Πρέσπες: Ανάγκη διασυνοριακής συνεργασίας στη διαχείριση των υδάτων

Στη διασυνοριακή λεκάνη των Πρεσπών, δεκάδες απειλούμενα είδη πουλιών, μοναδικά είδη ψαριών, σπάνια είδη φυτών και τρεις γειτονικοί λαοί, μοιράζονται ένα στοιχείο ζωής: Το νερό.

prespa-diaxeirisi-idation-poron
Γύρω από τις λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα αναπτύσσεται μια ποικιλία πολύτιμων οικοσυστημάτων. Η περιβαλλοντική σημασία της περιοχής είναι διεθνώς αναγνωρισμένη, ωστόσο οι υδάτινοι πόροι της Πρέσπας αντιμετωπίζουν σοβαρές απειλές και όπως αποδεικνύεται από επιστημονικές μελέτες, οι υγρότοποί της ανήκουν στους ευρωπαϊκούς υγροτόπους που θα πληγούν περισσότερο από την κλιματική αλλαγή.
 
H ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων στο σύνολο της φυσικής λεκάνης της Πρέσπας είναι σήμερα πιο κρίσιμη από ποτέ και οι τρείς χώρες Ελλάδα, Αλβανία, πΓΔΜ οφείλουν να συντονίσουν τις προσπάθειές τους προς αυτήν την κατεύθυνση.
 
Το 2000, με τη διακήρυξη για την ίδρυση του διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών οι τρεις χώρες ξεκίνησαν να συνεργάζονται για την προστασία και την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής. Μέσα από τον διάλογο που αναπτύχθηκε τα μέρη συμφώνησαν να εφαρμόσουν τις αρχές της ενωσιακής πολιτικής για ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων. Δέκα χρόνια αργότερα, το 2010, τα τρία κράτη και η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψαν τη διεθνή Συμφωνία για το Πάρκο Πρεσπών, η οποία αποτέλεσε ορόσημο, καθώς προβλέπει την ίδρυση μόνιμων μηχανισμών διακρατικής συνεργασίας.
 
Σε αναμονή της υλοποίησης της διεθνούς Συμφωνίας οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην Πρέσπα καλούν όλα τα μέρη να αναλάβουν δράση και ειδικότερα:
 
1. Να διαχειρίζονται το νερό με βάση τα φυσικά του όρια:
  • με ένα κοινό πρόγραμμα μακροχρόνιας επιστημονικής παρα-
  • κολούθησης της κατάστασης των νερών
  • στο πλαίσιο ενός διεθνούς σχεδίου διαχείρισης για τη λεκάνη
  • των Πρεσπών
2. Να ενισχύσουν τη διασυνοριακή συνεργασία και τον διάλογο με:
  • τακτικές διακρατικές συναντήσεις για τη διαχείριση των υδάτων, όπως ορίζει η διεθνής Συμφωνία
  • επικοινωνία μεταξύ εξειδικευμένων κλάδων, όπως η επιστημονική κοινότητα, οι παραγωγικοί φορείς, οι τοπικές αρχές και οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών
  • ανταλλαγή επιστημονικών στοιχείων μεταξύ των κρατών
3. Να ενισχύσουν τις συμμετοχικές διαδικασίες στη διακυβέρνηση των υδάτων με:
  • εύκολη πρόσβαση των πολιτών σε πληροφορίες για το περιβάλλον
  • αποτελεσματικές διαδικασίες διαβούλευσης, σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο
  • ίδρυση επιτροπών διαχείρισης στις οποίες θα εκπροσωπούνται όλοι οι κύριοι χρήστες νερού από κάθε πλευρά της λεκάνης
4. Να εφαρμόσουν συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, όπως:
  • ορθή και αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων
  • ύδρευσης, άρδευσης, επεξεργασίας λυμάτων και διαχείρισης στερεών αποβλήτων
  • αποτροπή υδρομορφολογικών αλλοιώσεων στις λίμνες και στα ποτάμια
  • περιβαλλοντικά φιλικές γεωργικές πρακτικές
  • αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής
  • εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τα υδατικά οικοσυστήματα της Πρέσπας

Ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων

H ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές και αλληλένδετες χρήσεις του νερού (ύδρευση, γεωργία, αλιεία, βιομηχανία, τουρισμός, οικοσυστήματα κλπ.)
και προϋποθέτει οι σχετιζόμενοι τομείς να συμμετέχουν στον σχεδιασμό μέτρων, να λαμβάνουν αποφάσεις και να συντονίζουν τις ενέργειές τους, με βάση τα γεωγραφικά και υδρολογικά όρια των φυσικών λεκανών. Στις περιπτώσεις που τα όρια αυτά ξεπερνούν
τα εθνικά σύνορα οι χώρες θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους. Στόχος της ολοκληρωμένης διαχείρισης είναι να καλύπτονται τόσο οι ανθρώπινες ανάγκες σε νερό όσο και οι απαιτήσεις των οικοσυστημάτων.
 
πηγή: Prespanet