Δύσκολος προβλέπεται ο δρόμος των διαπραγματεύσεων για την ΚΑΠ μετά το 2020, με τους υπουργούς Γεωργίας των κρατών-μελών αφενός να μη συμφωνούν μεταξύ τους σε πολλά σημεία, αφετέρου να συνεχίζουν τις πιέσεις προς την Κομισιόν προκειμένου να εξασφαλιστούν όσο δυνατόν περισσότεροι πόροι για τον αγροτικό κόσμο. Την περασμένη Δευτέρα 28 Ιανουαρίου, η ρουμανική προεδρία πέρασε και το πρώτο crash test αναφορικά με το μέλλον της κοινής αγροτικής πολιτικής, κατά την διάρκεια του Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας.
Με δεδομένο ότι οι διαπραγματεύσεις της νέας ΚΑΠ συνδέονται με τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της περιόδου 2021-2027, στόχος της προεδρίας είναι να επιτευχθεί μερική γενική προσέγγιση σχετικά με τις τρεις σχετικές νομοθετικές προτάσεις:
- τον κανονισμό για τα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ
- τον κανονισμό για την ενιαία κοινή οργάνωση των αγορών (ΚΟΑ)
- τον οριζόντιο κανονισμό για τη χρηματοδότηση, διαχείριση και παρακολούθηση της ΚΑΠ.
Η προεδρία έχει βάλει χρονικό ορίζοντα το τέλος της θητείας της στις 30 Ιουνίου, αλλά το Ευρωκοινοβούλιο θεωρεί σχεδόν απίθανο να ολοκληρωθούν οι συζητήσεις μέχρι τότε, αφού τον Μάιο μεσολαβούν οι ευρωεκλογές. «Ο χρόνος δεν είναι φίλος μας, και σίγουρα θα είναι μια πρόκληση για όλα τα θεσμικά όργανα, αλλά είμαι βέβαιος ότι θα πετύχουμε», δήλωσε ο πρόεδρος του Συμβουλίου και υπουργός Γεωργίας της Ρουμανίας, Πέτρε Ντέα. Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος υπογράμμισε ότι σχεδιάζεται να υποβληθεί σχέδιο της προεδρίας για τη νέα ΚΑΠ στο επόμενο Συμβούλιο, που είναι προγραμματισμένο για τις 18 Μαρτίου, με στόχο να εξασφαλιστεί αυτή η μερική γενική προσέγγιση μέχρι το τέλος Ιουνίου.
Επί τάπητος
Αρχικά, το Συμβούλιο προέβη σε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το νέο μοντέλο λειτουργίας που προτείνεται στη δέσμη μέτρων για τη μεταρρύθμιση της νέας ΚΑΠ, εστιάζοντας ιδίως σε στοιχεία όπως η ετήσια προθεσμία, μια προοδευτική προσέγγιση για τους στόχους και οι ενδεχόμενες αποκλίσεις. Οι υπουργοί συζήτησαν, επίσης, το γεωργικό αποθεματικό και τη δημοσιονομική πειθαρχία. Τέλος, η Επιτροπή ενημέρωσε τους υπουργούς σχετικά με την πράσινη αρχιτεκτονική.
Ετήσια Έκθεση Επιδόσεων
Έντονος ήταν ο προβληματισμός που διατυπώθηκε αναφορικά με τα Στρατηγικά Σχέδια και τον Οριζόντιο Κανονισμό. Αιχμή του δόρατος η προθεσμία της 15ης Φεβρουαρίου, εντός της οποίας πρέπει να υποβληθεί η ετήσια έκθεση επιδόσεων. Ο Έλληνας υπουργός, Σταύρος Αραχωβίτης, υπογράμμισε πως οι νέες πολλαπλές απαιτήσεις, στις οποίες καλούνται να ανταποκριθούν οι διοικήσεις, κάνει εξαιρετικά δύσκολη την άσκηση αυτή για τα κράτη-μέλη. Τόνισε ότι θα αποτελέσει ιδιαίτερη πρόκληση η εφαρμογή του συστήματος στον πρώτο Πυλώνα, όπου ποιοτικά στοιχεία θα μετρηθούν και θα αξιολογηθούν για πρώτη φορά. Άλλοι, όπως οι υπουργοί της Βουλγαρίας και της Ουγγαρίας, πρότειναν η έκθεση να περιορίζεται μόνο σε οικονομικά μεγέθη, ενώ άλλοι ζήτησαν περισσότερες διευκρινήσεις από την Επιτροπή.
Μάλιστα, ο Ιρλανδός υπουργός, Μίκαελ Κριντ, ζήτησε επανεξέταση της ημερομηνίας για πρακτικούς λόγους, όπως είπε, άποψη την οποία δεν συμμερίστηκε καθόλου η Ολλανδή ομόλογός του, Καρόλα Σούτεν, η οποία τόνισε ότι η προθεσμία είναι εφικτή. Οι ανησυχίες των υπουργών, πάντως, δεν φαίνεται να επηρέασαν τον επίτροπο Γεωργίας Φιλ Χόγκαν, που αμφισβήτησε ότι υπάρχει πρόβλημα. «Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι για το 85% περίπου των πληρωμών, θα υπήρχαν 7,5 μήνες πριν από την υποβολή των αποτελεσμάτων. Είναι αποδεκτό το χρονικό διάστημα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Και συμπλήρωσε: «Οι πληροφορίες πρέπει να φτάνουν στις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους, για να αποδεικνύεται ότι τα χρήματα χρησιμοποιούνται με σύνεση».
ΑπόκλισηΚοινό μέτωπο διαμόρφωσαν οι αντιπροσωπείες των περισσότερων κρατών-μελών, μεταξύ αυτών και της Ελλάδας, υπέρ της πρότασης για αύξηση του ποσοστού απόκλισης από τους στόχους από το 25% στο 35% σε συνδυασμό με διετή ορόσημα και διετή αξιολόγηση επιδόσεων. Μάλιστα, οι υπουργοί της Τσεχίας και της Ουγγαρίας έκαναν ένα βήμα παραπάνω, ζητώντας το ποσοστό απόκλισης να αυξηθεί στο 50% με φθίνουσα πορεία, ενώ η Γκαμπριέλα Μάτεκνα από τη Σλοβακία πρότεινε κατά το πρώτο έτος ένα περιθώριο ανοχής σε ποσοστό 100%. |
Δημοσιονομική πειθαρχία και αποθεματικό
Σχετικά με το κατώφλι των 2.000 ευρώ για τους δικαιούχους στην περίπτωση εφαρμογής της δημοσιονομικής πειθαρχίας, η ελληνική πλευρά, μαζί με τις αντιπροσωπείες 9 κρατών-μελών –μεταξύ αυτών της Ιταλίας, της Ουγγαρίας, της Κύπρου και της Πολωνίας–, υπερασπίστηκαν τη διατήρησή του, σε αντίθεση με τις Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Σλοβακία κ.ά., που τάχθηκαν υπέρ την κατάργησής του, σε κοινή γραμμή με την Επιτροπή.
Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρξε συναίνεση για την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με το αποθεματικό κρίσης, για μεταφορά των μη χρησιμοποιημένων κονδυλίων από το 2020 στο 2021, όπως και για την επακόλουθη χρηματοδότησή του από τα έσοδα ειδικού σκοπού και άλλα διαθέσιμα, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η δημοσιονομική πειθαρχία θα αποτελεί πάντα την ύστατη λύση.
Δεύτερος Πυλώνας
Τη Δήλωση της Σλοβενίας, σχετικά με τον σημαντικό ρόλο της αγροτικής ανάπτυξης στην επίτευξη των νέων απαιτητικών στόχων της μελλοντικής ΚΑΠ και τη διατήρηση του προϋπολογισμού της όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο επίπεδο της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, συνυπέγραψαν η Ελλάδα μαζί με άλλα 14 κράτη-μέλη (Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία).
Ο Ιρλανδός υπουργός εξήγησε ότι πρέπει να εξασφαλιστεί επαρκής προϋπολογισμός και για τους δύο Πυλώνες της ΚΑΠ, άποψη με την οποία συντάχθηκαν και άλλοι, αν και δεν υπέγραψαν τη δήλωση.
Με τη θέση της Επιτροπής συντάχθηκε η ολλανδική πλευρά, που εξήγησε ότι «ο προϋπολογισμός δεν μπορεί να διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα» εξαιτίας του Brexit και των νέων προτεραιοτήτων που έχει θέσει η ευρωπαϊκή κοινότητα. «Όλες οι αποφάσεις σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ πρέπει να λαμβάνονται στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου», προσέθεσε.
Από την πλευρά του, ο Φιλ Χόγκαν υπογράμμισε ότι το Συμβούλιο «χρειάζεται μια πολιτική θέση για να στηρίξει τους λόγους για τους οποίους απαιτούνται τα χρήματα». Τόνισε ότι πολλά κράτη-μέλη δεν συμφωνούν να αυξήσουν τις συνεισφορές τους, ενώ θα πρέπει να υπάρχει ομοφωνία για αυτό. «Λαμβάνοντας υπόψιν τους δύο Πυλώνες, έχουμε δώσει αρκετή ευελιξία για να καλύψουμε το δημοσιονομικό χάσμα» τόνισε και σημείωσε ότι το θέμα θα πρέπει να τρέξει πριν από τις ευρωεκλογές.
