Νέα ΚΑΠ: Υποχρεωτικός ο ορισμός του ενεργού αγρότη, πάει για Μάιο το καθεστώς των μικροκαλλιεργητών

Επικοινωνιακή αποδείχθηκε τελικά η συμφωνία που επιτεύχθηκε πριν από λίγες ημέρες στον υπερ-τρίλογο, καθώς οι βασικές θέσεις των τριών διαπραγματευτών παραμένουν ακόμη αγεφύρωτες. Πάντως, και οι τρεις πλευρές (Κομισιόν, Συμβούλιο και Ευρωκοινοβούλιο) εξέφρασαν την πεποίθηση ότι μέχρι τον Ιούνιο η νέα ΚΑΠ θα είναι πραγματικότητα, υπογραμμίζοντας το πνεύμα συνεργασίας που τους διέπει.

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι οι Ευρωπαίοι αγρότες ακόμη δεν γνωρίζουν πώς θα λαμβάνουν τις άμεσες ενισχύσεις τους, αφού ο υπερ-τρίλογος δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα ούτε για τον ορισμό του ενεργού ή πραγματικού γεωργού, ούτε όμως και για τον ορισμό του νεοεισερχόμενου, ενώ στο σκοτάδι παραμένουν οι μικροκαλλιεργητές.

Όσο για το νέο μοντέλο επίδοσης της νέας ΚΑΠ, πράγματι υπήρξε πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, γεγονός που αναπτέρωσε το… πεσμένο ηθικό, κυρίως της πορτογαλικής προεδρίας, που έχει αναλάβει τον δύσκολο ρόλο να ολοκληρώσει εντός του πρώτου εξαμήνου τους τελικούς Κανονισμούς της νέας ΚΑΠ.

Αισιοδοξία

Ο υπερ-τρίλογος πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 26 Μαρτίου με την υπουργό της Πορτογαλίας, Μαρία ντο Σέου Αντούνες, να εκπροσωπεί το Συμβούλιο, τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο, Φρανς Τίμερμανς, και τον επίτροπο Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, να εκπροσωπούν την Κομισιόν, και τον πρόεδρο της COMAGRI, Νόρμπερτ Λινς, να ηγείται της διαπραγματευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι συζητήσεις ξεπέρασαν τις δέκα ώρες, χωρίς όμως να βγάλουν… λευκό καπνό, όπως τόσο επιζητούσε η πορτογαλική προεδρία.

Αυτό όμως δεν απογοήτευσε τη Μ. Αντούνες, καθώς με τη φράση «σήμερα ήταν μια καλή μέρα για την ευρωπαϊκή γεωργία», δεν άφησε περιθώρια για άλλες ερμηνείες. Βέβαια, δεν παρέλειψε να επαναλάβει πως «δεν υπάρχει συμφωνία, εάν πρώτα δεν συμφωνηθούν τα πάντα».

Αισιόδοξος εμφανίστηκε και ο Γ. Βοϊτσεχόφσκι, ο οποίος μετά την αυστηρή του τοποθέτηση στο Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, κράτησε τώρα χαμηλό προφίλ. Αναγνώρισε μεν ότι «υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά» να γίνει, αλλά δήλωσε «ικανοποιημένος με τα αποφασιστικά μέτρα που ελήφθησαν», σχετικά με τη δρομολόγηση συμφωνίας όσον αφορά το νέο μοντέλο επίδοσης της νέας ΚΑΠ (New Delivery Model), καθώς και για «ορισμένα βασικά μέσα, προκειμένου να διασφαλιστεί μια πιο δίκαιη κατανομή των άμεσων ενισχύσεων στο μέλλον». Αισιόδοξος εμφανίστηκε και ο Ν. Λινς, αν και πέταξε το μπαλάκι πάλι στο Συμβούλιο ζητώντας να δείξει «περισσότερη ευελιξία κατά τις επόμενες εβδομάδες».

Κατ’ αρχήν συμφωνία

Σημαντική πρόοδος, λοιπόν, σημειώθηκε στις διαπραγματεύσεις για το νέο μοντέλο επίδοσης, για το οποίο υπήρξε κατ’ αρχήν συμφωνία σχετικά με τη διετή περιοδικότητα, καθώς και για τα επίπεδα ανοχής για τους σκοπούς της αναθεώρησής του. Επίσης, ελήφθη απόφαση σχετικά με τον ορισμό των δεικτών που θα χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς του μοντέλου. Ειδικότερα, το ρεπορτάζ αναφέρει ότι οι τρεις πλευρές συμφώνησαν ανά δύο χρόνια, δηλαδή το 2024 και 2026, έλεγχο επιδόσεων με έναν πρόσθετο, όμως, έλεγχο και το έτος 2025.

Όσον αφορά τα περιθώρια ανοχής, συμφωνήθηκε τα ποσοστά αποκλίσεων να διαμορφωθούν στο 35% για το έτος 2024 και στο 25% για το έτος 2026, χαμηλότερα δηλαδή από αυτά που ζήτησε η ελληνική πλευρά.

Οι διαπραγματευτές κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με το Παράρτημα Ι του Κανονισμού για τα Στρατηγικά Σχέδια που αφορά τους δείκτες επιπτώσεων, αποτελεσμάτων και εκροών, σύμφωνα με την επίτευξη των στόχων, τουλάχιστον στον απαραίτητο αριθμό των δεικτών. Υπενθυμίζεται ότι το Ευρωκοινοβούλιο ήθελε περισσότερους από τους προτεινόμενους δείκτες, ενώ το Συμβούλιο λιγότερους.

Όσον αφορά τις άδειες φύτευσης στο πλαίσιο της ΚΟΑ, οι διαπραγματευτικές ομάδες υποστήριξαν την προηγούμενη συμφωνία για παράταση των δικαιωμάτων φύτευσης αμπέλου έως το 2045, με προγραμματισμένες δύο επαναξιολογήσεις το 2028 και το 2040.

Για τις απαγορευμένες ποικιλίες, συμφώνησαν να διατηρηθεί το status quo και η δυνατότητα αναφύτευσης ιστορικών αμπελώνων, χωρίς αύξηση της έκτασης. Όσον αφορά την επισήμανση του κρασιού, οι συννομοθέτες συμφώνησαν να παράσχουν διατροφικές πληροφορίες και εκτός ετικέτας, ενώ υποστήριξαν την επέκταση της ρύθμισης της αγοράς για όλα τα ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα.

Άμεσες ενισχύσεις

Μικρά βήματα έγιναν για τον ορισμό του ενεργού γεωργού, αν και οι τρεις πλευρές συμφώνησαν στην υποχρεωτική του εφαρμογή με την προϋπόθεση, όμως, ότι θα είναι απλός, εύκολος και ευέλικτος. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, φαίνεται ότι πρόκειται να εισαχθεί τελικά ο ορισμός του νεοεισερχόμενου αγρότη υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα οδηγήσει σε επιπλέον παρεμβάσεις σε σχέση με αυτά που προβλέπονται ήδη.

Μάλιστα, για τη συμπληρωματική εισοδηματική ενίσχυση για τους νέους γεωργούς, όλα δείχνουν ότι οι τρεις πλευρές θα δεχτούν να αξιοποιηθούν κεφάλαια και από τους δύο πυλώνες της ΚΑΠ. «Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω εργασία σε αυτό το σημείο», αναφέρουν πηγές των Βρυξελλών.

Αντίθετα, για το capping, το καθεστώς των μικροκαλλιεργητών και την αναδιανεμητική ενίσχυση δεν υπάρχει προς το παρόν φως στο τούνελ και όλοι βλέπουν ότι τα κρίσιμα αυτά ζητήματα δεν πρόκειται να λυθούν μέχρι το τέλος του τριλόγου. Πάντως, το Συμβούλιο έθεσε ως πρόταση την υποχρεωτική εφαρμογή τουλάχιστον ενός από τα τρία εργαλεία/μέσα σύμφωνα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε κράτους-μέλους.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 2 Απριλίου 2021