Τον Αύγουστο του 2022, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος συγκρότησε επιτροπή δασολόγων με αφορμή την πυρκαγιά που είχε κάψει τμήμα του δάσους της Δαδιάς το περσινό καλοκαίρι. Έναν χρόνο μετά, αποφάσισε να διερευνηθούν τα αίτια που προκάλεσαν την πυρκαγιά τη φετινή θερινή περίοδο και να υποβληθούν προτάσεις «για τη βελτίωση του επιχειρησιακού σχεδιασμού, την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών και για την αποκατάσταση του παραγωγικού δυναμικού –δασικού και αγροτικού– στην πληγείσα περιοχή».
Η πυρκαγιά κατέκαψε συνολική έκταση 961.133,65 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 832.844 ήταν δασικά, με κυρίαρχα είδη αυτά της πεύκης, της δρυός και τα αείφυλλα πλατύφυλλα. Στον μικρό πυρήνα του Εθνικού Πάρκου της Δαδιάς, επισημαίνεται ότι η κατάσταση είναι σχετικά καλή, καθώς το 40% της έκτασης βρίσκεται σε σχετικά ικανοποιητικό επίπεδο.
Στο πολύ μικρό ποσοστό έκτασης που είχε καεί και το καλοκαίρι του 2022, απαιτείται η τεχνητή αναδάσωσή του. Συνολικά, συντάχθηκαν 17 μελέτες για την κατασκευή αντιδιαβρωτικών έργων. Το πόρισμα, επίσης, αναφέρει τα ειδικά μέτρα αποκατάστασης που έλαβαν οι Δασικές Υπηρεσίες Έβρου, όπως και αυτά της πρόληψης δασικών πυρκαγιών που είχαν ολοκληρωθεί, ήτοι το πρόγραμμα antinero (2022). Στη συνέχεια, το πόρισμα καταγράφει κάποιες κρίσιμες διαπιστώσεις. Μεταξύ άλλων, σημειώνεται ότι «είναι κατανοητές οι αδυναμίες του επιχειρησιακού δόγματος που εφαρμόζεται σήμερα από το Περιφερειακό Συμβούλιο, το οποίο με τον τρόπο που καθορίζει και ιεραρχεί τις προτεραιότητες πυρόσβεσης αποδείχθηκε ανεπαρκές, γιατί ουσιαστικά διασπά τις δυνάμεις δασοπυρόσβεσης ανάμεσα στις πόλεις, τις ανθρώπινες υποδομές και τα δάση, αφήνοντας τα τελευταία απροστάτευτα.
Τονίζουμε ότι η επαναλαμβανόμενη αναφορά στο αυτονόητο δόγμα προστασίας της ανθρώπινης ζωής και των περιουσιών των πολιτών στην πράξη λειτουργεί σαν εντολή επιχειρησιακής ιεράρχησης που θέτει τα δάση στην τελευταία βαθμίδα προτεραιότητας».
Προτάσεις
Η Επιτροπή ολοκληρώνει καταθέτοντας 14 προτάσεις. Μεταξύ άλλων, αυτές αφορούν:
✱ Την ενδυνάμωση των Δασικών Υπηρεσιών, παράλληλα με τη νομική και θεσμική ενίσχυση του ρόλου τους. Αυτό περιλαμβάνει την αξιοποίηση πόρων του προγράμματος «Αιγίς», για την προμήθεια οχημάτων και συστημάτων επικοινωνιών και τη βελτίωση των αναγκαίων υποδομών πρόληψης των πυρκαγιών.
✱ Την αναγκαιότητα δημιουργίας ενός μοντέλου ανάπτυξης και διαχείρισης του πρωτογενούς τομέα, που θα συνδέει την αειφορική διαχείριση και προστασία των δασικών και αγροτικών οικοσυστημάτων με την τοπική κοινωνία. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται «η σύνταξη σχεδίων ολοκληρωμένης ανασυγκρότησης του παραγωγικού, δασικού και αγροτικού δυναμικού στις πληγείσες περιοχές.
Τα σχέδια αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν ξεχωριστό κεφάλαιο για τον δασικό χώρο και τα απαραίτητα ορεινά υδρονομικά έργα και παρεμβάσεις για την αντιχειμμαρική προστασία και τη συγκράτηση των εδαφών».
✱ Τη λήψη μέτρων ανάπτυξης της κτηνοτροφίας, που μπορεί να συμβάλει «στην προστασία και των 15 οικοσυστημάτων, με την απομάκρυνση της βιομάζας από τα παραγωγικά ζώα. Η σύνταξη των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, με τη συμμετοχή στη διαμόρφωση του περιεχομένου τους, και η αξιολόγησή τους από τις Δασικές Υπηρεσίες, σύμφωνα και με τις σχετικές προδιαγραφές των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, είναι αναγκαία προϋπόθεση για να διασυνδεθούν οι χρήσεις γης με τρόπο αειφορικό και βιώσιμο με την οικονομική ανάπτυξη της υπαίθρου».
✱ Την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, με τους τοπικούς Δασικούς Συνεταιρισμούς Εργασίας να καλούνται να εκτελέσουν μικρά αντιδιαβρωτικά έργα, ενδεχομένως συμβάλλοντας στις εργασίες αναδάσωσης.
✱ Τη μεταπυρική αποκατάσταση του δάσους της Δαδιάς με προσεκτικά βήματα.
