Σε τεντωμένο σχοινί το μέλλον των Ελλήνων ελαιοπαραγωγών

Μια νέα πραγματικότητα «λεπτών ισορροπιών» για τον ελαιοκομικό κλάδο έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας του κατακόρυφα αυξημένου κόστους παραγωγής. Όπως θα διαβάσετε σε αυτή την «ΥΧ», τη στιγμή που τα εγχώρια αποθέματα ελαιολάδου για τη σεζόν 2023/24 φλερτάρουν με ιστορικά χαμηλά, τα οποία σε συνδυασμό με τα ανεβασμένα κόστη λόγω ξηρασίας όχι απλά δικαιολογούν, αλλά καθιστούν επιτακτική ανάγκη τις υψηλές τιμές παραγωγού, η βιομηχανία πατά επίτηδες «φρένο» στη ζήτηση, με απώτερο στόχο να κατεβάσει το αντίτιμο που καταβάλλεται στον αγρότη και να το ρυθμίσει βάσει των δικών της συμφερόντων.

Η εκβιαστική αυτή τακτική, η οποία απαντάται σε πολλά εμπορικά κέντρα της Μεσογείου και έχει ακούσιο σύμμαχο τους καταναλωτές, που με τη σειρά τους τηρούν και εκείνοι στάση αναμονής, απειλεί να καταστήσει τους Έλληνες ελαιοκαλλιεργητές μη βιώσιμους. Εύλογα,
οι τελευταίοι ζητούν μια σταδιακή προσαρμογή της τιμής, βάσει του αυξημένου κόστους. Έστω και τώρα, η βιομηχανία καλείται να τους αφουγκρασθεί και να άρει την επιθετική της στάση, αφήνοντας κατά μέρος
τις κοντόφθαλμες στρατηγικές.

Επειδή, όμως, το να πρυτανεύσει η λογική στην αρένα των εμπορικών διαπραγματεύσεων στην αλυσίδα αξίας μόνο δεδομένο δεν μπορεί να θεωρείται, καθήκον της πολιτείας είναι να μεσολαβήσει για να βγάλει τους παραγωγούς από το τέλμα. Αυτό επισημαίνει και η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε), ζητώντας την υλοποίηση απαραίτητων αρδευτικών έργων όπου αυτό χρειάζεται, αλλά και έγκαιρες και επαρκείς αποζημιώσεις στους πληγέντες για τις σοβαρές απώλειες που υφίστανται λόγω της κλιματικής αλλαγής. Τέλος, οι ειδικοί του ελαιοκομικού κλάδου κρίνουν ότι είναι απαραίτητο να αναληφθούν περισσότερες πρωτοβουλίες για την τόνωση της ζήτησης τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων.

Ως προς το τελευταίο σκέλος, πρόσθετη ανησυχία τροφοδοτούν οι εξελίξεις που είναι πιθανό να υπάρξουν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Όπως αναδεικνύει η εφημερίδα μας, μία πιθανή αναζωπύρωση του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-ΕΕ-Κίνας, ο οποίος στιγμάτισε την προηγούμενη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ ως πλανητάρχη, θα μπορούσε να επιφέρει κατάρρευση της ζήτησης του ελληνικού ελαιολάδου στη μεγάλη και διαρκώς αυξανόμενη εξαγωγική αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις περαιτέρω πιέσεις –προς τα κάτω– που θα ασκηθούν στην τιμή του Έλληνα παραγωγού.

Μέχρι στιγμής, οι Αμερικανοί καταναλωτές δείχνουν διατεθειμένοι να πληρώσουν αδρά για το εμβληματικό προϊόν της χώρας μας. Οι εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου στις ΗΠΑ έχουν ανέβει αισθητά τα τελευταία χρόνια, τόσο σε αξία όσο και σε μερίδιο επί του συνόλου των αμερικανικών εισαγωγών ελαιολάδου από τις χώρες της Μεσογείου.

Ωστόσο, ένας δασμός 10%, που απειλεί να βάλει ο Τραμπ σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα μπορούσε να μετατρέψει το ελαιόλαδο από απλά ακριβό προϊόν –που είναι σήμερα– σε άπιαστη πολυτέλεια για τον μέσο Αμερικανό. Εάν, λοιπόν, ο τελευταίος γυρίσει την πλάτη στο ελαιόλαδο, η ισορροπία στο τεντωμένο σχοινί που ήδη βαδίζουν οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί μπορεί να χαθεί οριστικά. Και το ερώτημα είναι αν η πολιτεία έχει σχέδιο για να απορροφήσει την πτώση…