Οδηγός προστασίας μηλιάς και αχλαδιάς

Σωστό κλάδεμα, αραίωμα και αντιμετώπιση εχθρών

της Νεκταρίας Τσιγαρδή, γεωπόνου Φυτικής Παραγωγής

Αραίωμα καρπών

Ο Μάιος είναι ο κύριος μήνας κατά τον οποίο γίνεται αραίωμα των καρπών στα φυλλοβόλα δέντρα στις ορεινές περιοχές. Κατά το αραίωμα των καρπών λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω:

1. Στην εξωτερική περιφέρεια των δέντρων, όπου οι καρποί αερίζονται και εκτίθενται καλύτερα στον ήλιο και αποκτούν καλύτερο χρώμα και γεύση, το αραίωμα πρέπει να είναι ελαφρύτερο, ενώ στο εσωτερικό του δέντρου αυστηρότερο.

2. Στους ζωηρούς βλαστούς το αραίωμα πρέπει να είναι ελαφρύτερο, ενώ στους αδύνατους αυστηρότερο.

3. Πρέπει να επιλέγονται και να αφαιρούνται οι καρποί, οι οποίοι θα είναι ακατάλληλοι για εμπορία (κακοσχηματισμένοι και με προσβολές από εχθρούς και ασθένειες).

4. Στα νεαρά δέντρα το αραίωμα πρέπει να είναι ελαφρύτερο, ενώ στα γερασμένα αυστηρότερο.

Μηλιά

Το αραίωμα των καρπών στη μηλιά αποσκοπεί στην αύξηση του μεγέθους των καρπών της, στην εξάλειψη της ανομοιομορφίας τους, στη βελτίωση της ποιότητάς τους, στην εξασφάλιση ικανοποιητικής καρποφορίας κάθε χρόνο, στη διατήρηση της ζωηρότητας των δέντρων και στη μείωση του σπασίματος των κλάδων και του κόστους συλλογής των καρπών.

Το αραίωμα γίνεται με το κλάδεμα, κατά τον λήθαργο των οφθαλμών, αλλά και με τα χέρια, μετά την καρπόπτωση του Ιουνίου, όταν οι καρποί αποκτήσουν το μέγεθος καρυδιού. Όταν το αραίωμα γίνεται με τα χέρια, συνήθως αφήνεται ένας καρπός σε κάθε ταξικαρπία και σε απόσταση 15-20cm μεταξύ τους, αν η παραγωγή προβλέπεται μεγάλη. Διαφορετικά, αφήνονται δύο καρποί σε κάθε ταξικαρπία.

Σε μερικές ποικιλίες μηλιάς, όπως η Red Delicious και η Starking Delicious, παρατηρείται φυσική πτώση καρπών 20 μέρες πριν από την κανονική περίοδο συγκομιδής και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά το αραίωμα.

Αχλαδιά

Αν η καρπόδεση σε δέντρα αχλαδιάς είναι πολύ μεγάλη, τότε αφήνονται 1-2 καρποί σε κάθε καρποταξία και οι μικρότεροι απομακρύνονται. Αν η καρπόδεση δεν είναι πολύ μεγάλη, τότε οι καρποί αποκτούν μεγάλο μέγεθος με ελαφρύ αραίωμα. Η φυσιολογική πτώση των καρπών της αχλαδιάς συνήθως επέρχεται περίπου έξι εβδομάδες μετά την ανθοφορία της.

Επομένως, όσο πιο νωρίς γίνει το αραίωμα των καρπών μετά τη φυσιολογική πτώση, τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδραση στη βελτίωση του μεγέθους των καρπών που παραμένουν στο δέντρο.

Εχθροί και ασθένειες

Τα καρπίδια καθίστανται ευαίσθητα στην προσβολή από καρπόκαψα όταν φτάνουν σε διάμετρο τα 2cm και αρχίζουν να χάνουν το χνούδι τους. Η αντιμετώπιση της καρπόκαψας μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση εγκεκριμένων βιολογικών σκευασμάτων. Οι εφαρμογές με αδειοδοτημένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα γίνονται βάσει των συλλήψεων στις παγίδες παρακολούθησης και των ημεροβαθμίδων. Τοποθετούνται παγίδες φερομόνης για παρακολούθηση της πτήσης των ενήλικων αρσενικών εντόμων, συνήθως 1-2 παγίδες ανά 10 δεκάρια.

Οι παγίδες ελέγχονται μια φορά την εβδομάδα και με τη σύλληψη του πρώτου ενήλικου αρσενικού εντόμου ξεκινά η καταμέτρηση της μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας. Στη συνέχεια, γίνεται υπολογισμός των ημεροβαθμίδων με βάση τον τύπο H.Δ.Θ.= (Μ.Θ.Η.+ Ε.Θ.Η.)/2-11°C όπου Μ.Θ.Η.: Μέγιστη θερμοκρασία ημέρας και Ε.Θ.Η.: Ελάχιστη θερμοκρασία ημέρας. Όταν συμπληρωθούν 144 ημεροβαθμίδες, γίνεται ο πρώτος ψεκασμός με κατάλληλα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Καταγράφεται καθημερινά η μέση ημερήσια θερμοκρασία και υπολογίζονται οι ημεροβαθμίδες.

Με τη συμπλήρωση 144 ημεροβαθμίδων, εφαρμόζεται ο επόμενος ψεκασμός.Εάν συνεχιστούν οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, κυρίως αυξημένης υγρασίας, τότε συνεχίζονται και οι ψεκασμοί για το φουζικλάδιο και το ωίδιο (στάκτη). Επίσης, σε περιπτώσεις συνεχούς βροχόπτωσης, μπορεί να παρουσιαστούν αυξημένα κρούσματα βακτηριακού καψίματος. H παρακολούθηση για προσβολή από εχθρούς και ασθένειες στα φυλλοβόλα (τζιτζικάκια, μεσογειακή μύγα, κορύνεο, στάκτη κ.λπ.) πρέπει να είναι συνεχής. Μέσα στον Μάιο γίνονται οι δειγματοληψίες φύλλων για την ίωση της σιάρκας της δαμασκηνιάς.

Η σιάρκα της δαμασκηνιάς (Plum pox) είναι ιός που προκαλεί σημαντική μείωση μέχρι και απώλεια της παραγωγής, αφού σε ορισμένα είδη καθιστά τους καρπούς μη εμπορεύσιμους λόγω των αλλοιώσεων που προκαλεί στην εξωτερική και εσωτερική τους εμφάνιση και της υποβάθμισης της φυσικής και χημικής τους σύστασης. Προσβάλλει δαμασκηνιές, χρυσομηλιές και ροδακινιές.
Στις χρυσομηλιές τα συμπτώματα παρουσιάζονται τόσο στην εξωτερική επιφάνεια των φρούτων (δακτυλιοειδείς ή ακανόνιστες βαθύνσεις) όσο και πάνω στα κουκούτσια (κίτρινοι δακτύλιοι με σκούρο κέντρο). Αντιμετωπίζεται μόνο με προληπτικά μέτρα, όπως η χρήση πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού σε νέα φυτεία.

Σε ήδη εγκατεστημένες φυτείες αφαιρούνται και απομακρύνονται τα προσβεβλημένα δέντρα και λαμβάνονται μέτρα για την έγκαιρη καταπολέμηση των αφίδων, έτσι ώστε να παρεμποδιστεί η μετάδοση και η εξάπλωση του ιού.