Σημαντική η άνοδος των εξαγωγών στα ακτινίδια

του Γιάννη Τσιφόρου

Τα ακτινίδια χαρακτηρίζονται από την υψηλή διατροφική τους αξία, καθώς είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, ιδιαίτερα σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες, συμβάλλοντας στη σταθερή άνοδο της κατανάλωσής τους στο διάστημα των τελευταίων ετών.

Η παγκόσμια παραγωγή ακτινιδίων ανήλθε το 2021 σε 4,47 εκατ. τόνους, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση ως προς το προηγούμενο έτος (+0,8%), με την Κίνα να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος και να ακολουθούν από απόσταση η Νέα Ζηλανδία, η Ιταλία και η Ελλάδα.

Μεγαλύτερη, όμως, ήταν η αύξηση των παγκόσμιων εξαγωγών του προϊόντος, που ανήλθαν το 2021 σε 1,82 εκατ. τόνους (+24%), όπου κυριαρχεί η Νέα Ζηλανδία με όγκο 858.000 τόνων, μέγεθος ιδιαίτερα αυξημένο ως προς το προηγούμενο έτος (+47%). Δεύτερη στη σειρά παραμένει η Ιταλία, ενώ στην τρίτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης βρίσκεται η Ελλάδα. Θετική εξάλλου ήταν η εξέλιξη στην αγορά ακτινιδίων το 2022, με διεύρυνση της κατανάλωσης στην Ασία, στην ΕΕ και στις ΗΠΑ (βλ. πίνακα 1).

Πίνακας 1: Μερίδια παγκόσμιας παραγωγής
και εξαγωγών ακτινιδίων (2021, σε χιλ. τόνους)

Πηγή: FAO data, Crop production and trade, 2023

Βελτιώθηκε η κατανάλωση στην ΕΕ

Στην ΕΕ, μετά την πτώση της παραγωγής ακτινιδίων το 2021, κυρίως εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών, ιδιαίτερα στην Ιταλία και σε μικρότερο βαθμό στη Γαλλία, η παραγωγή του προϊόντος ανέκαμψε το 2022, ανερχόμενη σε 956.000 τόνους (+11%). Σημαντική, επίσης, ήταν η άνοδος των εξαγωγών προς τρίτες χώρες που ανήλθαν το 2022 σε 191.000 τόνους (+12%), ενώ βελτίωση παρουσίασε η κατανάλωση μετά την αισθητή μείωση κατά το προηγούμενο έτος (βλ. πίνακα 2).

Πίνακας 2: Παραγωγή και κατανάλωση ακτινιδίων στην ΕΕ-27
(2020-2022, σε χιλ. τόνους)

Πηγές: Eurostat, Crop production, 2/5/2023, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Access2Markets, 20/3/2023)

Ωστόσο, σημαντικές ήταν οι προκλήσεις που αντιμετώπισαν οι παραγωγικές χώρες της ΕΕ, κυρίως εξαιτίας της μεγάλης ανόδου του κόστους των εισροών στη διάρκεια του 2022, ενώ η μέση τιμή εξαγωγής του προϊόντος ανήλθε σε 1,61 ευρώ/κιλό, σημειώνοντας οριακή μεταβολή ως προς το προηγούμενο έτος (+2%). Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές ακτινιδίων στην ΕΕ από τρίτες χώρες, αν και περιορίστηκαν σε 217.000 τόνους, εξακολουθούν να παραμένουν μεγαλύτερες των εξαγωγών, με κυριότερους προμηθευτές τη Νέα Ζηλανδία, που κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος (183.000 τόνοι, αξίας 324 εκατ. ευρώ), και τη Χιλή (29.000 τόνοι, αξίας 57 εκατ. ευρώ).

Με χαμηλότερες τιμές  οι ελληνικές εξαγωγές

Η εγχώρια παραγωγή ακτινιδίων περιορίστηκε το 2022 σε 307.000 τόνους, παρουσιάζοντας κάμψη ως προς το προηγούμενο έτος (-2%), αλλά με σημαντική άνοδο των εξαγωγών που ανήλθαν σε 185.000 τόνους (+13%) και με αισθητή βελτίωση της εξαγωγικής επίδοσης ως ποσοστό της προσφοράς (60%). Σημειώνεται, όμως, η πτώση της κατανάλωσης (-18%), κυρίως εξαιτίας της ανόδου των τιμών στη λιανική αγορά (βλ. πίνακα 3).

Πίνακας 3: Εγχώρια παραγωγή και κατανάλωση ακτινιδίων
(2020-2022, σε τόνους)

Πηγές: Eurostat, Crop production, 2/5/2023, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Access2Markets, 20/3/2023)

Στις εξαγωγές ακτινιδίων, επτά χώρες (Ισπανία, ΗΠΑ, Ιταλία, Γερμανία, Πολωνία, Καναδάς και Ην. Βασίλειο) εξακολουθούν να αποτελούν τον κυριότερο προορισμό των ελληνικών προϊόντων. Καλύτερες, πάντως, από άποψη μέσης τιμής εξαγωγής, παραμένουν οι αγορές του Καναδά, των ΗΠΑ και του Ην. Βασιλείου, ενώ αντίθετα ιδιαίτερα χαμηλές θεωρούνται οι τιμές εξαγωγής στην Αίγυπτο, στη Βουλγαρία και στην Ουκρανία.

Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η μέση εξαγωγική τιμή του προϊόντος περιορίστηκε το 2022 σε 1,13 ευρώ/κιλό, καταγράφοντας αισθητή μείωση ως προς το προηγούμενο έτος (-6%, βλ. πίνακα 4).

Πίνακας 4: Αξία και όγκος ελληνικών εξαγωγών ακτινιδίων κατά χώρα (2021-2022)

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Access2Markets, 20/3/2023)