του Σταύρου Μαυρογένη, δημοσιογράφου της EurActiv

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: το γεωργικό εργατικό δυναμικό αναμένεται να μειωθεί κατά 28% μεταξύ 2017 και 2030, φθάνοντας τελικά στα 6,6 εκατομμύρια. Οι ευρωπαϊκές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και αμμωνίας, που συνδέονται με τη γεωργία, προβλέπεται να μειωθούν έως το 2030, ενώ το μέγεθος των αγροτικών εκτάσεων θα εξακολουθήσει να μειώνεται έως το 2030, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης αστικοποίησης στην Ευρώπη.

Αυτά τα στοιχεία εμπεριέχονται στην έκθεση της ΕΕ για τις γεωργικές προοπτικές, η οποία παρουσιάστηκε στις 18-19 Δεκεμβρίου 2017 στις Βρυξέλλες. «Οι αγρότες σηματοδοτούν πολλά πράγματα: δεν μας προσφέρουν μόνο την τροφή μας, αλλά προστατεύουν και το περιβάλλον.

Είναι μια σημαντική συνιστώσα της κοινωνίας μας και τους χρειαζόμαστε», δήλωσε κατά τη διάρκεια της ομιλίας τους την παρουσίαση της έκθεσης ο Ευρωπαίος επίτροπος για την αγροτική παραγωγή, Φιλ Χόγκαν. «Η Κοινή Αγροτική Πολιτική πρέπει να γίνει πιο φιλόδοξη ως προς τους περιβαλλοντικούς της στόχους», συνέχισε ο επίτροπος, θέλοντας να αναδείξει τη στροφή της Κομισιόν σε πιο βιώσιμες περιβαλλοντικά προτάσεις για την αγροτική πολιτική.

Προϋπολογισμός και προσαρμογή

Υπέρ της συνέχισης της πολιτικής των άμεσων ενισχύσεων τάχθηκε ο επίτροπος Γεωργίας. Όπως σημείωσε, «η ΚΑΠ θα παραμείνει κοινή πολιτική μέσα στην ενιαία αγορά, αλλά με περισσότερη επικουρικότητα», σημείωσε ο κ. Χόγκαν, ενώ ο κ. Μαές, πρόεδρος του Ευρωπαϊκου Συμβουλίου Νέων Αγροτών, σημείωσε ότι «το 40% του γεωργικού κεφαλαίου βρίσκεται σε κίνδυνο κάθε χρόνο. Οι άμεσες ενισχύσεις είναι ένα αναγκαίο εργαλείο για τη διασφάλιση του εισοδήματος». Παρέμβαση, όμως, και για το συγκεκριμένο ζήτημα έκανε ο αρμόδιος επίτροπος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, κ. Έττινγκερ, λέγοντας ότι «με 30 λεπτά του ευρώ την ημέρα, οι πολίτες της ΕΕ έχουν πρόσβαση σε ασφαλή και ποιοτική τροφή», θέλοντας να τονίσει τη σημασία των κοινοτικών ενισχύσεων για την ΚΑΠ.

Η πολιτική, όμως, των άμεσων ενισχύσεων δεν είναι μονόδρομος. «Η προσαρμογή του γεωργικού τομέα της ΕΕ δεν είναι επιλογή, είναι μια αναγκαιότητα. Δεσμευόμαστε να διατηρήσουμε τον προσανατολισμό της ΚΑΠ προς την αγορά και, παρά τις αντίθετες γνώμες, θα είναι θετική για την ευρωπαϊκή γεωργία και τους Ευρωπαίους αγρότες», είπε ο επίτροπος της Γεωργίας.

Στο ζήτημα της προσαρμογής αναφέρθηκε εκτενώς και ο κ. Juergen Voegele, διευθυντής του τομέα της γεωργίας στην Παγκόσμια Τράπεζα σε αποκλειστική του συνέντευξη στη Euractiv. «Η ΕΕ πρέπει να πιέσει για την υιοθέτηση νέας τεχνολογίας και δεδομένων ανοιχτής πηγής, προκειμένου να επιτύχει καλύτερα αποτελέσματα για όλους τους αγρότες», είπε. Επίσης, τόνισε ότι οι αποσυνδεδεμένες πληρωμές συμβάλλουν στην παροχή καλύτερων αμοιβών στις αγροτικές περιοχές και ότι η τεχνολογία διαθέτει αναξιοποίητες δυνατότητες, που μπορούν να βοηθήσουν όλους τους αγρότες στο να προσαρμοστούν στις νέες προκλήσεις.

Οι διαρθρωτικές αλλαγές στην ευρωπαϊκή γεωργία αναμένεται να συνεχιστούν με υψηλότερες επενδύσεις στην τεχνολογία. Για παράδειγμα, η επένδυση σε γεωργία ακριβείας και ψηφιακή γεωργία αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά. «Η έρευνα και η καινοτομία θα εκσυγχρονίσουν την ΚΑΠ μέσω καινοτόμων λύσεων, θα μειώσουν το οικολογικό αποτύπωμα και θα αναπτύξουν βιώσιμα μοντέλα βιοικονομίας για την ανάπτυξη της υπαίθρου», είπε ο γενικός διευθυντής για την Έρευνα και την Καινοτομία της Κομισιόν, Robert-Jan Smits.

Κλιματική αλλαγή και ΚΑΠ

«Η ποικιλομορφία των κλιματικών συνθηκών απαιτεί πολλαπλές λύσεις και διαφοροποιημένες στρατηγικές», δήλωσε ο διευθυντής Οικονομικών Αναλύσεων, Προοπτικών και Αξιολογήσεων της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της ΕΕ, Τάσος Χανιώτης.

Οι ευρωπαϊκές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και αμμωνίας που συνδέονται με τη γεωργία προβλέπεται να μειωθούν έως το 2030, σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, ενώ οι συνολικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου εκτός του CO2 από τη γεωργία αναμένεται να μειωθούν κατά 1,5% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2008. Η στροφή προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και την καινοτομία στη νέα ΚΑΠ επισημάνθηκε από τον επίτροπο Γεωργίας στην ομιλία του: «Στόχος μας είναι η έξυπνη και ανθεκτική γεωργία, με ενισχυμένη την περιβαλλοντική προστασία και τη δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και, τέλος, την ενίσχυση του κοινωνικοοικονομικού ιστού των αγροτικών περιοχών».

Στην έκθεση της Επιτροπής γίνεται αναφορά ότι, λόγω των σχετικά χαμηλών τιμών πετρελαίου και της ανάκαμψης της οικονομίας, θα αυξηθούν οι αγροτικές επενδύσεις σε τομείς που θα αφορούν το περιβάλλον και τα αρδευτικά έργα. Εκτός από τις επενδύσεις, το κόστος της αγροτικής παραγωγής αναμένεται, επίσης, να αυξηθεί κατά 2,5% ετησίως μεταξύ του 2017 και του 2030, με αύξηση έως και 30% κατά την περίοδο. Τα έξοδα, όπως η ενέργεια και τα λιπάσματα, θα αυξηθούν κατά 3% έως το 2030, σε σύγκριση με τον μέσο όρο του 2015-2017, ενώ το κόστος των ζωοτροφών, το οποίο είναι σήμερα χαμηλό λόγω των χαμηλών τιμών των δημητριακών, αναμένεται, επίσης, να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.