Η καθοριστική συμβολή των αρχαίων αγροτών στη διαμόρφωση της γλώσσας
Κατά καιρούς, αρκετές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τον κομβικό ρόλο φυλών στη γέννηση των ευρωπαϊκών γλωσσών, όπως οι νομάδες Γιαμνάγια, που μετανάστευσαν στην Ευρώπη από τη στέπα της Κασπίας πριν από περίπου 5.000 χρόνια. Τώρα, μια νέα μελέτη του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης έρχεται να επισημάνει τη συμβολή των τοπικών πολιτισμών στη διαμόρφωσή τους, ιδιαίτερα στη νότια Σκανδιναβία, όπου φαίνεται ότι οι νεολιθικοί βορειοευρωπαίοι αγρότες συνέβαλαν κατ’ εξακολούθηση στο ινδοευρωπαϊκό λεξιλόγιο.
Με τον όρο πρωτοϊνδευρωπαϊκή (ΠΙΕ), οι γλωσσολόγοι αναφέρονται στην αποκατεστημένη κοινή πρωτογλώσσα. Ωστόσο, δεν θεωρούν ότι όλες οι λέξεις στις ευρωπαϊκές γλώσσες είναι πρωτοϊνδοευρωπαϊκής προέλευσης. Κι αυτό, διότι υπάρχουν λέξεις για τη χλωρίδα και την πανίδα, οι οποίες φαίνεται ότι έχουν ενσωματωθεί από τοπικούς πολιτισμούς.
Όμως, πού θα μπορούσε να έχει πραγματοποιηθεί αυτή η πολιτιστική ανταλλαγή; Σύμφωνα με μια νέα πανεπιστημιακή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό Archaeology, η νότια Σκανδιναβία του 2.800 π.Χ. παρείχε το ιδανικό περιβάλλον για μια τέτοια συνθήκη.
«Λέξεις όπως ο οξύρρυγχος, η γαρίδα, το μπιζέλι, το φασόλι και το γογγύλι δεν μπορούν να αποκατασταθούν στην πρωτοϊνδοευρωπαϊκή» εξηγεί ο γλωσσολόγος Guus Kroonen, του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, και προσθέτει: «Αυτό σημαίνει ότι εκείνες οι λέξεις πρέπει να έχουν εισέλθει στην ινδοευρωπαϊκή γλώσσα μετά την εξάπλωσή της από τη στέπα της Κασπίας στα διάφορα μέρη της Ευρώπης. Με άλλα λόγια, ο νέος πολιτισμός πιθανότατα υιοθέτησε αρκετή από την αγροτική και κυνηγετική ορολογία του τοπικού πολιτισμού που κατοικούσε στη νότια Σκανδιναβία και τη Δανία μέχρι το 2.600 π.Χ. Όταν στη Βόρεια Ευρώπη η ινδοευρωπαϊκή εξελίχθηκε στην –υποθετική– πρωτο-γερμανική γλώσσα, διατηρήθηκε η ορολογία για την τοπική χλωρίδα και πανίδα, ως εκ τούτου γνωρίζουμε και μπορούμε να μελετήσουμε τους όρους σήμερα».
Ο Kroonen τονίζει ότι αυτή η αγροτική ορολογία ενδέχεται να είναι το απομεινάρι μιας γλώσσας που σήμερα έχει εξαφανιστεί, η οποία μιλιόταν από τους ανθρώπους που έφεραν αρχικά τη γεωργία στην Ευρώπη από την Ανατολία, 6.000-9.000 χρόνια πριν.
