Μονάδα αποξήρανσης φρούτων με τη στήριξη του ΠΑΑ
Ιδιαίτερα κερδοφόρα μπορεί να αποδειχθεί η ενασχόληση με τη μεταποίηση και συσκευασία αποξηραμένων φρούτων. Το πρόβλημα που υφίσταται είναι η εύρεση χρηματοδοτικών εργαλείων. Ένα από αυτά –εφόσον προκηρυχθεί– μπορεί να είναι το υπομέτρο 4.2 του ΠΑΑ 2013 – 2020 σχετικά με τη «στήριξη για επενδύσεις στην μεταποίηση/εμπορία και/ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων».
Το ύψος χρηματοδότησης των επενδυτικών σχεδίων μπορεί να ανέλθει έως 10.000.000 ευρώ (αφορά και τις πολύ μεγάλες μονάδες μεταποίησης).
Στο πλαίσιο του εν λόγω υπομέτρου ενισχύονται ενδεικτικά δαπάνες που αφορούν στις εξής κατηγορίες:
- Κατασκευή, απόκτηση ή βελτίωση της ακίνητης περιουσίας, όπου οι εκτάσεις γης είναι επιλέξιμες μόνο όταν δεν υπερβαίνουν το 10% του συνολικού κόστους της επένδυσης.
- Διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να εξυπηρετούνται οι ανάγκες της μονάδας. Αγορά και εγκατάσταση εξοπλισμού.
- Εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων όχι ως μεμονωμένη δράση αλλά ως τμήμα της συνολικής παραγωγικής επένδυσης.
- Απόκτηση πιστοποιητικών από αρμόδιους οργανισμούς (όπως ISO, HACCP).
- Δαπάνες εξοπλισμού επιχείρησης (όπως αγορά fax, τηλεφωνικών εγκαταστάσεων κ.ά.).
Άδεια οικοτεχνίας
Για να βγάλουν άδεια οικοτεχνίας, οι παραγωγοί θα πρέπει να μην έχουν εξοπλισμό που να ξεπερνά τα 10 kw σε ισχύ, ενώ οι υπηρεσίες προετοιμασίας (όπως συσκευασίας και συντήρησης) προς αποθήκευση αγροτικών προϊόντων θα πρέπει να έχουν χωρητικότητα έως 50.000 κυβικά μέτρα. Οι οικοτεχνίες εντάσσονται σε ειδικό καθεστώς ενισχύσεων μέσα στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 – 2020 και θα επιδοτούνται μέσω των νέων Leader για τον εξοπλισμό και τις κτηριακές εγκαταστάσεις, καθώς παρά την μικρή παραγωγή, μία σοβαρή προσπάθεια απαιτεί κεφάλαιο άνω των 20.000 ευρώ. Δικαίωμα οικοτεχνικής παρασκευής μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων έχουν μόνο οι επαγγελματίες αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται και είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών καθώς και τα μέλη της οικογένειάς τους.
Κόστος μια οικοτεχνίας
Σύμφωνα με όσα μας έκανε γνωστά η Ελένη Βασιλείου (Συκάτες Γεύσεις) το κόστος μιας οικοτεχνικής μονάδας, ανάλογα πάντα και με το μέγεθός της (θα πρέπει ωστόσο να πληροί τις προϋποθέσεις και να εναρμονίζεται με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία), μπορεί να κυμανθεί στις 80.000 ευρώ. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός (είναι ο ίδιος σε γενικές γραμμές σε όλα τα φρούτα που οδηγούνται στην αποξήρανση) που θα πρέπει έχει μια τέτοια μονάδα είναι ο εξής:
- Πλυντήριο
- Διαλογέας
- Πάγκοι εργασίας
- Εξοπλισμός ζεστού νερού
- Αφυγραντήρες
- Φούρνος
- Ζυμωτήριο
Τα μεταποιημένα προϊόντα που παράγονται προορίζονται για άμεση διάθεση.
Η γεωγραφία του σύκου
Η διαδικασία συγκομιδής νωπών σύκων ξεκινά τον Αύγουστο. Τα νωπά σύκα συλλέγονται με το χέρι είτε απευθείας από το δέντρο είτε από τα δίχτυα που είναι τοποθετημένα κάτω από τις συκιές. Ακολουθεί η πρώτη διαλογή σύκων, που γίνεται απευθείας από τους συκοπαραγωγούς, και μετά αποξηραίνονται στον ήλιο είτε όπως είναι, είτε ανοίγονται και επικολλώνται ανά δύο.
Πεδίο δόξης λαμπρό για τολμηρούς
Παρόλο που η χώρα μας έχει πλούσια παραγωγή φρούτων, το μεγαλύτερο μέρος των αποξηραμένων φρούτων που καταναλώνουμε προέρχεται από αγορές του εξωτερικού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τα εισαγόμενα δαμάσκηνα της Αμερικής και τα ξηρά σύκα της Τουρκίας. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», όσοι θελήσουν να εμπλακούν με αυτού του είδους τη μεταποίηση (η οποία μπορεί να γίνει σε μονάδα οικοτεχνίας), μπορούν να έχουν λαμπρό πεδίο επαγγελματικής δράσης.
Μιλώντας με τον Θανάση Γρυπιώτη, ιδιοκτήτη του «Κτήματος Γρυπιώτη – Βιολογικά Αποξηραμένα Δαμάσκηνα Σκοπέλου», ο οποίος μάλιστα ετοιμάζεται για εξαγωγές στο Ντουμπάι, μας αναφέρει: «Στην Ελλάδα τα προϊόντα μας μπορεί να τα βρει κανείς από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και σε σούπερ μάρκετ αλλά κυρίως σε καταστήματα delicatessen». Όσον αφορά την μονάδα μεταποίησης, μας έκανε γνωστό ότι: «Ξεκίνησα να κάνω αποξηραμένα δαμάσκηνα σε έναν παραδοσιακό φούρνο που είχαν οι γονείς μου. Όταν ανέλαβα εγώ, έφτιαξα δύο φούρνους και ένα μοντέρνο ξηραντήριο. Η μονάδα βρίσκεται σε ένα επισκέψιμο προς το κοινό κτήμα, ώστε να δείχνουμε και στο κοινό πώς γίνεται η δουλειά. Επίσης, στη μονάδα μου υπάρχει ένας διαλογέας και ένα συσκευαστήριο. Το κόστος μιας τέτοιας μονάδας (εκτός των κτηρίων) κυμαίνεται στα 350.000 ευρώ περίπου. Μαζί με τις κτηριακές εγκαταστάσεις, μπορούμε να φθάσουμε και στα 500.000 ευρώ. Για τη δικιά μου μονάδα εντάχθηκα σε πρόγραμμα του ΠΑΑ 2007 – 2013».
Για την περίπτωση των αποξηραμένων σύκων, απευθυνθήκαμε σε μια μονάδα οικοτεχνίας. Τα πιο γνωστά αποξηραμένα σύκα προέρχονται από την περιοχή Ταξιάρχης στη βόρεια Εύβοια. Εκεί, η Ελένη Βασιλείου μαζί με την Ουρανία Μουσέτη, πριν από δέκα περίπου χρόνια, αποφάσισαν να ιδρύσουν την επιχείρηση παραγωγής και επεξεργασίας αποξηραμένων σύκων «Συκάτες Γεύσεις». «Πρόκειται για μία καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής, η οποία έχει την έδρα της στην Αθήνα και το συσκευαστήριό της βρίσκεται στον Ταξιάρχη Βόρειας Ευβοίας», μας τόνισε η Ελένη. Και πρόσθεσε: «Βασική μας γραμμή είναι να απευθυνόμαστε σε μικρά σημεία πώλησης, όπως delicatessen, αφού δίνουμε έμφαση στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα». Τα προϊόντα της μονάδας εξάγονται και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπως είναι η Ιταλία, η Γαλλία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Γερμανία, το Βέλγιο κ.ά. Το κόστος -σύμφωνα με την κα Βασιλείου- μιας οικοτεχνικής μονάδας, ανάλογα πάντα και με το μέγεθός της, μπορεί να κυμανθεί στις 80.000 ευρώ» .
Οι εκπρόσωποι της αγοράς σύκου πρόσφατα επισήμαναν την ανάγκη αναδιάρθρωσης των παλαιών συκεώνων. Στην κατεύθυνση αυτή, ζήτησαν από την πολιτεία την ενίσχυση των καλλιεργητών συκιάς για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί έως ότου γίνουν παραγωγικές οι νέες φυτεύσεις, που αντικαθιστούν παλιά μη παραγωγικά δένδρα.
ήξερες ότι:
✓ Ο βαθμός ωριμότητας παίζει σημαντικό ρόλο για την παραγωγή ξηρών δαμάσκηνων, όπως και το χρώμα της σάρκας του καρπού. Από αυτά τα χαρακτηριστικά καθορίζεται η συγκομιδή των καρπών.
✓ Οι εισαγωγές αποξηραμένων φρούτων είναι πολύ μεγάλες. Τα περισσότερα προέρχονται από Βουλγαρία, Γαλλία, Αμερική κ.ά. «Τα περισσότερα προϊόντα στα σούπερ μάρκετ δεν είναι ελληνικά», μας αναφέρουν παραγωγοί και μεταποιητές.