Αναξιοποίητο παραμένει ουσιαστικά από τη χώρα μας το δυναμικό των προϊόντων με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης ή γεωγραφική ένδειξη αφού, παρά το μεγάλο πλήθος τους, σχεδόν το σύνολο των πωλήσεων που πραγματοποιούν ετησίως προέρχεται από ένα και μόνο εξ αυτών, τη φέτα.
Σύμφωνα με μελέτη της Κομισιόν για την οικονομική αξία των ευρωπαϊκών προστατευόμενων προϊόντων η οποία δημοσιεύθηκε πριν από λίγες μέρες και αναφέρεται στο έτος 2017, αν και ο αριθμός των ελληνικών προϊόντων ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ ανέρχεται σε 267, το 90% του τζίρου που πραγματοποιούν ετησίως (1,17 δισ. ευρώ το 2017) αφορά τα τυροκομικά και ειδικότερα στη φέτα.
Πέραν αυτού, το 77% των πωλήσεων προέρχεται από τρόφιμα, ενώ 18% έρχεται από ΠΟΠ και ΠΓΕ κρασιά. Ένα 3% συνεισφέρουν άλλα ακοολούχα ποτά.
Ενθαρρυντικό, πάντως, είναι ότι οι πωλήσεις των προϊόντων αυτών σημείωσαν αύξηση 18% από το 2010, οπότε είχε πραγματοποιηθεί η προηγούμενη σχετική μελέτη. Αυξημένη εμφανίζεται επίσης η αξία των εξαγωγών στο ίδιο διάστημα και, πιο συγκεκριμένα, κατά 70% σε χώρες της ΕΕ και κατά 93% σε τρίτες χώρες. Και πάλι βέβαια η αύξηση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στις εξαγωγές ΠΟΠ φέτας.
Έχασαν έδαφος στην εγχώρια αγορά
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι πωλήσεις προϊόντων ΠΟΠ εντός Ελλάδας το ίδιο χρονικό διάστημα σημείωσαν πτώση της τάξης του 5%. Το ποσοστό της Ελλάδας στις συνολικές πωλήσεις των κρατών-μελών σε προϊόντα προστατευόμενης ένδειξης και ονομασίας το 2017 ήταν 1,5% σε σχέση με 1,9% που ήταν το 2010, λόγω της μεγάλης ανάπτυξης των πωλήσεων αυτών των προϊόντων από την πλευρά των αλλων χωρών.
Σε επίπεδο ΕΕ, οι πωλήσεις των προϊόντων προστατευόμενης ένδειξης και ονομασίας ανήλθαν το 2017 σε 74,6%, με την Επιτροπή να σημειώνει ότι το καθεστώς αυτό ενισχύει σημαντικά την αξία των προϊόντων φέρνοντας, σε ορισμένες περιπτώσεις, έως και διπλασιασμό της τιμής.
Οι πωλήσεις των κρασιών ΠΟΠ και ΠΓΕ αντιπροσωπεύουν περίπου το μισό της συνολικής αξίας των προστατευόμενων προϊόντων που πωλούνται από την ΕΕ. Το 35% των πωλήσεων αναλογεί στα τρόφιμα και το 13% σε άλλα ποτά.
Πρώτη σε πωλήσεις προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ είναι η Γαλλία και δεύτερη η Ιταλία, και οι δύο κυρίως λόγω των πωλήσεων κρασιών. Στην τρίτη και τέταρτη θέση βρίσκονται η Γερμανία και το Ην. Βασίλειο (προ Brexit) ενώ με βάση την αξία των πωλήσεων ακολουθούν η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Τσεχία και η Πολωνία. Στα υπόλοιπα 16 κράτη-μέλη, η αξία των πωλήσεων είναι συνολικά κάτω από 500 εκατ. ευρώ, ή το 1,8% της αξίας των συνολικών πωλήσεων της ΕΕ.
Σημειωτέον πως το 27% των προϊόντων που έχουν καταχωρηθεί ως ΠΟΠ και ΠΓΕ έχουν ελάχιστη «κίνηση», δηλαδή πωλήσεις, και δεν έχουν καταφέρει να εκμεταλλευτούν την ιδιαίτερη ονομασία για να επιτύχουν καλύτερες τιμές.
Η εσωτερική αγορά κάθε χώρας παραμένει η «περιοχή» όπου τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ πωλούνται περισσότερο, σε ποσοστό 75% της αξίας των πωλήσεων. Ωστόσο, το ποσοστό της εσωτερικής αγοράς μειώνεται σταδιακά σε σχέση με τις εξαγωγές σε άλλα κράτη-μέλη (ποσοστό 19%) και σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (ποσοστό 6%). Αξίζει να σημειωθεί ότι το 4% των προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ που παράγει η Ελλάδα κατευθύνονται εκτός ΕΕ.
Η εικόνα ανά είδος και χώρα✱ Τυροκομικά: Γεωγραφική ένδειξη στην ΕΕ έχουν 19 τυριά και η Ιταλία, η Γαλλία και η Ολλανδία είναι οι τρεις χώρες με τις μεγαλύτερες πωλήσεις τυριών ΠΟΠ και ΠΓΕ, καλύπτοντας το 82% των συνολικών πωλήσεων της Ένωσης (Ιταλία 44%, Γαλλία 23% και Ολλανδία 17%). Η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση, κατέχοντας το 9,5% των συνολικών πωλήσεων τυριών ΠΟΠ και ΠΓΕ στην ΕΕ. ✱ Προϊόντα κρέατος: 18 προϊόντα κρέατος έχουν καταχωρηθεί ως ΠΟΠ και ΠΓΕ στην ΕE. Και πάλι η Ιταλία βρίσκεται στην πρώτη θέση, πουλώντας το 50% σε αξία των προϊόντων. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται αυτήν τη φορά η Γερμανία, με ποσοστό 30%, ενώ την τρίτη θέση σε πωλήσεις μοιράζονται η Γαλλία και η Ισπανία, με ποσοστό 14%. ✱ Μπύρες: Μόνο πέντε κράτη-μέλη παράγουν μπύρες που έχουν καταχωρηθεί ως ΠΟΠ και ΠΓΕ. Ωστόσο, οι πωλήσεις της Γερμανίας κυρίως αλλά και της Τσεχίας αποτελούν σχεδόν το σύνολο των πωλήσεων. ✱ Φρούτα, λαχανικά και καρποί: Συνολικά, 360 προϊόντα στην ΕΕ έχουν καταχωρηθεί ως ΠΟΠ και ΠΓΕ σε αυτή την κατηγορία. Οι πωλήσεις της Ισπανίας αντιπροσωπεύουν το 31% των συνολικών πωλήσεων της ΕΕ, η Γαλλία το 16%, η Ιταλία το 15% και η Γερμανία το 13%. ✱ Ψάρια και οστρακοδειδή: 14 προϊόντα έχουν καταχωρηθεί ως ΠΟΠ και ΠΓΕ. Πρώτο σε αυτή την κατηγορία στις πωλήσεις είναι το Ην. Βασίλειο και ακολουθεί με διαφορά η Γαλλία. ✱ Έλαια και λίπη: Σε αυτή την κατηγορία έχουν καταχωρηθεί συνολικά 134 προϊόντα από 11 κράτη-μέλη. Η Γαλλία αντιπροσωπεύει το 35% των πωλήσεων, η Ισπανία το 25%, η Ιταλία το 14% και η Ελλάδα το 10%. ✱ Κρασιά: Το 56% των κρασιών που πωλούνται στην ΕΕ είναι ΠΟΠ και ΠΓΕ. Οι βασικές οινοπαραγωγές χώρες της Ένωσης (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Κροατία) έχουν μεγάλο ποσοστό οίνων Γεωγραφικής Ένδειξης, αλλά και άλλα κρασιά. |
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
την Πέμπτη 30 Απριλίου 2020
