Οι υπουργοί Γεωργίας ενέκριναν σήμερα συμπεράσματα σχετικά με σχέδιο για την προστασία του συστήματος εφοδιασμού τροφίμων της ΕΕ από μελλοντικές απειλές. Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τον εφοδιασμό τροφίμων και την επισιτιστική ασφάλεια, που έχει καταρτίσει η Επιτροπή στο πλαίσιο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», θα βοηθήσει την ΕΕ να αντιμετωπίσει προκλήσεις στις οποίες συγκαταλέγονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα ζητήματα υγείας των φυτών και των ζώων και οι ελλείψεις βασικών εισροών όπως είναι τα λιπάσματα, η ενέργεια και η εργασία.
Στα συμπεράσματά του, το Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για το προτεινόμενο σχέδιο έκτακτης ανάγκης και αναγνωρίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί η μελλοντική ανθεκτικότητα του συστήματος τροφίμων της Ευρώπης έναντι πιθανών κινδύνων. Παρότι οι υφιστάμενοι μηχανισμοί κατόρθωσαν να μετριάσουν τις χειρότερες επιπτώσεις της πρόσφατης πανδημίας, οι υπουργοί συμφωνούν ότι τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τη νόσο COVID-19 θα πρέπει να τροφοδοτήσουν την προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τις μελλοντικές καταστροφές.
Ειδικότερα, τα κράτη μέλη τονίζουν τη σημασία της εσωτερικής αγοράς και υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η διασυνοριακή κινητικότητα προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων σε περίπτωση κρίσης. Επιπλέον, υποστηρίζουν τη δημιουργία μόνιμου μηχανισμού για την εποπτεία του επιπέδου ετοιμότητας της Ευρώπης για τις απειλές που αφορούν την επισιτιστική ασφάλεια.
Οι υπουργοί αναγνωρίζουν επίσης την ανάγκη ενίσχυσης και αξιοποίησης των υφιστάμενων μέσων για την αντιμετώπιση ζητημάτων επισιτιστικής ασφάλειας, αντί να δημιουργηθούν επικαλύψεις, καθώς και την ανάγκη σεβασμού των εθνικών αρμοδιοτήτων σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Τέλος, επισημαίνουν τη σημασία της αποτελεσματικής επικοινωνίας με τους ενδιαφερόμενους φορείς και το ευρύ κοινό με στόχο την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και τη διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού.
Jože Podgoršek, Υπουργός Γεωργίας της Σλοβενίας
Τα συμπεράσματα αυτά αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση των κρατών μελών για τη διαφύλαξη του εφοδιασμού τροφίμων της Ευρώπης έναντι πιθανών απειλών. Αξιοποιώντας τα διδάγματα που αντλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μπορούμε να διασφαλίσουμε τον συντονισμό της αντίδρασής μας σε μελλοντικές κρίσεις σε επίπεδο ΕΕ και να καταστήσουμε δυνατή την απρόσκοπτη διασυνοριακή κυκλοφορία προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών.
Γενικό πλαίσιο
Η έναρξη της πανδημίας COVID-19 αποκάλυψε την ευπάθεια της αλυσίδας τροφίμων της Ευρώπης σε σοβαρές προκλήσεις εφοδιασμού. Παρότι τα ισχύοντα μέτρα στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και άλλων συναφών πολιτικών της ΕΕ συνέβαλαν στον μετριασμό των χειρότερων ελλείψεων και στην επιτάχυνση της ανάκαμψης, σύντομα κατέστη εμφανές ότι πρέπει να υπάρξει σχέδιο για τις μελλοντικές κρίσεις.
Με τη δημοσίευση της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», η Επιτροπή ανακοίνωσε την πρόθεσή της να θεσπίσει ειδικά μέτρα για την προστασία του εφοδιασμού τροφίμων της ΕΕ από απειλές όπως η πρόσφατη πανδημία, ακραία καιρικά φαινόμενα, ασθένειες των ζώων, ενεργειακές ελλείψεις ή διαταραχές στις εμπορικές σχέσεις. Στόχος των μέτρων αυτών είναι να διασφαλιστεί η πρόσβαση των Ευρωπαίων σε ασφαλή, ποικίλα και θρεπτικά τρόφιμα ανά πάσα στιγμή, μεταξύ άλλων σε περιόδους κρίσεων.
Στις 12 Νοεμβρίου 2021 η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση στην οποία περιγράφονται τα βήματα που χρειάζονται για την εφαρμογή σχεδίου έκτακτης ανάγκης για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας στην Ευρώπη. Τα βήματα αυτά περιλαμβάνουν τη δημιουργία ευρωπαϊκού μηχανισμού ετοιμότητας και αντιμετώπισης κρίσεων στον τομέα της επισιτιστικής ασφάλειας (EFSCM), που θα ενεργοποιείται σε περίπτωση κρίσης. Θα συσταθεί επίσης ομάδα εμπειρογνωμόνων αποτελούμενη από ειδικούς των κρατών μελών, σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς και εκπροσώπους τρίτων χωρών με στενούς δεσμούς με την αλυσίδα τροφίμων της ΕΕ, η οποία θα συνεδριάζει περιοδικά για να εξασφαλίσει ότι η ΕΕ είναι πλήρως προετοιμασμένη για πιθανές προκλήσεις στον τομέα του εφοδιασμού τροφίμων.
