Σε… καραντίνα έχουν τεθεί οι διαβουλεύσεις για το μέλλον της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, καθώς η πανδημία του κορωνοϊού μπλόκαρε όλες τις προγραμματισμένες συνεδριάσεις του Μαρτίου, ενώ σύμφωνα με ανώτατο Ευρωπαίο αξιωματούχο αποφασίστηκε η αναβολή της επίσημης παρουσίασης της ειδικής στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» (F2F) στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. «Όλα είναι στον αέρα αυτήν τη στιγμή» σημειώνει στην «ΥΧ», καθώς η ΕΕ καλείται πρωτίστως να αντεπεξέλθει στη μεγάλη κρίση που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, οι υπάλληλοι των ευρωπαϊκών οργάνων έχουν σταματήσει να προσέρχονται στο χώρο εργασίας τους, δουλεύοντας πλέον από το σπίτι. Ταυτόχρονα, ακυρώθηκαν όλες οι προγραμματισμένες συνεδριάσεις των επιτροπών στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τη νέα ΚΑΠ μέσα στον Μάρτιο.
Μεταβατική περίοδος
Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σε όλη την Ευρώπη λόγω της πανδημίας προκάλεσε και τις πρώτες αντιδράσεις αναφορικά με τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν σχετικά με την τρέχουσα και τη μελλοντική ΚΑΠ. Μία πρώτη παρέμβαση έγινε πριν λίγες μέρες από την αντιπρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου, την Ιρλανδή Mairead McGuinness.
Όπως τόνισε, εάν η κατάσταση συνεχιστεί, η μεταβατική περίοδος θα χρειαστεί να είναι διάρκειας 2-3 χρόνων. Σε αυτή την περίπτωση, η τρέχουσα πολιτική θα επεκταθεί έως το 2022, ώστε να γεφυρωθεί το χρονικό κενό έως την επόμενη ΚΑΠ, που θα μπορέσει τεθεί σε ισχύ το 2023. «Είχαμε προγραμματίσει να ψηφίσουμε επί των μεταρρυθμίσεων τον Ιούνιο, όμως το αν αυτό θα καταστεί εφικτό εξαρτάται από τη διάρκεια που θα έχει η κρίση του Covid-19» αναφέρει, σημειώνοντας πως προς το παρόν τίθεται αβέβαιη ακόμη και η επιστροφή των ευρωβουλευτών στις Βρυξέλλες στις 23 Μαρτίου.
Το παραπάνω ενισχύει τη θέση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, λίγα 24ωρα πριν η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίσει το κλείσιμο των συνόρων της και πολλά κράτη-μέλη της ακόμη και απαγόρευση κυκλοφορίας. Στις 13 Μαρτίου, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τις καθυστερήσεις στην έγκριση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 και της ΚΑΠ για την περίοδο μετά το 2020. «Οι καθυστερήσεις αυτές θα μεταθέσουν κατά τουλάχιστον ένα έτος την εφαρμογή της δυνητικά περισσότερο φιλόδοξης γεωργικής πολιτικής της ΕΕ», σημειώνεται στην ανακοίνωση.
Σύμφωνα με τους ελεγκτές, αυτός ο πρόσθετος χρόνος πρέπει να αξιοποιηθεί για να αντιμετωπιστούν οι κλιματικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που παρουσιάζονται στην Πράσινη Συμφωνία, για να εξασφαλιστεί η άρτια διακυβέρνηση της μελλοντικής ΚΑΠ, καθώς και για να ενισχυθεί το σχετικό πλαίσιο επιδόσεων.
«Λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο των συζητήσεων μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η εφαρμογή του νέου νομικού πλαισίου και των στρατηγικών σχεδίων της ΚΑΠ από το 2022 αναμένεται ενδεχομένως να προσκρούσει σε δυσκολίες,» δήλωσε ο Joao Figueiredo, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου. «Αυτό το πρόσθετο χρονικό διάστημα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την επίλυση των προβλημάτων, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με τις κλιματικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις», συμπλήρωσε.
Επιπλέον, οι ελεγκτές σημειώνουν ότι δίδεται περισσότερη προσοχή στις ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτομα που δεν είναι «πραγματικοί γεωργοί», οι οποίοι αποκτούν γεωργικές εκτάσεις, προκειμένου να λάβουν ενισχύσεις στο πλαίσιο της ΚΑΠ και καλούν την Επιτροπή και τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής να αξιοποιήσουν το πρόσθετο έτος για να αξιολογήσουν κατά πόσο χρήζουν αναθεώρησης τα κριτήρια που προβλέπονται στις νομοθετικές προτάσεις για την ΚΑΠ μετά το 2020.
Τέλη Απριλίου και… βλέπουμε
Εν τω μεταξύ, καθυστέρηση αναμένεται και στη δημοσίευση της ειδικής στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο», που ήταν προγραμματισμένη για τα τέλη Μαρτίου. Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, η σκέψη αυτήν τη στιγμή είναι η παρουσίαση να μετατεθεί για τις 29 Απριλίου, αλλά με επιφύλαξη, καθώς όλα θα κριθούν το επόμενο διάστημα, ανάλογα με την έκβαση της πανδημίας.
Παράλληλα, στο τραπέζι συνεχίζουν να πέφτουν προτάσεις και επισημάνσεις σε σχέση με το F2F. Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση των ευρωπαϊκών συνεταιριστικών οργανώσεων Copa και Cogeca, που εξέδωσαν κείμενο στις 16 Μαρτίου με τις θέσεις τους: «Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας έχει διάφορους άξονες που συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με τον γεωργικό τομέα και την ΚΑΠ ειδικότερα.
Μια πιο εκσυγχρονισμένη και απλουστευμένη ΚΑΠ, ο μετασχηματισμός της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών, η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία και η στρατηγική “Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο” είναι κάποιοι άξονες που συνδέονται στενά με την διαδικασία μεταρρύθμισης της ΚΑΠ. Αυτή η προσέγγιση είναι μια ευκαιρία και μια πρόκληση και προκαλεί διάφορες ανησυχίες», σημειώνουν.
Όπως επισημαίνουν, η Κομισιόν πρέπει να εξετάσει τη φιλοδοξία της Πράσινης Συμφωνίας και δη της ειδικής στρατηγικής F2F σε σχέση με τα Εθνικά Στρατηγικά Σχέδια. «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε η τρέχουσα νομοθετική διαδικασία για την ΚΑΠ μετά το 2020 να παρεμποδίζεται, σε αυτό το στάδιο, με πρόσθετες απαιτήσεις. Πρέπει να βρεθεί κατάλληλη λύση για να αντιμετωπιστούν εγκαίρως οι προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στην ΚΑΠ», τονίζουν. Επιπλέον, υπογραμμίζουν πως «όλες αυτές οι φιλοδοξίες πρέπει να καλυφθούν από νέους οικονομικούς πόρους στο πλαίσιο του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης λαμβάνοντας υπόψη την αρχή ότι κανένας δεν πρέπει να μείνει πίσω. Οι αγρότες να προσφέρουν περισσότερα σε ένα πλαίσιο με μικρότερο προϋπολογισμό, απλά δεν είναι αποδεκτό».
