Σύμφωνα με μελέτη πανεπιστημιακών και ερευνητικών φορέων από την Ισπανία και το Βέλγιο, αγροοικολογικές πρακτικές, όπως η διαφοροποίηση των καλλιεργειών, μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας μιας εκμετάλλευσης μέσω της ενίσχυσης των οικοσυστημάτων.
Μάλιστα, η εφαρμογή τέτοιων πρακτικών μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να αποδειχθεί πιο ωφέλιμη μακροπρόθεσμα σε σύγκριση με μεθόδους συμβατικής καλλιέργειας. Η μελέτη κάνει ένα πρώτο σημαντικό βήμα, ξεφεύγοντας από τη θεωρία και παρουσιάζοντας τη σύνδεση αγροοικολογίας και οικοσυστημάτων σε πραγματικές συνθήκες αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Για τα ευρήματα της μελέτης πραγματοποιήθηκαν δοκιμές σε καλλιέργειες κηπευτικών, όπως ντομάτα, πιπεριά, μαρούλι, πατάτα, μελιτζάνα και πεπόνι.
Αγροοικολογία: Τα υπέρ και η κριτική
Η αγροοικολογία είναι μια ολιστική προσέγγιση του μετασχηματισμού των αγροδιατροφικών συστημάτων χρησιμοποιώντας αγροοικολογικές πρακτικές, ώστε να δημιουργηθούν βιώσιμα και ανθεκτικά συστήματα παραγωγής, να διατηρηθεί η βιοποικιλότητα και να ενισχυθούν οι δράσεις υπέρ των οικοσυστημάτων, ενώ την ίδια στιγμή διασφαλίζονται οι αρχές της δίκαιης και βιώσιμης τοπικής παραγωγής.
Μέθοδοι που περιλαμβάνονται σε αυτές τις αγροοικολογίες είναι η ελαχιστοποιημένη (ή και καθόλου) άροση, η απάλειψη των χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και η χρήση λύσεων που βασίζονται στη βιοποικιλότητα, έτσι ώστε να ενισχυθoύν η υγεία και η γονιμότητα του εδάφους, να πολλαπλασιαστούν οι επικονιαστές (μέλισσες) και να υπάρχει φυτοπροστασία μέσω ωφέλιμων οργανισμών.
Εδώ, βεβαίως, αξίζει να ειπωθεί ότι αυτές οι μέθοδοι αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από την πλειονότητα των Ελλήνων παραγωγών, καθώς θεωρείται μεγάλο ρίσκο να εφαρμοστούν τέτοιες μέθοδοι που στην αρχή συνήθως προϋποθέτουν υψηλότερο κόστος για την υλοποίησή τους σε σχέση με αυτές των συμβατικών μεθόδων διαχείρισης μιας καλλιέργειας.
Όπως έχουν αναφέρει παραγωγοί στην «ΥΧ», χρειάζονται περισσότερες δοκιμές σε ελληνικές εκμεταλλεύσεις, καθώς τα χαρακτηριστικά τους συνήθως διαφέρουν ως προς τις εκμεταλλεύσεις άλλων χωρών της ΕΕ, όπου μπορεί να έχουν πραγματοποιηθεί επιτυχημένες δοκιμές αγροοικολογικών πρακτικών.
Επιπλέον, η πολιτεία θα πρέπει να παρέχει υποστήριξη (π.χ. μέσω συμβουλευτικών υπηρεσιών) και οικονομικά κίνητρα που θα συμβάλουν στην ανάσχεση του κόστους των πρώτων ετών εφαρμογής τέτοιων πρακτικών.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα
Για να συγκεντρωθούν και να αναλυθούν στοιχεία, πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες και συνεντεύξεις με παραγωγούς 24 διαφορετικών εκμεταλλεύσεων, συμβατικών και αγροοικολογικών. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι παραγωγοί της δεύτερης κατηγορίας εφάρμοσαν περισσότερες αρχές της αγροοικολογίας σε σύγκριση με τους συμβατικούς παραγωγούς και συγκέντρωναν ισχυρότερη δυναμική να προσφέρουν οφέλη που σχετίζονται με την ενίσχυση των οικοσυστημάτων.
Οι συμβατικοί παραγωγοί εφάρμοσαν κατά μέσο όρο τέσσερις αγροοικολογικές πρακτικές, ενώ οι έτεροι παραγωγοί εφάρμοσαν εννέα πρακτικές. Μεταξύ αυτών, η εναλλαγή καλλιεργειών, η μειωμένη άροση και η καλλιέργεια αρωματικών φυτών για την προσέλκυση επικονιαστών.
