Πάει για το… 2021 η εφαρμογή του Συστήματος Γεωργικών Συμβούλων;

Σημαντικές καθυστερήσεις και σειρά εκκρεμοτήτων μεταθέτουν για το μέλλον την αξιοποίηση του σημαντικότερου εργαλείου για τους παραγωγούς

Στην εκπνοή του 2018 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το αρχικό μέρος μιας μακράς… πρώτης διαδικασίας για την ενεργοποίηση του θεσμού των Γεωργικών Συμβούλων. Αν δεν δοθεί παράταση, η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την πιστοποίηση των Γεωργικών Συμβούλων θα κλείσει στις 14 Δεκεμβρίου και όλα δείχνουν ότι θα μεσολαβήσουν αρκετοί μήνες μέχρι την προκήρυξη του μέτρου.

Όπως εξηγούν στην «ΥΧ» τεχνικοί σύμβουλοι, μπορεί η πρόσκληση για την πιστοποίηση των Γεωργικών Συμβούλων από τον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» να αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, εντούτοις καθυστέρησε δραματικά από την έκδοση της υπουργικής απόφασης την 1η Φεβρουαρίου και μένουν ακόμα πολλές εκκρεμότητες.

Εκκρεμότητες

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΓΕΩΤΕΕ, Σπύρο Μάμαλη, «έστω και καθυστερημένα, βγήκε η πρόσκληση για την επιμόρφωση των ενδιαφερομένων που θα συμμετέχουν στο σύστημα παροχής γεωργικών συμβουλών, όμως μένουν πολλά βήματα ακόμα, για την πλήρη εφαρμογή του θεσμού».

Ο κ. Μάμαλης εξηγεί στην «ΥΧ» ότι «υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα σε σχέση με το εκπαιδευτικό υλικό που θα χρησιμοποιηθεί για την πιστοποίηση των τεχνικών συμβούλων, τον τρόπο με το οποίο θα λειτουργήσει το σύστημα, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα προκηρυχθεί το μέτρο». Σημειώνει, μάλιστα, ότι το ΓΕΩΤΕΕ «θεωρεί ότι σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να υπάρξουν μονοπώλια στο σύστημα παροχής γεωργικών συμβουλών. Να είναι ένα σύστημα ανοιχτό για τους συναδέλφους και θα πρέπει, επειδή είναι προαπαιτούμενο το μέτρο των Γεωργικών Συμβούλων για τη Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, σε συνεργασία με το υπουργείο, να εντείνουμε τις προσπάθειές μας, ώστε να επιταχυνθεί η εφαρμογή του μέτρου για να είναι η Ελλάδα έτοιμη για τη νέα προγραμματική περίοδο».

Στο ίδιο μήκος κύματος και μελετητές, με τους οποίους επικοινωνήσαμε. Ελάχιστοι εκφράζουν την αισιοδοξία ότι το μέτρο θα προκηρυχθεί εγκαίρως και ευελπιστούν το σύστημα να είναι τουλάχιστον έτοιμο για την εφαρμογή του κατά τη νέα ΚΑΠ.

Δικαιούχοι

Ουσιαστικά, την Πέμπτη 8 Νοεμβρίου, ξεκίνησε η πρώτη φάση του εγχειρήματος και η ολοκλήρωσή της αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την προκήρυξη του μέτρου. Έως τις 14 Δεκεμβρίου, λοιπόν, μπορούν να υποβάλουν τις αιτήσεις τους οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να πιστοποιηθούν ως Γεωργικοί Σύμβουλοι. Σημειώνεται ότι οι αιτήσεις υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά εδώ.

Δυνατότητα πιστοποίησης έχουν:

  • Οι κάτοχοι πτυχίου γεωπόνου, κτηνιάτρου, δασολόγου, περιβαλλοντολόγου, γεωλόγου, μηχανικού περιβάλλοντος, οικονομολόγου, οινολόγου, τεχνολόγου γεωπονίας, τεχνολόγου δασοπονίας και διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος, των Ανώτατων Εκπαιδευτικών και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων της χώρας (ΑΕΙ-ΑΤΕΙ) ή αναγνωρισμένων ισότιμων τίτλων σπουδών, σχολών της αλλοδαπής.
  • Οι κάτοχοι των ανωτέρω πτυχίων που είναι εργαζόμενοι στο Δημόσιο ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, την αυτοδιοίκηση και τους φορείς της, υπό οποιαδήποτε σχέση εργασίας και τα μέλη του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού των Ανώτατων Εκπαιδευτικών και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ-ΑΤΕΙ) στο πλαίσιο των καθηκόντων τους και των αρμοδιοτήτων της υπηρεσίας ή του φορέα για τον οποίο εργάζονται.

Διαδικασία

Ουσιαστικά, η πρόσκληση απευθύνεται σε ένα κοινό δεκάδων χιλιάδων ατόμων με βάση την ειδικότητά τους. Σύμφωνα με τη διαδικασία, όταν λήξει η πρόσκληση, θα ακολουθήσει η αξιολόγηση των αιτήσεων και μετά η κατάρτιση όσων τελικά αξιολογηθούν θετικά.

Μόνο εφόσον ολοκληρωθεί η κατάρτισή τους, οι δικαιούχοι θα δώσουν εξετάσεις, για να σχηματιστεί το Μητρώο. Εν συνεχεία, πρέπει να καταρτιστεί και το Μητρώο των φορέων που θα παρέχουν τη γεωργική συμβουλευτική.

Η διαδικασία αναμένεται χρονοβόρα, καθώς αυτήν τη στιγμή, κανένας δεν γνωρίζει πώς θα πραγματοποιηθεί η κατάρτιση των Γεωργικών Συμβούλων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η σκέψη είναι να παρέχεται στα πρότυπα του Ανοικτού Πανεπιστημίου, μέσω μιας ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας, η οποία όμως δεν έχει καν δημιουργηθεί. Επιπλέον, δεν έχει ετοιμαστεί ούτε το πρόγραμμα σπουδών κατάρτισης.

Μία από τις σημαντικότερες εκκρεμότητες, από την οποία εξαρτάται η επιτυχία του εγχειρήματος, είναι η δημιουργία λογισμικού, μέσω του οποίου θα ελέγχεται το Σύστημα, θα τεκμηριώνεται και θα καταγράφεται κάθε στάδιο και διαδικασία της συμβουλής και θα αξιολογείται τόσο ο σύμβουλος όσο και η πιστοποιημένη δομή. Το λογισμικό πάνω στο οποίο θα «χτιστεί» κατά κάποιο τρόπο το σύστημα, θα εξασφαλίζει την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά του. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν έχει προβλεφθεί η χρηματοδότησή του.

Μόνο και εφόσον ολοκληρωθούν τα ανωτέρω μπορεί να προκηρυχθεί το Μέτρο 2 του ΠΑΑ.

Θεματικά πεδία

Τα θεματικά πεδία στα οποία μπορούν να πιστοποιηθούν οι Γεωργικοί Σύμβουλοι είναι συνολικά δέκα, αυξημένα δηλαδή σε σχέση με τις έξι θεματικές ενότητες που είχαν περιγραφεί στο τεχνικό δελτίο του εγκεκριμένου ΠΑΑ. Όπως εξηγούν στην «ΥΧ» ειδικοί μελετητές, η αύξηση των θεματικών προέκυψε από την προσθήκη της νέας θεματικής ενότητας, που αφορά τις συμβουλές για την εφαρμογή προτύπων εργασιακής ασφάλειας με βάση την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία και στη διάκριση επιπλέον θεματικών ενοτήτων, εξειδικεύοντας κάποιες συμβουλές από τις θεματικές ενότητες που είχαν περιγραφεί στο τεχνικό δελτίο του εγκεκριμένου ΠΑΑ, δίνοντάς τους ξεχωριστή βαρύτητα.

Ειδικότερα, οι συμβουλές για τη διαχείριση κινδύνων αποτελούν πλέον ξεχωριστή θεματική ενότητα, ενώ στο τεχνικό δελτίο του ΠΑΑ αποτελούσαν τμήμα της θεματικής ενότητας, που αφορά την Οδηγία για το Νερό. Αυτό αποδεικνύει την ιδιαίτερη βαρύτητα που αποκτά η διαχείριση κινδύνων, αν συνυπολογίσουμε τη διακήρυξη που αφορά τη σύνταξη μελέτης, αναφορικά με τον σχεδιασμό και την ωρίμανση μέτρων διαχείρισης κινδύνων στον γεωργικό τομέα, αλλά και τον διάλογο που ανοίγει ο ΕΛΓΑ με αφορμή την «υποβολή προτάσεων για τη βελτίωση του θεσμικού του πλαισίου». Μάλιστα, προτάσεις δύναται να υποβάλουν τόσο οι φορείς παραγωγών, ομάδες και οργανώσεις αυτών, καθώς και μεμονωμένοι παραγωγοί. Η υποβολή προτάσεων δύναται να εστιάσει τόσο στην τεκμηρίωση ικανοποίησης των απαιτήσεων και στόχων του συστήματος προστασίας και ασφάλισης της αγροτικής δραστηριότητας, όπως αποτυπώνονται στο αντίστοιχο νομικό πλαίσιο (ν. 3877/2010) ή/και στην υιοθέτηση νέων δράσεων εντός του συστήματος.

Ξεχωριστή θεματική ενότητα αποτελούν και οι συμβουλές που αφορούν το Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, ενώ στο τεχνικό δελτίο του ΠΑΑ αποτελούσαν τμήμα της θεματικής ενότητας, που αφορά την εφαρμογή των απαιτήσεων που απορρέουν από την εφαρμογή των Κανόνων Πολλαπλής Συμμόρφωσης και των επωφελών για το κλίμα και το περιβάλλον γεωργικών πρακτικών, το λεγόμενο Πρασινίσμα.

Τέλος, και οι συμβουλές προς νέους και νεοεισερχόμενους γεωργούς αποτελούν, επίσης, ξεχωριστή θεματική ενότητα, ενώ στο τεχνικό δελτίο του ΠΑΑ αποτελούσαν τμήμα της θεματικής ενότητας αναφορικά με τη βελτίωση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτή την κατηγορία παραγωγών, προκρίνοντας μάλιστα συμβουλές που παρέχουν, μεταξύ άλλων, τεχνικές καλλιέργειας/κτηνοτροφίας και νέες τεχνολογίες. 

Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι δύναται να δημιουργηθούν νέα θεματικά πεδία γεωργικών συμβουλών, ικανοποιώντας αντίστοιχες ανάγκες του γεωργικού τομέα, στα οποία θα μπορούν να πιστοποιηθούν οι Γεωργικοί Σύμβουλοι.