Η «ΥΧ» έχει ταχθεί με συστηματική και τεκμηριωμένη αρθρογραφία υπέρ της άποψης ότι ο πρωτογενής τομέας έχει ανάγκη ένα συγκεκριμένο και μακρόπνοο σχέδιο στην κατεύθυνση της βελτίωσης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, μεταξύ άλλων, και με τη βοήθεια της τεχνολογίας και της πρόσβασης σε επιστημονική γνώση ώστε να αντιμετωπιστούν τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της εγχώριας αγροτικής παραγωγής.
Η έννοια της συμβουλευτικής διατρέχει ολόκληρη τη ραχοκοκαλιά του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και μπορεί να δώσει τις κατευθύνσεις, ώστε ακόμα και υπό την αίρεση των δεδομένων χρηματοδοτικών περιορισμών, να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι αγροτικές επενδύσεις. Είναι σχήμα οξύμωρο να διοχετεύονται πόροι σε όλο το φάσμα του ΠΑΑ χωρίς να υπάρχει μια κατεύθυνση, εφόσον απουσιάζει η συμβουλευτική, απαραίτητη και ζωτική προϋπόθεση για τον σχεδιασμό μιας ολοκληρωμένης αγροτικής πολιτικής.
Αν και κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους έγιναν κάποια βήματα προς την κατεύθυνση της προκήρυξης του Μέτρου 2 των γεωργικών συμβουλών, θα απαιτηθεί από την πολιτεία ισχυρή πολιτική βούληση και συμπαγής στόχευση, ώστε να καλυφθεί το χαμένο έδαφος και να μπει η συμβουλευτική σε τροχιά υλοποίησης το συντομότερο δυνατό.
Η «ΥΧ» συζητά το μείζον αυτό θέμα ξεκινώντας τον διάλογο με τον διευθύνοντα σύμβουλο της μεγαλύτερης εταιρείας παροχής ολοκληρωμένων γεωργικών συμβουλών Νίκο Στουπή – μπορείτε να διαβάσετε εδώ το δεύτερο μέρος με τους Σπυρίδωνα Κίντζιο, Πρύτανη Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκο Κουτλιάμπα, πρόεδρο ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, Β’ αντιπρόεδρο ΣΑΣΟΕΕ και Διονύση Βαλασσά, διευθυντή ΑΣ Ζαγοράς Πηλίου.
Κλείσατε ένα εξάμηνο στο «τιμόνι» της «Αγροτικής Καινοτομίας». Τι καταγράφετε;
Πέρασε κιόλας; Όντως, διανύσαμε ένα γεμάτο εξάμηνο οργανωτικής συγκρότησης, με ένα οδοιπορικό προβολής, αλλά και ουσιαστικής επαφής με αγρότες και φορείς από τον Έβρο και τη Ροδόπη, από την Πέλλα και την Ημαθία έως την Καστοριά, την Κοζάνη και τη Λάρισα, σε κλίμα έντονων πολιτικών διεργασιών, αλλά και έντονης κινητικότητας του αγροτικού κόσμου στην εξέλιξη της κύριας καλλιεργητικής σεζόν. Καταγράφουμε πανομοιότυπα ερωτήματα, έγνοιες και αγωνίες: Πώς θα βελτιώσω τη ζωή μου, πώς θα αυξήσω το εισόδημά μου, πώς θα μειώσω το κόστος, πώς θα αυξήσω την παραγωγικότητα, πώς με λιγότερα ρίσκα θα βελτιώσω την ποιότητα, πώς θα πουλήσω;
Ταυτόχρονα, συναντήσαμε ανοιχτά μάτια και αφτιά. Να μάθουν τι είναι ευφυής γεωργία, πώς μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν και να κερδίσουν. Ερωτήματα για τις καινοτομίες και τις τεχνολογίες. Καχυποψίες, αλλά και διάθεση να δοκιμάσουν. Δεκτικοί, αν και με επιφυλάξεις στο καινούργιο.
Πραγματοποιήσαμε επαφές με επιστήμονες, πανεπιστημιακούς και ερευνητές, συναδέλφους γεωτεχνικούς της πρώτης γραμμής. Κλείστηκαν οι πρώτες συμφωνίες και έργα. «Αργήσατε…» μας είπαν. «Ξεκινήσαμε χωρίς να περιμένουμε το κράτος», τους απαντήσαμε. Να παντρέψουμε με «ίδιες δαπάνες» επιστήμονα και παραγωγό, συμβουλευτική με παραγωγική διαδικασία.
Βρισκόμαστε στο μέσο της προεκλογικής περιόδου, λίγο πριν λήξει η Προγραμματική Περίοδος 2014-2020. Άλλη μια χαμένη περίοδος για την ελληνική γεωργία;
Προφανώς τίποτα και ποτέ δεν πάει χαμένο. Τα πραγματικά ερωτήματα κάθε φορά είναι αν έγιναν όλα ή όσα μπορούσαν. Αν αυτά που έγιναν αντιμετώπιζαν τα πραγματικά προβλήματα και τις αιτίες τους. Αν έπιασαν τόπο και έφεραν αποτελέσματα. Αν είμαστε σε καλύτερη μοίρα σε σχέση με το χθες. Αν μειώθηκε ή διευρύνθηκε η εικόνα των ανισορροπιών και ανισοτήτων της ελληνικής γεωργίας και του αγρότη. Αν μίκρυνε ή μεγάλωσε η απόστασή τους από τις άλλες ανταγωνίστριες χώρες.
Σε αυτά τα ερωτήματα, οι απαντήσεις δεν έχουν καθαρή ευκρίνεια, ιδιαίτερα όσον αφορά το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, και μάλιστα το μέρος του που αφορά πρωτίστως τον αναπτυξιακό πυλώνα και τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Καθυστερήσεις στις προκηρύξεις, παλινδρομήσεις στις αξιολογήσεις, την έκδοση αποτελεσμάτων, την υπογραφή συμβάσεων και τελικά τη χρηματοδότηση με ρευστότητα της αγροτικής οικονομίας. Βασικά μέτρα, όπως αυτό της Συμβουλευτικής, με 100 εκατομμύρια να περιμένουν τη μόχλευσή τους, όχι μόνο δεν προκηρύσσονται, αλλά φαίνεται να συνθλίβονται στην έλλειψη σαφούς πολιτικού στίγματος και πολιτικής βούλησης από μεριάς της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ.
Κάτι δεν γίνεται σωστά στην Πλατεία Βάθη, ενώ την ίδια στιγμή η κυβέρνηση υλοποιεί μεγάλα έργα – τομές στην ελληνική γεωργία, όπως αυτό της δημιουργίας δημόσιας υποδομής ψηφιοποίησής της, που μέλλει να αλλάξουν την εικόνα της στο εγγύς μέλλον. Την ώρα που η χώρα γίνεται παράδειγμα μίμησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λαμβάνοντας τα εύσημα της Ευρωπαϊκής ηγεσίας, το ΥΠΑΑΤ απλά μαζεύει το χειροκρότημα στο εξωτερικό και παρακολουθεί με αμηχανία –αν όχι με εχθρότητα– την υλοποίησή τους στο εσωτερικό.
Την ώρα που ο Πρωθυπουργός εξαγγέλλει ως μία από τις βασικές του προγραμματικές θέσεις το πέρασμα της γεωργίας στην 4η φάση της επανάστασής της, το ΥΠΑΑΤ στον απολογισμό του «ξεχνά» να αναφερθεί στο εν λόγω έργο και «τορπιλίζει» το υπόβαθρο επιτυχίας της γεωργικής ψηφιοποίησης, μη προωθώντας το έργο αποκλειστικά δικής του ευθύνης, αυτό της Συμβουλευτικής.
Τι κάνει στην ουσία; Υπονομεύει πολιτικές που πραγματικά θα μπορούσαν να μειώσουν το κόστος παραγωγής και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής. Να αυξήσουν την παραγωγικότητά της, με ενσωματωμένη σε αυτή την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, και τα τελευταία να διασφαλίσουν ένα καλό διαβατήριο στις αγορές, αλλά, κυρίως, να βελτιώσουν το αγροτικό εισόδημα, τις συνθήκες εργασίας και το επίπεδο διαβίωσης του πληθυσμού στην ύπαιθρο.
Τι νομίζετε ότι φταίει για αυτό;
Δεν γνωρίζω. Δεν υπάρχει πίστη στην αξία της γνώσης, στην ενσωμάτωση της επιστήμης και της έρευνας στην παραγωγική διαδικασία, στην καινοτομία; Έλλειψη οράματος; Φοβικά σύνδρομα και ιδεοληψίες; Ανικανότητα; Το θέμα είναι ότι η πραγματική ζωή και οι ανάγκες της δεν μπορούν να περιμένουν. Αν ο ταγός της συγκεκριμένης στιγμής δεν τα καταφέρνει, θα βρεθεί καταλληλότερος να το κάνει.
Υπάρχει χρόνος;
Λίγος, αλλά υπάρχει. Μην ξεχνάτε πως λειτουργούμε με τον κανόνα ν+3,που σημαίνει ότι το πρόγραμμα λήγει το 2023. Αρκεί να αποτυπωθεί σε επίπεδο πολιτικής βούλησης αποφασιστικότητα. Να κλείσει τα αφτιά της η πολιτική ηγεσία σε σειρήνες που καλούν σε όπως-όπως προκήρυξη του μέτρου ή σε μεταφορά του μεγαλύτερου προϋπολογισμένου ποσού για άλλες, πιο «δημοφιλείς δράσεις». Αρκεί όλοι οι εμπλεκόμενοι, αυτοί που θα το υλοποιήσουν, να συντονιστούν, να ανασκουμπωθούν και να έχουμε γρήγορη προκήρυξη του Μέτρου έως τον Δεκέμβριο.
Να ολοκληρώσει ο ΕΛΓΟ άμεσα το στάδιο επιμόρφωσης-πιστοποίησης γεωργικών συμβούλων. Να προετοιμαστεί μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας η πιστοποίηση ισχυρών περιφερειακά δομών παροχής συμβουλευτικής που θα αναλάβουν το έργο. Να εκπονηθεί ενιαίο δημόσιο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης, εφαρμογής, παρακολούθησης και αξιολόγησης των γεωργικών συμβουλών.
Να προσδιοριστεί η κοστολόγηση της κάθε υπηρεσίας συμβουλευτικής. Να καθοριστούν οι ωφελούμενοι του μέτρου ανά περιφέρεια με αντίστοιχο καταμερισμό ποσού, και τα κριτήρια επιλογής τους ως ωφελούμενων. Να διαμορφωθούν οι προσκλήσεις ενδιαφέροντος και η διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων υποβολής.
Άλλωστε, μην ξεχνάτε πως, υποτίθεται, στη σύλληψή του το μέτρο πατούσε στην ανάγκη η Συμβουλευτική με τα πορίσματά της να βοηθήσει και στην κατεύθυνση συμμετοχής των αγροτών στα αντίστοιχα μέτρα που είχαν πραγματική ανάγκη. Αφού, λοιπόν, χάσαμε για αυτή την περίοδο την ευκαιρία, ας λειτουργήσει η Συμβουλευτική αυτής της περιόδου προπαρασκευαστικά για την επόμενη.
Το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο δεν μας αποθαρρύνει. Ίσα-ίσα, πιστεύουμε πως τα θέματα καινοτομία και ανταγωνιστικότητα, ψηφιοποίηση της γεωργίας και συμβουλευτική, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης ουσίας ανάμεσα στα κόμματα για την επόμενη μέρα της χώρας, έξω από τις μνημονιακές δεσμεύσεις
Σκέφτεστε κάποιες πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση;
Κοιτάξτε, ήδη ως φορέας έχουμε συναντηθεί με τον γενικό γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, Χ. Κασίμη, και του εκθέσαμε τις απόψεις μας. Αναμένουμε από τον Γενάρη την ανταπόκριση του υπουργού σε διαδοχικά αιτήματά μας για αντίστοιχη συνάντηση.
Το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο δεν μας αποθαρρύνει. Ίσα-ίσα, πιστεύουμε πως τα θέματα καινοτομία και ανταγωνιστικότητα, ψηφιοποίηση της γεωργίας και συμβουλευτική, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης ουσίας ανάμεσα στα κόμματα για την επόμενη μέρα της χώρας, έξω από τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Για αυτό και θα επιδιώξουμε άμεσα συναντήσεις με τα κόμματα και εκπροσώπους τους, ώστε να τους επικοινωνήσουμε τις θέσεις μας, την αξία και τα οφέλη του μέτρου της Συμβουλευτικής, καθώς και την αναγκαιότητα επιτάχυνσης της υλοποίησής του.
Ταυτόχρονα και σε συνέχεια της παλιότερης συμβολής μας ως οι κυριότεροι φορείς συμβουλευτικής στη χώρα, με την εκπόνηση σχετικού εγχειριδίου για τη συγκρότηση Συστήματος Παροχής Γεωργικών Συμβουλών που καταθέσαμε σε όλους τους αρμοδίους, επεξεργαζόμαστε, ως εταιρεία πια στην οποία συμμετέχουν οι ίδιοι κατά βάση φορείς, με πολύ μεγαλύτερη διεύρυνση, πόνημα για τη γρήγορη προκήρυξη και υλοποίηση του συγκεκριμένου μέτρου.
Είστε αισιόδοξος, δηλαδή, ότι θα έχουμε θετική έκβαση;
Είμαι απόλυτα πεισμένος πως στη φύση, στη ζωή, στην κοινωνία, στην οικονομία, τα κενά δεν μένουν. Καλύπτονται. Ενδογενώς ή εξωγενώς. Με τη δραστηριοποίηση παλιών, νέων ή νεοσχηματιζόμενων δυνάμεων. Είναι η προστασία και αυτοπροστασία του συστήματος.
| Το αφιέρωμα συμβουλετικής συνεχίζεται αύριο 27/6 με τις απόψεις του πρύτανη ΓΠΑ Σπ. Κίντζιου και των στελεχών συνεταιριστικών οργανώσεων: του προέδρου ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού και Β’ αντιπροέδρου ΣΑΣΟΕΕ Νίκου Κουτλιάμπα και του διευθυντή ΑΣ Ζαγοράς Πηλείου Διονύση Βαλασσά |
