμασμένη η Ελλάδα για αυτό;
Η φέτα και το ελαιόλαδο είναι τα πιο εμβληματικά ελληνικά προϊόντα. Διακρίνονται στο εξωτερικό για την ποιότητά τους και, στην ουσία, διαφημίζουν την Ελλάδα διεθνώς. Οι εξαγωγές φέτας στις ΗΠΑ ήταν 31 εκατ. ευρώ το 2019 και 53 εκατ. ευρώ το 2023. Αυξανόμενη είναι και η εξαγωγή του ελαιολάδου, η οποία έφθασε στα 100 εκατ., αντιπροσωπεύοντας, όμως, το 4,7% του μεριδίου των εισαγωγών ελαιολάδου στις ΗΠΑ, σε αντιστοιχία με το 2019 που αντιπροσώπευε το 3%.
Η επιβολή δασμών επιχειρήθηκε από την πρώτη θητεία Τραμπ σε βιομηχανικά προϊόντα και είναι στοιχείο το οποίο είχε περιληφθεί στην προεκλογική ρητορική του. Είναι γεγονός ότι μια αύξηση δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα του πρωτογενούς τομέα θα έπληττε τις εξαγωγές στο σύνολό τους και θα είχε αντίκτυπο και στο ΑΕΠ των χωρών της ΕΕ. Φυσικά, είναι ένα ζήτημα που αφορά στο σύνολό της την ΕΕ, εφόσον τελικά προκύψει.
Θεωρώ ότι είναι πρόωρη οποιαδήποτε συζήτηση, αλλά ανοιγόμαστε και σε άλλες αγορές. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, προσβλέποντας στην ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων και στον αγροδιατροφικό τομέα. Όπως, άλλωστε, υπογράμμισε και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης: «Η συνεργασία της Αθήνας με την Ουάσιγκτον υπήρξε άψογη και στην πρώτη θητεία του προέδρου Τραμπ».
Tο ακροδεξιό ρεύμα, το οποίο προελαύνει στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, θέτει εν αμφιβόλω την ομαλή πράσινη μετάβαση της ΚΑΠ. Είναι, ωστόσο, άμεση αναγκαιότητα να πορευθούν συμβιωτικά οι πολιτικές για το κλίμα και τον πρωτογενή τομέα. Για πολλούς, τη λύση στον γρίφο μπορεί να δώσει η ευφυής γεωργία, αποτελώντας τη «μαγιά» για μια αποδοτική και, ταυτόχρονα, βιώσιμη αγροτική παραγωγή. Υπάρχει σχέδιο για την ενθάρρυνση και την πιο ευρεία ενσωμάτωση των νέων τεχνολογικών εφοδίων στην ελληνική πραγματικότητα της υπαίθρου;
Το ακροδεξιό ρεύμα στο οποίο αναφέρεστε στην Ευρώπη θα ενδυναμώνεται όσο οι κυβερνήσεις δεν κατεβαίνουν στον λαό να συζητήσουν και να αντιμετωπίσουν με ρεαλισμό τα προβλήματά του. Ένα από τα προβλήματα είναι και αυτό της αγροτικής παραγωγής, όπου πράγματι είναι επιβεβλημένο να συμβαδίσει η ανάγκη για επισιτιστική επάρκεια με την προσαρμογή σε νέους τρόπους καλλιέργειας, πιο φιλικούς στο περιβάλλον. Σε αυτήν τη λογική, η ανάγκη σύνδεσης της καινοτομίας και της βιωσιμότητας στον πρωτογενή τομέα είναι επιτακτική. Και τούτο, διότι η ένταξη νέων τεχνολογιών στον αγροτικό τομέα θα συμβάλει στη μείωση του κόστους παραγωγής, αλλά και στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και, ταυτόχρονα, στην παραγωγή προϊόντων καλύτερης ποιότητας.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι, στη νέα εποχή που βιώνουμε, στερεότυπα όπως «η τεχνολογία είναι για λίγους» ανήκουν στο παρελθόν. Σήμερα, τις νέες τεχνολογίες μπορούν οι πάντες να τις αξιοποιήσουν στο πεδίο, με ελάχιστη, μάλιστα, εκπαίδευση. Στόχος της ευφυούς γεωργίας είναι αυτός ακριβώς: Η ευφυής γεωργία είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης της αγροτικής παραγωγής, το οποίο βασίζεται, από τη μια, σε επιστημονικά δεδομένα και αποτελέσματα ερευνών και, από την άλλη, στην εμπειρία του γεωπόνου και του παραγωγού στο πεδίο.
«Για τον ΟΠΕΚΕΠΕ έχει εκπονηθεί μια ξεκάθαρη στρατηγική, με τελικό στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου και αξιόπιστου Οργανισμού, που θα πληροί όλα τα κριτήρια αξιοπιστίας και διαφάνειας που θέτει η ΕΕ»
Είναι γεγονός ότι η ευφυής γεωργία βοηθά τον αγρότη να πάρει τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις για την καλλιέργειά του και, γενικότερα, για τη γεωργική του εκμετάλλευση, τη στιγμή που θα τις χρειαστεί. Είναι ένα πολύ θετικό εργαλείο, καθώς επιτρέπει στον παραγωγό να αποφασίσει πότε πρέπει να ποτίσει κάθε χωράφι του και πόσο νερό να ρίξει, ποια θρεπτικά στοιχεία χρειάζεται η καλλιέργειά του και σε ποιες ποσότητες, πότε η καλλιέργειά του κινδυνεύει από κάποιον εχθρό ή ασθένεια κ.λπ. Έτσι, για να χρησιμοποιήσω και το σλόγκαν της σχετικής καμπάνιας, ο αγρότης «ακούει» τις ανάγκες της καλλιέργειάς του και μπορεί να τις καλύψει έγκαιρα και με ακρίβεια.
Σε ό,τι αφορά το ΥΠΑΑΤ, εκτός από την εφαρμογή του προγράμματος ευφυούς γεωργίας που υλοποιείται στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εξετάζεται η πρωτοποριακή ιδέα για τη θεσμοθέτηση του αγροτικού «112», το οποίο θα έχει στόχο να ενημερώνει τους αγρότες για επερχόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Φυσικά, βασικό προαπαιτούμενο για την εφαρμογή καινοτόμων και βιώσιμων πρακτικών είναι να υπάρχουν ενημερωμένοι και καταρτισμένοι παραγωγοί. Ποιος είναι ο σχεδιασμός του ΥΠΑΑΤ για την ενίσχυση της αγροτικής εκπαίδευσης;
Η αγροτική εκπαίδευση είναι ένας τομέας στον οποίο η Ελλάδα έχει μείνει πίσω. Ενώ στην ΕΕ ο μέσος όρος αγροτών με εξειδικευμένη εκπαίδευση πλησιάζει στο 30%, στην Ελλάδα μόλις που ξεπερνάμε το 7%. Κι αυτό όταν υπάρχουν χώρες, όπως η Ολλανδία, που το αντίστοιχο ποσοστό πλησιάζει στο 70%. Η είσοδος νέων τεχνολογιών στην αγροτική παραγωγή, οι σύγχρονες απαιτήσεις της παγκόσμιας οικονομίας και η ανάγκη για βιώσιμες πρακτικές στον πρωτογενή τομέα καθιστούν την εκπαίδευση των αγροτών μας επιτακτική. Προσωπικά, πιστεύω ότι η συμφιλίωση της αγροτικής μας παράδοσης με τις νέες τεχνολογίες και καλλιεργητικές μεθόδους θα βοηθούσαν σε μεγαλύτερη και πιο ασφαλή παραγωγή.
Στη χώρα μας, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ λειτουργεί έξι σχολές (επίπεδο ΣΑΕΚ), που δίνουν στους αποφοίτους τους επαρκείς και πιστοποιημένες γνώσεις και επαγγελματική επάρκεια για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής τους. Παράλληλα, σχεδιάζουμε την επέκταση της αγροτικής εκπαίδευσης, αλλά και τη συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς του Δημοσίου για την παροχή ταχύρρυθμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Αποτελεί βούλησή μας η ενίσχυση της αγροτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά δεν είμαστε έτοιμοι ακόμη για ανακοινώσεις. Πιστεύω ότι, σύντομα, θα έχουμε τη δυνατότητα να πούμε πολλά περισσότερα προς την κατεύθυνση αυτή.
Εργαστηριακά τρόφιμα, vegan υποκατάστατα και πρωτεΐνες εντόμων: Μια τριπλέτα από αμφιλεγόμενες «μόδες» που πολιορκούν την ευρωπαϊκή αγροδιατροφή. Ποια είναι η θέση σας; Μπορεί να καταστεί ελεγχόμενη η παρουσία τους στην ελληνική αγορά;
Προσωπικά, δεν σας κρύβω, είμαι αντίθετος σε οποιαδήποτε εναλλακτική παραγωγής, που αφορά την ανθρώπινη κατανάλωση. Οι ανάγκες της παραγωγής, όμως, είναι διαφορετικό ζήτημα και πολλές φορές φέρνουν στο προσκήνιο «τάσεις», όπως αυτές στις οποίες αναφέρεστε, και οι οποίες απαιτούν ένα σαφές και ασφαλές θεσμικό πλαίσιο, το οποίο οφείλουμε να θεσπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η Ελλάδα αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής οικογένειας και σε πολλές περιπτώσεις είναι αναγκασμένη να υιοθετεί κανονισμούς και οδηγίες που αφορούν την πλειονότητα των χωρών της ΕΕ. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί κάποιος να μας επιβάλει κάποιον τρόπο ζωής ή τη διακίνηση τροφών που δεν προτιμώνται στην ελληνική αγορά.
Ωστόσο, από τη στιγμή που υπάρχουν συγκεκριμένοι τύποι και μορφές τροφών που διακινούνται ή, ενδεχομένως, διακινηθούν στην ΕΕ, καλό είναι να υπάρχουν και κανόνες, όχι μόνο για την εμπορία τους, αλλά και για τον τρόπο κατανάλωσής τους. Όταν δεν υπάρχουν νόμοι και κανόνες, δεν υπάρχει έλεγχος και, επομένως, κυριαρχεί η ασυδοσία. Οι κανόνες προστατεύουν και δημιουργούν ασφάλεια. Τούτων λεχθέντων, το μείζον, για εμένα, είναι να ενισχύσουμε την παραγωγή αγροτικών προϊόντων και όχι υποκατάστατων.
