Πατάτα: Ξηρασία και κόστος παραγωγής μείωσαν εκτάσεις και αποδόσεις
Με μειωμένες καλλιεργούμενες εκτάσεις πατάτας ξεκινούν τη συγκομιδή του προϊόντος τους (τη δεύτερη συλλεκτική περίοδο κατά το τρέχον έτος) οι πατατοπαραγωγοί των νότιων περιοχών της χώρας. Στις αρχές Νοεμβρίου, η συλλογή της πατάτας θα ξεκινήσει από τις πρωιμότερες περιοχές, με μειωμένες, όμως, στρεμματικές αποδόσεις, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις.
Το πρόβλημα ξεκίνησε από τις υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της φύτευσης του πατατόσπορου, με σημαντικές απώλειες και κενά στις καλλιέργειες. Η δεύτερη φύτευση για τους περισσότερους παραγωγούς εγκυμονεί κινδύνους από τους πρώιμους παγετούς, κάτι που επηρεάζει σημαντικά την καλλιέργεια. Ωστόσο, παρότι ο παγετός αποτελεί σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα στην επιλογή της καλλιέργειας αυτής, τα μεγαλύτερα προβλήματα εστιάζονται στο υψηλό κόστος παραγωγής, που ξεπερνά ακόμη και τα 1.000 ευρώ, όπως επίσης και στο νερό άρδευσης.
Ζυγίζοντας την κατάσταση από την έναρξη της φυτείας μέχρι και σήμερα, ο Δημήτρης Κίσσας, παραγωγός από τον Ελαιώνα Βοιωτίας, κάνει λόγο για λιγότερα καλλιεργούμενα στρέμματα κατά την τρέχουσα περίοδο. «Πρόκειται για μία δύσκολη καλλιέργεια, με υψηλά κόστη και με μειωμένες αποδόσεις σε σύγκριση με την ανοιξιάτικη. Οι παραγωγοί δεν την επιλέγουν, ακριβώς επειδή έχει υψηλό ρίσκο. Πέρα από τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν το επόμενο διάστημα και ιδιαίτερα τους παγετούς, υπάρχει θέμα και με τις τιμές του προϊόντος. Ήδη, γίνονται εισαγωγές πατάτας από τη Γαλλία και αργότερα από την Αίγυπτο, πράγμα που θα επηρεάσει σημαντικά και τη δική μας τιμή», επισημαίνει.
«Όσο η παραγωγή πηγαίνει πίσω, τόσο εντείνεται ο κίνδυνος από τους παγετούς, με αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένες αποδόσεις»Λουκάς Παπαδημητρίου, παραγωγός, Θήβα
Αναφερόμενος στο πολλαπλασιαστικό υλικό που χρησιμοποιεί ο ίδιος, κάνει λόγο για υψηλότερο κόστος παραγωγής σε σύγκριση με την περσινή περίοδο. «Πέρυσι, αγοράσαμε τον πατατόσπορο με 77 λεπτά το κιλό, αλλά την τρέχουσα περίοδο αυτός ξεπέρασε ακόμη και το 1 ευρώ. Όπως είναι γνωστό, η ποσότητα που χρησιμοποιούμε για τη φύτευση της πατάτας είναι μεγάλη και για τον λόγο αυτόν η τιμή του παίζει σημαντικό ρόλο στην αύξηση του κόστους παραγωγής», εξηγεί.
Τα χωράφια παρουσιάζουν κενά από φυτά
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η δήλωση του Λουκά Παπαδημητρίου, παραγωγού από τη Θήβα. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι άργησε να φυτέψει λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και υπολογίζει να ξεκινήσει τη συλλογή στα μέσα Νοεμβρίου. «Όσο η παραγωγή πηγαίνει πίσω, τόσο εντείνεται ο κίνδυνος από τους παγετούς, με αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένες αποδόσεις», σημειώνει.
Σε σύγκριση με την περσινή περίοδο, ο κ. Παπαδημητρίου εκτιμά ότι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις είναι σημαντικά μειωμένες. «Το πρόβλημα της έλλειψης νερού, που παρουσιάστηκε κατά την καλοκαιρινή περίοδο, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος παραγωγής, μειώνει το ενδιαφέρον των παραγωγών για την καλλιέργεια της πατάτας στην περιοχή μας. Επίσης, οι στρεμματικές αποδόσεις θα είναι ελαττωμένες λόγω απώλειας φυτών», καταλήγει.
Δυσκολίες στη φυτοπροστασία
Προβληματισμένος με την παρουσία σιδηροσκούληκων στην καλλιέργεια της πατάτας, και συγκεκριμένα στις Λιβανάτες Φθιώτιδας, δηλώνει ο παραγωγός Δημήτρης Μπουράμας. «Οι δραστικές ουσίες που έχουμε στα χέρια μας για να αντιμετωπίσουμε τα έντομα εδάφους είναι απειροελάχιστες, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε σε μεγάλο βαθμό από τις μειωμένες αποδόσεις, αλλά πολύ περισσότερο από την ποιοτική υποβάθμιση», περιγράφει.
Ο ίδιος, λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, έκανε όψιμες φυτεύσεις και εκτιμά ότι η συλλογή της πατάτας στα χωράφια του θα ξεκινήσει στα μέσα Δεκεμβρίου.
Χαμηλές πτήσεις και στο λεκανοπέδιο Νευροκοπίου
Υπό τη σκιά των σοβαρών αρδευτικών προβλημάτων που βίωσαν οι παραγωγοί ολοκληρώθηκε η συγκομιδή της πατάτας στο λεκανοπέδιο Κάτω Νευροκοπίου. «Ο καύσωνας και η έλλειψη αρδευτικού οδήγησαν σε μειωμένες αποδόσεις», αναφέρει ο αντιπρόεδρος της Ομάδας Πατατοπαραγωγών Νευροκοπίου, Απόστολος Βέσμελης. Οι αποδόσεις είναι μειωμένες κατά 30% έως 40%, συγκριτικά με άλλες χρονιές. Η μείωση στο αρδευτικό νερό ξεπέρασε το 70% και οι περισσότεροι κατέφυγαν σε μικρές γεωτρήσεις, καθώς το νερό από το φράγμα των Λευκογείων ήταν περιορισμένο και λειτούργησε απλώς σαν «βοήθημα». Η ποιότητα είναι καλή, καθώς γίνεται διαλογή της πατάτας, οπότε οι καλλιεργητές βρίσκονται αντιμέτωποι με χαμηλά κιλά.
Ο κ. Βέσμελης χαρακτηρίζει την τιμή παραγωγού των περίπου 50 λεπτών το κιλό «ικανοποιητική», δεδομένης και της κατάστασης στην αγορά, όπου κυκλοφορούν και εισαγόμενες. Η τιμή εξαρτάται από την ποικιλία, με τοπ τη Spunta και την κίτρινη πατάτα. Η Ομάδα, η οποία πουλάει χύμα και τρίκιλα, απευθύνεται κυρίως στα μεγάλα σούπερ μάρκετ, αλλά χωρίς συμφωνία επί της τιμής, η οποία διαμορφώνεται ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση.
Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κινήθηκαν πτωτικά και αν δεν γίνουν αρδευτικά έργα, θα συνεχίσουν να μειώνονται δραματικά. Αυτό αφήνει τους παραγωγούς του λεκανοπεδίου προβληματισμένους, δεδομένου ότι οι επικρατούσες συνθήκες δεν είναι καλές. «Εάν συνεχιστούν αυτές οι καιρικές συνθήκες, με ανομβρία και ξηρασία, η κατάσταση θα είναι απελπιστική. Στην περιοχή μας, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, γιατί ο κλήρος είναι μικρός, τα στρέμματα λίγα και δεν υπάρχει καλλιέργεια που να επιτρέπει την επιβίωσή μας. Η μόνη σωτηρία είναι η κατασκευή φράγματος στο Καρβουνόρεμα, που θα είναι αντιπλημμυρικό έργο και, ταυτόχρονα, αρδευτικό», λέει.
Δυστυχώς, η ΠΓΕ πατάτα Νευροκοπίου που, με βαθμολογία 4,4, κατέκτησε την πρώτη θέση του παγκόσμιου διαγωνισμού TasteAtlas Awards 23/24, έχει ισχυρό αντίπαλο, όχι τις πατάτες από την Κολομβία και τον Καναδά, αλλά… τον καιρό.
