Ο Νοέμβριος αποτελεί την ιδανική περίοδο για τη σπορά διάφορων ειδών κτηνοτροφικών ψυχανθών. Τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον για την καλλιέργεια αυτών των φυτών έχει απασχολήσει όλη την παραγωγική αλυσίδα, όμως παραμένει θεωρητικό και οι αρμόδιοι δεν προχωρούν στη συγκρότηση μίας αξιόλογης παραγωγικής βάσης, που θα μπορούσε να υποστηρίξει μια δυναμική παρουσία στις αγορές.
Το γεγονός ότι δεν γίνεται συστηματική καλλιέργεια στη χώρα επηρεάζει και σε μεγάλο βαθμό την εξεύρεση πολλαπλασιαστικού υλικού που να μπορεί να προσαρμόζεται στις ελληνικές εδαφοκλιματολογικές συνθήκες. Οι παραγωγοί εισάγουν τη μεγαλύτερη ποσότητα σπόρων και η εγχώρια σποροπαραγωγή αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Στην κατηγορία των κτηνοτροφικών φυτών που σπέρνονται αυτή την περίοδο συμπεριλαμβάνονται ο βίκος, το μπιζέλι, τα κουκιά, το λούπινο, το λαθούρι, το τριφύλλι το περσικό και από τα πολυετή φυτά το τριφύλλι το λειμώνιο.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν μια συμφέρουσα οικονομικά λύση για την κτηνοτροφία, με χαμηλό αρνητικό οικολογικό αποτύπωμα. Η καλλιέργειά τους επηρεάζεται άμεσα από τις ενισχύσεις που λαμβάνουν οι παραγωγοί μέσα από διάφορα –περιβαλλοντικά κυρίως– προγράμματα.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της κτηνοτροφίας, ο Δήμος Κατσής, γεωπόνος και παραγωγός πολλαπλασιαστικού υλικού ψυχανθών, επισημαίνει ότι παρατηρείται από την πλευρά των κτηνοτρόφων μία διστακτικότητα να εντάξουν στο σιτηρέσιο των ζώων τα ψυχανθή, αντικαθιστώντας με αυτόν τον τρόπο τη σόγια. «Τα κτηνοτροφικά φυτά που σπέρνουμε αυτή την περίοδο, εκτός από τον βίκο, που παρουσιάζει μία σταθερή πορεία, τα υπόλοιπα δεν έχουν παρουσιάσει σημαντικό ενδιαφέρον από την πλευρά των γεωργών ή των κτηνοτρόφων. Οι τεχνικές, η ενημέρωση γύρω από το θέμα της καλλιέργειας και της διαχείρισης των σπόρων ή της χορτονομής, όπως επίσης και η χρήση στο σιτηρέσιο των ζώων, αποτελούν σοβαρούς παράγοντες στην αξιοποίησή τους από τους αγρότες».
Εξαγώγιμος ο βίκος, όξινα εδάφη θέλει το λούπινο
Περιγράφοντας τη δική του εμπειρία μέσα από την πολύχρονη ενασχόλησή του με τα ψυχανθή, ο κ. Κατσής αναφέρει δύο παραδείγματα διαχείρισης των κτηνοτροφικών φυτών. «Ο βίκος αποτελεί ένα σημαντικό φυτό αυτής της κατηγορίας, που μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη σποροπαραγωγή. Το προϊόν αυτό έχουμε τη δυνατότητα να το εξάγουμε σε βόρειες χώρες, οι οποίες, λόγω των κλιματολογικών συνθηκών, δεν μπορούν να το σποροπαράγουν.
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το λούπινο, το οποίο για να καλλιεργηθεί απαιτεί όξινα εδάφη, κάτι το οποίο δεν το γνωρίζει ένα σημαντικό ποσοστό παραγωγών, με αποτέλεσμα η παραγωγή να είναι σημαντικά μειωμένη και ασύμφορη για αυτούς που το καλλιεργούν».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Παναγιώτης Ρούλιας, παραγωγός και κτηνοτρόφος από το Μόδι Φθιώτιδας. Ο ίδιος καλλιεργεί λούπινο, μπιζέλι και βίκο σε μεγάλες εκτάσεις. Σε ό,τι αφορά το λούπινο, γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες και προσπαθεί να εξασφαλίσει χωράφια με χαμηλό pH. Οι αποδόσεις κυμαίνονται περίπου στα 200 κιλά το στρέμμα, όπως επισημαίνει. «Μετά την καλλιέργεια του λούπινου σπέρνω σιτάρι, οι αποδόσεις από την αμειψισπορά μπορεί να ξεπεράσουν και το 40% της συνολικής παραγωγής».
Βίκος και κτηνοτροφικό μπιζέλι στις προτιμήσεις των παραγωγώνΟι υψηλές στρεμματικές αποδόσεις και η καλύτερη ποιότητα της χορτονομής αποτελούν |
τα συγκριτικά εκείνα στοιχεία που οι παραγωγοί στην περιοχή της Σπερχειάδας λαμβάνουν υπόψη τους, όταν αποφασίζουν για το είδος που θα καλλιεργήσουν αυτή την εποχή. Όπως τονίζει ο παραγωγός Γιάννης Κατσίκας, «οι κτηνοτρόφοι της περιοχής και κυρίως οι νεότεροι, προσπαθούν να εφαρμόσουν σύγχρονες επιχειρηματικές μεθόδους, οι οποίες να ξεκινούν από το χωράφι τους και να καταλήγουν στον στάβλο. Σε αυτήν τη διαδικασία εντάσσεται και η καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών, ώστε να καλύψουν στο μεγαλύτερο ποσοστό τις διατροφικές ανάγκες των ζώων τους. Ήδη έχει ξεκινήσει η σπορά στις περισσότερες καλλιέργειες και πιστεύω να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του μήνα, αν φυσικά το επιτρέψουν και οι καιρικές συνθήκες».Τι συμβαίνει με το πρόγραμμα legumes4protein
Η δράση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της πρόσκλησης «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ». Υλοποιείται με τη συμμετοχή 11 φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με κοινοπρακτική σχέση. Σκοπός του προγράμματος είναι η ολιστική προσέγγιση του συστήματος παραγωγής κτηνοτροφικών ψυχανθών, σε συνδυασμό με την αξιοποίησή τους στη διατροφή των ζώων. Το έργο ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2018 και ολοκληρώνεται τον Ιούλιο του 2021. Τα αποτελέσματα του προγράμματος μπορεί να είναι άμεσα αξιοποιήσιμα από τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους. Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η επέκταση της καλλιέργειας των κτηνοτροφικών φυτών, ώστε να μειωθούν οι εισαγωγές πρωτεϊνούχων ζωοτροφών και ιδιαίτερα της σόγιας. Η δράση αυτή θα έχει θετικά οικονομικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα.
