Πρώτα η τιμή, μετά η ασφάλεια στην επιλογή των τροφίμων

Τα κριτήρια που κατευθύνουν τις αγορές Ελλήνων και Ευρωπαίων καταναλωτών

της Τάνιας Γεωργιοπούλου

Το κόστος των τροφίμων αποτελεί, όπως είναι αναμενόμενο, δεδομένης και της οικονομικής συγκυρίας, το κύριο κριτήριο για την αγορά τροφίμων των Ευρωπαίων. Δεύτερη σημαντική παράμετρος για την επιλογή τροφίμων είναι η γεύση, ενώ σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η ασφάλεια των τροφίμων είναι εξίσου σημαντική. Μόνο το 41%, πάντως, έχει εμπιστοσύνη στη βιομηχανία και τους ελέγχους και πιστεύει ότι τα τρόφιμα που αγοράζει είναι σίγουρα ασφαλή.

Πρόκειται για τα βασικά ευρήματα του ειδικού Ευρωβαρόμετρου του 2022 για την ασφάλεια των τροφίμων στην ΕΕ (η τέταρτη αντίστοιχη έρευνα από το 2005).

Τα αποτελέσματα προέκυψαν από συνεντεύξεις με 27.000 άτομα σε ολόκληρη την ΕΕ και η έρευνα παρουσιάζει μια εικόνα του τρόπου με τον οποίο οι Ευρωπαίοι επιλέγουν τα τρόφιμα, με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από τη δημιουργία του συστήματος ασφάλειας των τροφίμων, και της EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Aσφάλεια των Τροφίμων), μετά τις διατροφικές κρίσεις των τρελών αγελάδων και των διοξινών.

Το κόστος, σε ποσοστό 70%, για τους Έλληνες (54% ο μέσος όρος στην Ευρώπη) και η γεύση, σε ποσοστό 51%, είναι οι πρώτοι λόγοι για τους οποίους οι Έλληνες επιλέγουν ένα τρόφιμο. Η ασφάλεια των τροφίμων βρίσκεται στην τρίτη θέση έως κριτήριο επιλογής (46%) και ακολουθούν η προέλευση των τροφίμων (46%) και οι θρεπτικές ουσίες (41%).

Μικρό το ενδιαφέρον για το περιβάλλον

Ελάχιστοι, λιγότεροι από 1 στους 10, λαμβάνουν υπόψιν τους τις επιπτώσεις στο περιβάλλον ή τον τρόπο με τον οποίο παράγεται η τροφή μας, όταν διαλέγουν τρόφιμα. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι διατροφικοί κίνδυνοι που αναφέρονται συχνά σε σχέση με διάφορα τρόφιμα φαίνεται ότι απασχολούν περισσότερο τους Έλληνες συγκριτικά με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.

Έτσι, το 86% των Ελλήνων καταναλωτών έχει ακούσει και ενδιαφέρεται για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα (έναντι του 70% ευρωπαϊκού μέσου όρου) και το 81% των Ελλήνων έχει μάθει πληροφορίες ή αναζητά σε σχέση με τις χρωστικές ουσίες και τα συντηρητικά που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα, τα πρόσθετα στα τρόφιμα ή τα ποτά.

Το 75% ενδιαφέρεται για τις τροφικές δηλητηριάσεις από φαγητό ή ποτό που έχει μολυνθεί από βακτήρια, ιούς και παράσιτα (75%), τις ασθένειες που εντοπίζονται στα ζώα (73%) ή τα κατάλοιπα αντιβιοτικών, ορμονών ή στεροειδών στο κρέας (72%).

Ωστόσο, σαφώς μικρότερο ποσοστό (44%) έχει μάθει κάτι για τα μικροπλαστικά που εντοπίζονται στα τρόφιμα.

Ενημέρωση από οικογένεια και φίλους

Το 66% των Ελλήνων που ερωτήθηκαν και συμμετείχαν στην έρευνα μαθαίνουν για τους κινδύνους στα τρόφιμα από τους συγγενείς ή τους φίλους τους και το 65% παρακολουθεί τηλεόραση ή μαθαίνει από το διαδίκτυο πληροφορίες για την ασφάλεια αλλά και τη διατροφική αξία. Το 49% αν θέλει να μάθει περισσότερα για ένα τρόφιμο, απλώς ψάχνει στο Google. Ειδικές σελίδες για την υγεία ή ιστότοπους θεσμικών οργάνων επισκέπτονται ελάχιστοι, ένα ποσοστό από 15%-17%.

Πάντως, 9 στους 10 ερωτηθέντες εμπιστεύονται τους γιατρούς (94%) και τους πανεπιστημιακούς/επιστήμονες δημόσιων φορέων (93%) για πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους για τα τρόφιμα. Το 59% των ερωτηθέντων νοιάζονται εξίσου για την υγιεινή διατροφή και για τους κινδύνους από τα τρόφιμα.

Είναι εντυπωσιακό ότι μόνο το 30% θεωρεί ότι τα τρόφιμα που πωλούνται είναι ασφαλή ωστόσο το 43% εκτιμά ότι γνωρίζει αρκετά ώστε να κρίνει ενώ το 42% κρίνει τις πληροφορίες που αφορούν στα τρόφιμα «τεχνικές και περίπλοκες».