Μήλο: Βελτιώνονται οι ροές των εξαγωγών λίγο πριν από το τέλος της συγκομιδής – Συνεχίζονται οι πιέσεις στις κόκκινες ποικιλίες

των Μαρίας Αντωνίου, Γιώργου Αργυρίου

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνει σε εβδομαδιαία βάση ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Incofruit-Hellas, η περασμένη εβδομάδα έκλεισε με εικόνα βελτίωσης των ροών που κατευθύνονται στις διεθνείς αγορές, πανελλαδικά και από την περιοχή της Θεσσαλίας.

Ενδεικτικά, την περίοδο 1/9-19/10/2023 εξήχθησαν συνολικά από τη χώρα 13.163 τόνοι έναντι 19.870 τόνων πέρυσι, εκ των οποίων από τη Θεσσαλία 4.879 τόνοι έναντι των 5.569 τόνων πέρυσι, με βάση τα στοιχεία του Incofruit-Hellas.

«Όσον αφορά τη δυνατότητα εξαγωγής στην Αίγυπτο, η κατάσταση δεν άλλαξε. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση απαιτεί από τις εισαγωγικές εταιρείες να έχουν εξαγωγική δραστηριότητα που τους επιτρέπει να αποκτούν ξένο νόμισμα», σχολιάζει ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου, Γιώργος Πολυχρονάκης.

Ενισχυμένη στήριξη χρειάζεται η καλλιέργεια

Με τιμές «σχετικά ικανοποιητικές», της τάξεως των 50-60 λεπτών για τον παραγωγό, η Αγιά Λάρισας ολοκληρώνει τη συλλογή των πράσινων ποικιλιών μέσα στο επόμενο δεκαήμερο, σε μια χρονιά που, παρά την οψιμότητά της, θα κλείσει πιο νωρίς λόγω των μειώσεων.

Η πτώση ανέρχεται στο 40%-50% σε σχέση με άλλα χρόνια, ενώ σε κάποια περιβόλια ξεπερνά και αυτό το ποσοστό, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγιάς «Κίσσαβος», Γιώργος Ζέικος, διευκρινίζοντας ότι η μείωση αφορά και τις πράσινες ποικιλίες.

Για τις κόκκινες ποικιλίες, ο ίδιος σημειώνει ότι ακόμη δεν υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τις αγορές και οι τιμές πιέζονται. Η επικρατέστερη τιμή δείχνει προς τα 40-45 λεπτά για τον παραγωγό. «Το θέμα είναι εάν θα πληρωθούν και αυτές οι τιμές», σχολιάζει ο κ. Ζέικος, προσθέτοντας ότι αυτές κινούνται στο επίπεδο του κόστους.

«Πιστεύω ότι εάν δεν δοθεί μια ενισχυμένη Συνδεδεμένη στην καλλιέργεια του μήλου, που κακώς κόπηκε την προηγούμενη χρονιά, είναι πολύ δύσκολο να παραμείνουν οι παραγωγοί στην καλλιέργεια. Η Συνδεδεμένη στη μηλοκαλλιέργεια θα πρέπει να ξεπερνά τουλάχιστον τα 150 ευρώ για να μπορεί να συντηρηθεί και να έχουμε συνέχεια», υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγιάς, υπενθυμίζοντας ότι ήδη έχουν εγκαταλειφθεί 1.000 στρέμματα στην περιοχή από πέρυσι.

Πολωνικά μήλα και οικονομικοί παράγοντες ζορίζουν τα κόκκινα

«Εμείς, πέρα από την εσωτερική αγορά, δεν κάναμε κάποια φορτία ακόμη. Τώρα κλείνουμε για ένα φορτίο», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ζέικος ως προς το εμπορικό κομμάτι. Παρότι ο προσανατολισμός του συνεταιρισμού είναι εξαγωγικός και αυτή την περίοδο άλλες χρονιές υπήρχε δραστηριότητα και για τις κόκκινες ποικιλίες. Την κατάσταση αυτήν αποδίδει αφενός στην πίεση που ασκεί το πολωνικό προϊόν και αφετέρου στην οικονομική δυσπραγία των καταναλωτών εντός και εκτός των συνόρων, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, λόγω του υποτιμημένου νομίσματος.

Υπενθυμίζεται ότι, αναφορικά με την αγορά της Αιγύπτου, ο αυξημένος δασμός που βρήκε στο ξεκίνημα τα Gala, τελικά αποσύρθηκε, βελτιώνοντας κάπως την αρχική εικόνα. «Αυτό διευκόλυνε προς το τέλος τα Gala, ωστόσο χάθηκε χρόνος που θα μπορούσαμε να διώξουμε πολύ περισσότερα και να μην αφήσουμε μήλα πίσω στα κτήματα», αναφέρει ο ίδιος ως προς τον δασμό.

Λιγότερα φέτος τα Πιλαφά, προσδοκίες για καλύτερη τιμή

Η αντίστροφη μέτρηση για να μπουν στη συλλογή τα φημισμένα μήλα Πιλαφά της Αρκαδίας έχει ξεκινήσει, καθώς μέχρι την άλλη εβδομάδα οι παραγωγοί θα έχουν αρχίσει να συγκομίζουν τους καρπούς. Αυτήν τη στιγμή, στην περιοχή βρίσκεται σε εξέλιξη η συγκομιδή μήλων ποικιλίας Fuji, η τιμή των οποίων φέτος είναι πολύ καλύτερη από πέρυσι, σύμφωνα με τον παραγωγό Νίκο Χαραλαμπάκη. «Το 2022, η αγορά έδωσε 35 λεπτά, ενώ αυτήν τη χρονιά πήγαν στα 60 λεπτά. Δυστυχώς, όμως, οι ποσότητες είναι μικρές λόγω των βροχοπτώσεων του Μαΐου και έτσι δεν έχουμε το αναμενόμενο αποτέλεσμα», εξηγεί, σημειώνοντας ότι το ίδιο μειωμένη είναι και η παραγωγή στα Πιλαφά.

«Οι καιρικές συνθήκες οδήγησαν πολλούς παραγωγούς να εγκαταλείψουν τα κτήματα, αφού η συγκομιδή κρίθηκε ασύμφορη», αναφέρει ο κ. Χαραλαμπάκης, υπογραμμίζοντας ότι παρατηρείται μια γενικότερη τάση για εγκατάλειψη της καλλιέργειας. Ως προς τις τιμές των Πιλαφά, ο κ. Χαραλαμπάκης μεταφέρει την προσδοκία των παραγωγών να ξεπεράσουν φέτος τα 70 λεπτά, υπενθυμίζοντας ότι πέρυσι κινήθηκαν σε χαμηλό επίπεδο, στα 50-55 λεπτά. Σε ό,τι αφορά τα Στάρκιν, η τιμή τους κυμάνθηκε στα 50 λεπτά/κιλό, με την ποικιλία να εντάσσεται, όπως φαίνεται, στο γενικότερο κλίμα των μειώσεων στην παραγωγή. Όπως ο ίδιος εκτιμά, η μείωση για την ποικιλία ξεπέρασε το 40%, φτάνοντας ίσως και το 50%.

Οι μικρότεροι όγκοι επιτρέπουν την αναμονή για τα μήλα από Καστοριά και Βελβεντό

Για μια στάσιμη, προσώρας, κατάσταση στο εμπόριο κάνει λόγο, από την πλευρά του, ο Γιώργος Κάντζιος, διευθυντής πωλήσεων στον ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού. Ο συνεταιρισμός, πέρα από τα πυρηνόκαρπα, διαχειρίζεται μήλα της περιοχής, αλλά και εκείνα του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ορεινών Μήλων Βιτσίου – Καστοριάς.

«Μια και δεν μας πιέζουν οι ποσότητες, δεν έχουμε ξεκινήσει ακόμη», σχολιάζει, καθώς φέτος οι όγκοι εκτιμώνται μειωμένοι κατά 30% σε σύγκριση με μια κανονική χρονιά. «Ένα μέρος θα κατευθυνθεί στην εσωτερική αγορά, κυρίως τα πιο μεγάλα μεγέθη και τα πιο χρωματιστά, και τα υπόλοιπα προς εξαγωγή, ως επί το πλείστον τα κόκκινα, στις αραβικές χώρες», εξηγεί ο κ. Κάντζιος, εκφράζοντας παράλληλα τον προβληματισμό του για την «ανάφλεξη» που επικρατεί στο Ισραήλ και στη Γάζα.

WAPA
Η κλιματική κρίση μειώνει περαιτέρω τις αναμενόμενες ποσότητες σε μήλα και αχλάδια

Ακόμη χαμηλότερες των αρχικών προβλέψεων φαίνεται ότι έρχονται οι παραγωγές γιγαρτόκαρπων του Βόρειου Ημισφαιρίου, σύμφωνα με τις πρόσφατες αναθεωρημένες εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Ένωσης Μήλων και Αχλαδιών, WAPA. Οι συγκομιδές βρίσκονται πλέον σε εξέλιξη, ωστόσο, οι καιρικές συνθήκες που μεσολάβησαν από την προηγούμενη εκτίμηση (3/9/2023) της Διεθνούς Οργάνωσης, την κάνουν να αναθεωρεί προς τα κάτω τις φετινές εκτιμήσεις για τις παραγόμενες ποσότητες τόσο στα μήλα όσο και στα αχλάδια, λαμβάνοντας υπόψη την εικόνα που μεταφέρουν οι εθνικές ενώσεις.

«Η κλιματική κρίση περιελάμβανε ξηρασία, πλημμύρες, χαλάζι, ζεστές νύχτες και αυξημένο κίνδυνο προσβολών. Μερικά, δηλαδή, από τα φαινόμενα που εκδηλώθηκαν το προηγούμενο διάστημα σε ολόκληρη την ΕΕ. Αντίθετα, σε άλλες περιπτώσεις, υπήρξαν βροχές και ψυχρότερες νύχτες που επέδρασαν θετικά ως προς την εξέλιξη των μεγεθών και του χρώματος σε ορισμένες περιοχές», αναφέρεται στην ανακοίνωσή της.

Για την περίπτωση των μήλων, οι προσαρμοσμένες περιφερειακές εκτιμήσεις των κέντρων παραγωγής οδηγούν στην αναθεώρηση των συνολικών ποσοτήτων σε λίγο κάτω από τους 11 εκατ. τόνους, ποσότητες περίπου 4% χαμηλότερες από την αρχική πρόβλεψη, όπως σημειώνει η WAPA, διευκρινίζοντας ότι η συγκομιδή θα συνεχιστεί για αρκετές εβδομάδες ακόμη. Σε ό,τι αφορά τα αχλάδια, η αναθεωρημένη εκτίμηση βλέπει τις φετινές ποσότητες σε επίπεδο ακόμη χαμηλότερο από το 2021, αφού οι όγκοι δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τους 1,72 εκατ. τόνους. Οι ποσότητες αυτές είναι κατά περίπου 6% χαμηλότερες από την αρχική πρόβλεψη, κι αυτό γιατί περαιτέρω μειώσεις προβλέπονται όχι μόνο στην Ιταλία, αλλά και στην Ισπανία, στο Βέλγιο και στην Ολλανδία.

Υπενθυμίζεται ότι οι προηγούμενες προβλέψεις της WAPA, που είχαν δημοσιευθεί στο πλαίσιο του Συνεδρίου Prognosfruit, έκαναν λόγο για μείωση στα μήλα κατά 3,3% σε σύγκριση με πέρυσι, στους 11,41 εκατ. τόνους περίπου, και στα αχλάδια κατά 12,9%, στους 1,74 εκατ. τόνους περίπου. Σύμφωνα με τη WAPA, οι τελικοί όγκοι θα γίνουν γνωστοί με την ολοκλήρωση των συγκομιδών, εξηγώντας ότι οι πρώτες προβλέψεις πραγματοποιούνται λίγο πριν από την έναρξή τους. «Το ενδεχόμενο η καλλιέργεια να επηρεαστεί από τη φύση και τους κλιματικούς παράγοντες μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου παραμένει ανοιχτό, όπως και το να υπάρξει αρνητικός ή θετικός αντίκτυπος από αυτούς στην ποσότητα και στην ποιότητα της συγκομιδής. Ιστορικά, αυτές οι προσαρμογές στις προβλέψεις ανέρχονται σε μικρές ποσοστιαίες διακυμάνσεις», διευκρινίζει η Διεθνής Οργάνωση.

Μεγαλύτερη από τους αρχικούς φόβους η ποσότητα στη Ζαγορά

Αντιμέτωπος με τις δικές του δυσκολίες προχωρά στη διάθεση της φετινής παραγωγής ο Συνεταιρισμός της Ζαγοράς, καθώς το πρόβλημα εξόδου των προϊόντων προς τον Βόλο, άρα και στις αγορές, εξακολουθεί να υπάρχει.

Πιο συγκεκριμένα, τα προϊόντα πρέπει να διασχίσουν μια γέφυρα, η οποία δεν μπορεί να «σηκώσει» φορτίο μεγαλύτερο των 20 τόνων. «Πρέπει να κάνουμε μεταφορτώσεις, δηλαδή να φεύγουν από εδώ με μονά αυτοκίνητα και σε κάποιο σημείο να μεταφορτώνονται στα μεγάλα οχήματα μεταφοράς. Αυτό σημαίνει κόπο, χρόνο και αυξημένα έξοδα», εξηγεί ο γενικός διευθυντής του Συνεταιρισμού, Διονύσης Βαλασσάς.

Παρά τις αντιξοότητες από το πέρασμα της καταστροφικής κακοκαιρίας που είχαν να αντιμετωπίσουν οι παραγωγοί του Πηλίου, η συγκομιδή των κόκκινων ποικιλιών Starking-Red Delicious, που αποτελούν και τον κύριο όγκο, ολοκληρώθηκε. Τώρα μένουν προς συγκομιδή τα Fuji και τα Φιρίκια Πηλίου, που θα δώσουν τη σκυτάλη σε κάποια ακτινίδια με το ξεκίνημα του Νοέμβρη.

«Δεδομένων των συνθηκών, είμαστε σχετικά ευχαριστημένοι, γιατί όταν έγινε η ζημιά με τη θεομηνία, υπήρχε ένας μηδενισμός», υπενθυμίζει, τονίζοντας την τεράστια κινητοποίηση των παραγωγών να συλλέξουν και να μεταφέρουν τα μήλα στον συνεταιρισμό. Μπορεί οι ποσότητες να μη φτάνουν τα 13 εκατ. κιλά που προβλέπονταν αρχικά –αν και χαμηλότερα από τα 16 εκατ. κιλά, στα οποία έφτασε πέρυσι ο Συνεταιρισμός Ζαγοράς–, όμως οι ποσότητες της τάξεως των 10 εκατ. κιλών είναι σχεδόν δεδομένες.

«Εξαγωγή πιθανότατα δεν θα γίνει και εξαιτίας εμποδίων, αλλά και λόγω της μικρότερης ποσότητας. Εμείς έχουμε ένα καλό όνομα στην ελληνική αγορά και πρέπει να εξυπηρετήσουμε πρώτα το ελληνικό δίκτυο πελατών μας», προσθέτει ο κ. Βαλασσάς. Ο ίδιος αναφέρει ότι η τιμή των μήλων θα είναι υψηλότερη φέτος, όμως, θα πρόκειται για «λελογισμένη αύξηση», που θα λαμβάνει υπόψη και τη στήριξη που χρειάζονται οι παραγωγοί της περιοχής, αλλά και τους καταναλωτές που δείχνουν την προτίμησή τους στο προϊόν.