Όσπρια: Οι βροχές έφεραν χαμόγελα σε κάποιους, αλλά και μειωμένες αποδόσεις σε άλλους

Στη διαδικασία της συλλογής βρίσκονται οι περισσότερες καλλιέργειες οσπρίων της χώρας. Στις νοτιότερες περιοχές, έχει ολοκληρωθεί η συλλογή στη φακή και στο ρεβίθι, ενώ τη σειρά του παίρνει το φασόλι. Επειδή οι καλλιέργειες οσπρίων, κυρίως της φακής και του ρεβιθιού, στο σύνολό τους είναι ξερικές, οι ανοιξιάτικες και καλοκαιρινές βροχοπτώσεις επηρέασαν τις αποδόσεις, καθώς και την ποιότητα.

Ανάλογα με την περιοχή, τη διάρκεια και την ένταση των βροχών, αλλά και την κατάσταση των φυτών, είχαμε και τα αντίστοιχα αποτελέσματα, θετικά ή αρνητικά. Επίσης, ανασταλτικός παράγοντας στην καλλιέργεια των ρεβιθιών και, κυρίως, ορεινών και ημιορεινών περιοχών, παραμένει η παρουσία των αγριόχοιρων, όπου σημαντικός αριθμός παραγωγών έχει εγκαταλείψει την παραγωγή και έχει στραφεί σε άλλες καλλιέργειες.

Από τη Βόρεια Εύβοια ο Αντώνης Λάμπρου, παραγωγός στο Μαντούδι, κάνει λόγο για αποδόσεις, τις οποίες δεν έχουν ξαναδεί στο παρελθόν. Στην περιοχή μας, καλλιεργούμε πάνω από 2.500 στρέμματα με όσπρια, ρεβίθια και φακές. Οι αποδόσεις του ρεβιθιού ξεπέρασαν τα 250 κιλά/στρέμμα, όταν άλλες χρονιές κυμαίνονταν στα 150-200 κιλά. Η τοπική ποικιλία «χαμοφάσουλο», που παράγεται στην περιοχή, κυμάνθηκε στα 200-250 κιλά το στρέμμα και οι φακές στα 120-150 κιλά/στρέμμα. Ο κ. Λάμπρου εκτιμά ότι το μέγεθος της απόδοσης ήταν αποτέλεσμα των πολλών βροχοπτώσεων, αλλά με λίγο νερό. «Οι καλλιέργειές μας είναι ξερικές και για τον λόγο αυτόν βοήθησαν σημαντικά οι ποσότητες του νερού που έπεσαν καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου».

Τα όσπρια της περιοχής του Μαντουδίου παρουσιάζουν σημαντικό ενδιαφέρον και πολλοί παραγωγοί έχουν στραφεί στην καλλιέργειά τους. Ο κ. Λάμπρου, παρακολουθώντας την εξέλιξη της παραγωγής, κάνει λόγο για μια σημαντική προοπτική στο προϊόν, αλλά με καλύτερη οργάνωση, υποστηρίζοντας ότι «η παρουσία ενός συλλογικού σήματος με επενδυτική δυνατότητα θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο την ταυτότητα των προϊόντων μας και θα δώσει προστιθέμενη αξία. Γίνεται προσπάθεια να ταυτοποιήσουμε το τοπικό φασόλι ‘‘χαμοφάσουλο’’ που παράγουμε ως προϊόν γεωγραφικής ένδειξης».

Ξεπέρασε τα 300 κιλά η ποικιλία Γαύδος

Για υψηλές αποδόσεις στο ρεβίθι στην ευρύτερη περιοχή της Βοιωτίας κάνει λόγο ο Άρης Πέππας, παραγωγός από τις Ερυθρές. Υποστηρίζει ότι το ρεβίθι, και συγκεκριμένα η ποικιλία Γαύδος, ξεπέρασε τα 300 κιλά το στρέμμα για τα φυτά που δεν είχαν πρόβλημα. «Αυτά που είχαν πλαγιάσει από τις δυνατές βροχές έφτασαν τα 200 κιλά το στρέμμα», εξηγεί. Ο ίδιος αποδίδει αυτό το αποτέλεσμα στις βροχοπτώσεις και στην ποικιλία Γαύδος, που χρησιμοποιεί, η οποία «παρουσιάζει περισσότερες ανθεκτικότητες στις ασθένειες, με θετικά όμως αποτελέσματα στις αποδόσεις, αλλά και στην ποιότητα.

Ανάλογα με την περιοχή, οι βροχοπτώσεις επηρέασαν θετικά, αλλά και αρνητικά τις παραγωγές στο σύνολό τους». Ο ίδιος καλλιεργεί και φακές για τις οποίες οι αποδόσεις κυμάνθηκαν από 160 έως 180 κιλά το στρέμμα.

Αναφερόμενος στις τιμές παραγωγού για αυτή την περίοδο, υποστηρίζει ότι αυτές κυμαίνονται στο 1,20 ευρώ το κιλό για τα ρεβίθια, αλλά και την ίδια τιμή για τις φακές. Εκτιμά, επίσης, ότι τα όσπρια έχουν μέλλον για τη χώρα μας, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, αλλά και του σημαντικού περιβαλλοντικού ρόλου, που έρχονται να παίξουν με την καλλιέργειά τους. «Εκτός από τη φακή, το φασόλι και το ρεβίθι, υπάρχει ενδιαφέρον και προς τη φάβα, όπως επίσης και σε άλλα όσπρια, ώστε να έχω τη δυνατότητα της εναλλαγής των καλλιεργειών, ανάλογα με τον προγραμματισμό που κάνω, στοχεύοντας να τις αυξήσω σε μεγάλο ποσοστό», υποστηρίζει κλείνοντας.

Στα 290 κιλά πριν από τις βροχές οι φακές στη Λάρισα, στα 75 κιλά μετά

Διαφορετικές εικόνες στην παραγωγή των οσπρίων παρατηρούνται στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας. Ο Χρήστος Σούρλας, παραγωγός από το Καλό Νερό Λάρισας, κάνει λόγο για μία άσχημη χρονιά σε μεγάλο ποσοστό παραγωγών των περιοχών των Φαρσάλων, Αγίων Αναργύρων, Δίλοφου και Καλού Νερού, όπου οι έντονες βροχοπτώσεις επηρέασαν σημαντικά το αποτέλεσμα. Στον αντίποδα, σε άλλες περιοχές, όπως οι Νέες Καρυές, η παραγωγή φακής ήταν πολύ καλή και οι αποδόσεις κυμάνθηκαν στα 250-280 κιλά το στρέμμα.

«Σε δικό μου καλλιεργούμενο χωράφι με φακές, όπου πρόλαβα να θερίσω το μισό πριν από τις μεγάλες βροχοπτώσεις, οι αποδόσεις του ξεπέρασαν τα 290 κιλά. Στη συνέχεια, που πήγα να συλλέξω την παραγωγή μου, τα αποτελέσματα ήτανε άκρως αποκαρδιωτικά, με αποδόσεις που κυμάνθηκαν στα 75 κιλά το στρέμμα. Η βροχόπτωση ήταν τόσο έντονη που ξεπέρασε τα 40 χιλιοστά στη μισή ώρα, με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί και η ποιότητα. Τα ίδια ζητήματα προέκυψαν και στο ρεβίθι. Το πρόβλημα παρουσιάστηκε στο γέμισμα του καρπού και η απόδοση ήταν πολύ χαμηλή, όπως και η ποιότητα του προϊόντος».

Lentil grows in a field. Bean plants close-up

Οι φακές στα Γρεβενά έμειναν στα χωράφια

Για μία δύσκολη χρονιά στην καλλιέργεια των οσπρίων για την περιοχή των Γρεβενών κάνει λόγο ο παραγωγός Χρήστος Τσιαρσιώτης. Όπως υποστηρίζει, οι περισσότεροι παραγωγοί της περιοχής δεν συνέλεξαν τις φακές τους λόγω των έντονων βροχοπτώσεων, με αποτέλεσμα τη μειωμένη παραγωγή. «Σε σύγκριση με τα ρεβίθια που καλλιεργούνται στην περιοχή μας, οι φακές είναι περισσότερες και για τον λόγο αυτόν θα επηρεαστεί σημαντικά το εισόδημά μας».

Αρνητικά, επίσης, για τον ίδιο είναι και τα αποτελέσματα στα ρεβίθια, όπου κι αυτά παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα. Υποστηρίζει, επίσης, ότι ένα μεγάλο ποσοστό των καλλιεργειών είναι πιστοποιημένες ως βιολογικές και για τον λόγο αυτόν θα επιδράσει και στις ενισχύσεις που παίρνουν. «Ζητήσαμε από τον ΕΛΓΑ να κάνει τους αντίστοιχους ελέγχους, ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε ένα ποσοστό από τη ζημιά που έχουν υποστεί», καταλήγει ο κ. Τσιαρσιώτης.

Οι υψηλές θερμοκρασίες στις Πρέσπες έριξαν τα άνθη των φασολιών

Για όψιμες παραγωγές στις καλλιέργειες των φασολιών της Πρέσπας κάνει λόγο η γεωπόνος του συνεταιρισμού, Σόνια Μιχαηλίδου. Ισχυρίζεται ότι η καθυστέρηση στις σπορές των φασολιών λόγω των βροχοπτώσεων είχε ως αποτέλεσμα τη μετακίνηση της ανθοφορίας αυτή την περίοδο, με σημαντικά προβλήματα στα φυτά. «Σε βαθμούς πάνω από 31οC, τα φασόλια που παράγουμε έχουν σημαντικό πρόβλημα με τη γονιμοποίηση του άνθους, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν ως αποτέλεσμα τη μειωμένη γονιμοποίηση. Η μέχρι τώρα εικόνα δείχνει ότι θα έχουμε χαμηλή παραγωγή».

Επίσης, η κα Μιχαηλίδου μας ενημερώνει ότι οι καλλιέργειες δείχνουν να είναι μειωμένες. «Στην περιοχή μας, καλλιεργούνται πάνω από 9.000 στρέμματα. Για την τρέχουσα περίοδο, βλέπουμε μια μικρή μείωση που, σε συνδυασμό με τη μειωμένη απόδοση των καλλιεργειών, το τελικό αποτέλεσμα μάλλον θα είναι αρνητικό».

Οι μειωμένες βροχοπτώσεις επηρέασαν την παραγωγή στη Λήμνο

Προς το τέλος Αυγούστου δείχνει να ξεκινά η συλλογή των τοπικών ποικιλιών φασολιού στη Λήμνο. Είναι γνωστό ότι οι καλλιέργειες είναι ξερικές και οι αποδόσεις τους εξαρτώνται σε μεγάλο ποσοστό από τις βροχές, που για την τρέχουσα περίοδο ήταν αισθητά μειωμένες. «Έχουν επηρεαστεί σημαντικά οι καλλιέργειες των οσπρίων στο νησί. Όπως δείχνουν τα μέχρι τώρα δεδομένα, τα αποτελέσματα θα είναι αρνητικά», λέει ο γεωπόνος Παλαιολόγος Μαυρουδής. Επίσης, για τον ίδιο, σημαντικός παράγοντας είναι και η παρουσία του αγριοκούνελου, το οποίο δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στις καλλιέργειες.

Αναφερόμενος στην προοπτική των τοπικών ποικιλιών οσπρίων, ο κ. Μαυρουδής υποστηρίζει ότι υπάρχουν πολλές δυνατότητες. «Η ταυτότητα των προϊόντων του τόπου μας παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον από τις αγορές. Δυστυχώς, όμως, μέχρι και σήμερα δεν έχουμε κατορθώσει να έχουμε μια καλύτερη οργάνωση, ώστε να δώσουμε προστιθέμενη αξία στο προϊόν μας».

Βιολογικά όσπρια

Οι βροχές αύξησαν τα ζιζάνια στις καλλιέργειες

Ανάλογα με την περιοχή της χώρας και τις κλιματολογικές συνθήκες, έτσι όπως εξελίχθηκαν καθ’ όλη την καλλιεργητική περίοδο, υπήρξαν και τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ο Βασίλης Μπουρογιάννης, παραγωγός βιολογικών οσπρίων από τον Δομοκό, κάνει λόγο για μια αρνητική χρονιά, έτσι όπως εξελίσσεται με τη συλλογή των οσπρίων.

«Οι αποδόσεις στις φακές κυμάνθηκαν από 70 έως 80 κιλά το στρέμμα. Από τις καιρικές συνθήκες, ευνοήθηκαν οι ασθένειες που επηρέασαν σημαντικά την παραγωγή. Η ποικιλία ‘‘Σίφνος’’ παρουσίασε σημαντικά προβλήματα στην ανθεκτικότητα των ασθενειών, σε σύγκριση με την ποικιλία ‘‘Δήμητρα’’, που έδειξε καλύτερα αποτελέσματα». Στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, αναμένεται και η συλλογή των ρεβιθιών για τον κ. Μπουρογιάννη, με την εικόνα που παρουσιάζουν να είναι αρνητική.

«Οι βροχοπτώσεις συνέβαλαν σημαντικά στην αύξηση των ζιζανίων. Για τις βιολογικές καλλιέργειες αυτό αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα και ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι το σκάλισμα, πράγμα δύσκολο λόγω και της έλλειψης των εργατών γης. Η πρακτική αυτή αυξάνει το κόστος και δημιουργεί προβλήματα στον προγραμματισμό της παραγωγής».