Παράθυρο για μείωση του ΦΠΑ στις πωλήσεις σύσπορου βάμβακος

Δυνατότητα για συντελεστή 13% από το 2025 δίνει η συμφωνία του Ecofin, αντιδράσεις από παραγωγούς

Τον δρόμο για τη μείωση του ΦΠΑ στις πωλήσεις σύσπορου βάμβακος από τους καλλιεργητές προς τις εκκοκκιστικές επιχειρήσεις από το 2025 και μετά φαίνεται ότι ανοίγει η συμφωνία για μεγαλύτερη ευελιξία των κρατών-μελών, σε ό,τι αφορά την πολιτική ΦΠΑ που «κλείδωσε» στο Ecofin της Τρίτης 9 Δεκεμβρίου.

Πρόκειται για ζήτημα το οποίο είχε πυροδοτήσει στο παρελθόν ουκ ολίγες εντάσεις μεταξύ αγροτών και εκκοκκιστών, ενώ έχει απασχολήσει και τη Διεπαγγελματική (ΔΟΒ). Αυτήν τη στιγμή, ο συντελεστής ΦΠΑ στις πωλήσεις που πραγματοποιούν οι παραγωγοί στις επιχειρήσεις βρίσκεται στο 24% και η Πανελλήνια Ένωση Εκκοκκιστών και Εξαγωγέων Βάμβακος (ΠΕΕΕΒ) έχει ζητήσει από τα συναρμόδια υπουργεία να μειωθεί στο 13%, ώστε να υπάρξει εξορθολογισμός, όπως τονίζει, του σχετικού πλαισίου.

«Δεδομένου ότι το προϊόν (σ.σ. εκκοκκισμένο βαμβάκι) είναι εξαγωγικό, οι επιχειρήσεις πληρώνουν τον ΦΠΑ 24% στους αγρότες για το σύσπορο, ωστόσο δεν τον εισπράττουν κατά τις πωλήσεις που οι ίδιες πραγματοποιούν. Θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία αίτησης και επιστροφής από την πολιτεία, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια χρονοκαθυστέρηση και τα εκκοκκιστήρια να λειτουργούν, τρόπον τινά, σαν προσωρινοί χρηματοδότες κεφαλαιακών αναγκών», λέει στην «ΥΧ» επιχειρηματίας του χώρου, συμπληρώνοντας ότι αυτή η ανισορροπία «εξέθρεφε παράλληλα φαινόμενα κακοδιαχείρισης κι έφερνε σε δύσκολη θέση ακόμα και αρκετούς αγρότες».

Στο 13% και τα μηχανήματα

Η πάγια θέση των αγροτών, ωστόσο, όπως έχει εκφραστεί και από τους εκπροσώπους τους στη ΔΟΒ είναι να μην υπάρξει κάποια αλλαγή στο ισχύον καθεστώς, καθώς, σε αντίθετη περίπτωση, «θα αδυνατούμε να καλύψουμε τον ΦΠΑ μας», όπως υπογραμμίζει στην «ΥΧ» παραγωγός που μετέχει στην οργάνωση. «Δεν είναι δυνατόν να πουλάμε το βαμβάκι μας με ΦΠΑ 13%, τη στιγμή που αγοράζουμε, για παράδειγμα, μηχανήματα και ανταλλακτικά με συντελεστή 24%. Δεν μπορεί να υπάρξει ισοσκελισμός», προσθέτει ο ίδιος.

Η μόνη περίπτωση που η πλευρά των αγροτών εμφανίζεται διατεθειμένη να συζητήσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι να καθιερωθεί συντελεστής 13% για το σύνολο των μέσων παραγωγής. Δεδομένου, πάντως, ότι η πρόταση Οδηγίας που υιοθετήθηκε στο Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων δίνει στην Ελλάδα τη διακριτική ευχέρεια να εφαρμόσει μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% και στα αγροτικά μηχανήματα, το σενάριο αυτό φαίνεται να κερδίζει πόντους.

Πιο αναλυτικά, η συμφωνία στο Ecofin παρέχει στην ελληνική κυβέρνηση τη δυνατότητα να εφαρμόσει από το 2025 μειωμένο συντελεστή στο βαμβάκι, αλλά και αντίστοιχα μειωμένο συντελεστή στα μηχανήματα, ο οποίος σήμερα, όπως προαναφέρθηκε, βρίσκεται στο 24%. Παράλληλα, διασφαλίζεται η δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα λιπάσματα και στα φυτοπροστατευτικά που σήμερα είναι 13% και μετά το 2030. Aπαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, για τις μειώσεις των συντελεστών είναι η εξασφάλιση του απαραίτητου δημοσιονομικού χώρου.

Μονιμοποιείται το -30% στα νησιά

Πέραν αυτών, δίνεται στην Ελλάδα η δυνατότητα να καθιερώσει σε μόνιμη βάση μειωμένους έως 30% συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Σήμερα, τέτοιους μειωμένους συντελεστές έχουν η Χίος, η Λέρος, η Σάμος, η Κως και η Λέσβος, λόγω της έκθεσής τους στις μεταναστευτικές ροές, όμως πλέον οι ελληνικές κυβερνήσεις μπορούν, πάντα εφόσον υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια, να τους επεκτείνουν στο σύνολο των νησιών του Αιγαίου. Για το μεσοδιάστημα μέχρι την 1/1/2025, οπότε και τίθεται σε εφαρμογή η νέα κοινοτική Οδηγία, η χώρα μας θα πρέπει βέβαια να θέτει κάθε χρόνο προς έγκριση την παράταση του ισχύοντος καθεστώτος.

Παράλληλα, με τη νέα Οδηγία δίνεται δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων, καθώς και απαλλαγής ΦΠΑ για είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη. Επίσης, σε έκτακτες περιπτώσεις κρίσεων, φυσικών καταστροφών ή πανδημιών μπορεί να θεσπιστεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα απαλλαγή ορισμένων προϊόντων και υπηρεσιών από τον ΦΠΑ.

Προς αναστολή μέχρι το 2024 ο φόρος για τα ακίνητα

Βάσει της συμφωνίας των Βρυξελλών, η ελληνική κυβέρνηση έχει πρακτικά τη δυνατότητα να διατηρήσει την αναστολή του ΦΠΑ 24% στα ακίνητα μέχρι και το 2024, ενώ από το 2025 και μετά μπορεί να τα εντάξει σε ειδικό καθεστώς. Το τελευταίο ανοίγει παράθυρο όχι μόνο για μειωμένο ή υπερμειωμένο συντελεστή (13% ή 6% αντίστοιχα), αλλά ακόμα και για μηδενικό, ακολουθώντας τις σχετικές «παρεκκλίσεις» που εφαρμόζουν άλλα κράτη-μέλη.

ΦΠΑ επιβάλλεται στις πωλήσεις νεόδμητων ακινήτων. Ο ΦΠΑ 24% επιβλήθηκε στις αγοραπωλησίες ακινήτων το 2006 και αφορούσε ακίνητα με άδεια οικοδομής από την 1η Ιανουαρίου 2006 και μετά, με εξαίρεση την αγορά πρώτης κατοικίας. Η κυβέρνηση το 2019 αποφάσισε την αναστολή του ΦΠΑ από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2022, η οποία περιλαμβάνει τόσο περιπτώσεις νέων αδειών όσο και παλιές άδειες που εκδόθηκαν από 1ης Ιανουαρίου 2006. To μέτρο αφορά τα νεόδμητα ακίνητα και αυτά που είναι αδιάθετα από το 2006 (άδεια οικοδομής από 1ης Ιανουαρίου 2006 και μετά, εξαιρουμένης της πρώτης κατοικίας) και εκτιμάται ότι θα δώσει ώθηση στην αγορά ακινήτων, αλλά και στην οικοδομική δραστηριότητα.

Υπενθυμίζεται ότι, με απόφαση που λήφθηκε το 2019, το «πάγωμα» του ΦΠΑ στα ακίνητα ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.