ICAP: Πάνω από 27 εκατ. ευρώ το κόστος της πανδημίας για την ελληνική πτηνοτροφία

Μειώθηκαν οι τιμές για εκτροφείς και επιχειρήσεις, τριπλασιάστηκαν οι ποσότητες που μπήκαν στους καταψύκτες

των Τάνιας Γεωργιοπούλου, Γιάννη Τσατσάκη

Τον περασμένο Αύγουστο, η Διεπαγγελματική Οργάνωση Πτηνοτροφίας παρέδωσε στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έρευνα που διενήργησε για λογαριασμό της η ΙCAP σχετικά με τις συνέπειες της Covid-19. Τα στοιχεία της έρευνας, που φέρνει κατ’ αποκλειστικότητα σήμερα στη δημοσιότητα η «ΥΧ», αντικρούουν με αριθμούς τη διάχυτη (περιέργως, όπως σχολιάζουν στελέχη του κλάδου) αίσθηση ότι «η πτηνοτροφία δεν επλήγη και πολύ από την πανδημία».

Όπως φαίνεται στον Πίνακα 1, οι επιχειρήσεις του κλάδου ξεκίνησαν τον προγραμματισμό τους για το έτος 2020, λαμβάνοντας υπόψη την πορεία της οικονομίας το 2019, την τάση της τουριστικής κίνησης που ήταν αυξανόμενη την τελευταία διετία και την περίοδο αναφοράς, η οποία συμπίπτει με την προετοιμασία για τη θερινή περίοδο. Συνεπώς, όταν άρχισε η εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων, μεταξύ των οποίων και η αναστολή της λειτουργίας των χώρων εστίασης, ο κλάδος είχε ήδη ξεκινήσει τις εκτροφές για την κάλυψη της ζήτησης με όρους προ κορωνοϊού.

Πίνακας 1: Αριθμός σφαγών πουλερικών – Βάρος σφαγίων

Πηγή: Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πτηνοτροφίας – ICAP

Έτσι, μετά το κλείσιμο της εστίασης και τη δραματική μείωση του τουρισμού, μεγάλος όγκος προϊόντων βρέθηκε στην κατάψυξη, επιβαρύνοντας τις επιχειρήσεις με επιπλέον κόστη χωρίς αντίστοιχα να υπάρχουν τα προβλεπόμενα έσοδα. Συγκεκριμένα, το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, οι επιχειρήσεις του κλάδου έβαλαν στην κατάψυξη 20.330.961 κιλά κοτόπουλου, ενώ το αντίστοιχο πεντάμηνο του προηγούμενου έτους στην κατάψυξη είχαν μπει 7.246.907 κιλά. Η τεράστια αυτή διαφορά αποδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος.

Η πίεση αποτυπώνεται και στην πτώση των τιμών πώλησης τόσο για τους παραγωγούς όσο και τους μεταποιητές. Όπως φαίνεται στον Πίνακα 2, η μεσοσταθμική τιμή πώλησης για τους εκτροφείς υποχώρησε τον Μάιο στο 1,093 ευρώ/κιλό από 1,140 ευρώ/κιλό που ήταν τον Ιανουάριο, με τη μέση τιμή για το πεντάμηνο του 2020 να διαμορφώνεται σε 1,113 ευρώ/κιλό. Το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (πεντάμηνο 2019) η μέση τιμή ήταν 1,124 ευρώ/κιλό.

Πίνακας 2: Μεταβολή μεσοσταθμικής τιμής πώλησης (€)

Πηγή: Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πτηνοτροφίας – ICAP

Αντίστοιχα, για τις πτηνοτροφικές επιχειρήσεις η μεσοσταθμική τιμή πώλησης τον Μάιο ήταν 1,672 ευρώ/κιλό από 1,854 ευρώ/κιλό τον Ιανουάριο, ενώ η μέση τιμή πενταμήνου διαμορφώθηκε σε 1,787 ευρώ/κιλό. Το αντίστοιχο διάστημα του 2019, η μέση τιμή πώλησης για τις μεταποιητικές ήταν 1,854 ευρώ/κιλό.

«Χάθηκε» ένας παραγωγικός κύκλος

Σύμφωνα με την έρευνα, από την εμφάνιση της πανδημίας ο πρωτογενής τομέας (εκτροφείς) και η μεταποίηση πουλερικών κατέγραψαν απώλειες, οι οποίες συνολικά ξεπερνούν τα 27,3 εκατ. ευρώ. Οι επιχειρήσεις απορρόφησαν σε μεγάλο βαθμό τη μείωση των τιμών, ενώ ανέλαβαν και το κόστος κατάψυξης και αποθήκευσης της πλεονάζουσας παραγωγής. Επί της ουσίας, ο κλάδος θυσίασε μία από τις προγραμματισμένες εκτροφές του έτους, χάνοντας σημαντικές πωλήσεις, κάτι που αναμένεται να αποτυπωθεί στους κύκλους εργασιών του 2020.

Ευάλωτος ο κλάδος στις βίαιες μεταβολές

Η υγειονομική κρίση απειλεί να ανακόψει την ανοδική πορεία που η αγορά πουλερικών, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους τομείς κρέατος, ακολουθεί την τελευταία δεκαετία.

Όπως αναφέρεται και στην έρευνα της ICAP, μερικοί από τους παράγοντες που διαφοροποιούν το κρέας πουλερικών και το καθιστούν ως ένα από τα πρώτα σε ζήτηση προϊόντα είναι οι εξής: ο υψηλός βαθμός καθετοποίησης του κλάδου, το μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της παραγωγής του, η ανάδυση νέων βιώσιμων μέσων παραγωγής, η υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και άλλα θρεπτικά συστατικά και η συνεχώς αναδυόμενη τάση της υγιεινής διατροφής.

O ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ
Μέσω ΠΑΑ θα μπορούσαν να καλυφθούν τα αποθήκευτρα που ξεπερνούν τα 650.000 ευρώ

Η μελέτη της ICAP υπολογίζει τη ζημία για τις πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις από την πανδημία στα 12,733 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τις προτάσεις που κατέθεσαν τον Αύγουστο στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης οι εκπρόσωποι του κλάδου, το ποσό αυτό θα μπορούσε να καλυφθεί μέσω de minimis με ένα ποσό της τάξης των 30 λεπτών/τεμάχιο κοτόπουλου.

Βέβαια, το «πακέτο» των de minimis έχει πλέον κλείσει, ωστόσο είναι ακόμα δυνατή η ένταξη στο «πακέτο Σταϊκούρα», δηλαδή στα 150 εκατ. ευρώ πιστώσεων του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία θα διατεθούν στους πληγέντες από την πανδημία κλάδους της πρωτογενούς παραγωγής. Για τις πτηνοτροφικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με τη Διεπαγγελματική, η αποζημίωση θα μπορούσε να κατανεμηθεί σε δύο άξονες:

✱ Ενεργοποίηση των εργαλείων του ΠΑΑ 2014-2020 για αποζημίωση του κόστους διατήρησης των προϊόντων σε καταψύξεις (αποθήκευτρα). Σύμφωνα με τη μελέτη, το συγκεκριμένο κόστος ξεπερνά τα 650.000 ευρώ και συνεχίζει να αυξάνεται.

✱ Ενεργοποίηση του εργαλείου de minimis για επιχειρήσεις με μέγιστο χορηγούμενο ποσό ανά επιχείρηση τα 800.000 ευρώ, σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τη μελέτη, το ύψος της ζημίας, που έχουν υποστεί οι επιχειρήσεις, ανέρχεται σε 14 εκατ. ευρώ, συνεπώς το ποσό αυτό αποτελεί ένα σημαντικό μέσο στήριξης του κλάδου.

Η μελέτη υπολογίζει το κόστος από την εφαρμογή των παραπάνω στα 13,393 εκατ. ευρώ για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (12,733 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση των πτηνοτρόφων και 659.468 ευρώ για την κάλυψη των αποθήκευτρων) και 3,5 εκατ. ευρώ αντίστοιχα για το υπουργείο Ανάπτυξης.