Στοχευμένα και άμεσα μέτρα για να αποτραπεί η ερημοποίηση του κάμπου
Η Θεσσαλία συγκαταλέγεται στις περιοχές μεγάλου κινδύνου, σχετικά με την ερημοποίηση του κάμπου, ελέω κλιματικής κρίσης, καθώς από το 2000 έως το 2018 εγκαταλείφθηκαν 1,2 εκατ. στρέμματα ετήσιων καλλιεργειών λόγω της συνεχιζόμενης υποβάθμισης των εδαφών και μείωσης των αποδόσεων κάτω του ορίου οικονομικής ωφελιμότητας. Συνεπώς, απαιτούνται άμεσα και δραστικά μέτρα για την αντιστροφή αυτού του αρνητικού κλίματος.
Σε αυτό συμφώνησαν όλοι οι ομιλητές, κατά τη διάρκεια ημερίδας, με θέμα «Ο κάμπος ερημώνει, τον ακούμε;», που διοργάνωσε στη Λάρισα ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Βασίλης Κόκκαλης. Ο πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κατέθεσε δέσμη έξι προτάσεων: Επικαιροποίηση εδαφολογικών χαρτών, εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης, επίλυση του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας, άμεση κινητοποίηση του υπουργείου και τοπικών φορέων, εφαρμογή του Χωροταξικού Σχεδίου για τις ΑΠΕ και των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, αξιοποίηση της νέας ΚΑΠ, η οποία ρητώς προβλέπει δράσεις για την καταπολέμηση της ερημοποίησης.
Οι επιστήμονες, που τοποθετήθηκαν στην ημερίδα, όπως ο Δρ. Κώστας Λαγουβάρδος (μετεωρολόγος, διευθυντής Ερευνών, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών), Δρ. Χρίστος Τσαντήλας, (γεωπόνος-εδαφολόγος, πρ. διευθυντής Ινστιτούτου Βιομηχανικών & Κτηνοτροφικών Φυτών ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ), Ζήσης Αργυρόπουλος (χημικός & περιβαλλοντολόγος), αλλά και ο Παναγιώτης Πανάγος (επιστημονικό στέλεχος-Research Officer της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για το πόσο γρήγορα και έντονα επηρεάζει η κλιματική παραγωγή το έδαφος και, κατά συνέπεια, την αγροτική παραγωγή.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Γεωργίας & Βιολογικής Γεωργίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Δημήτρης Μπιλάλης, υποστήριξε ότι «ο φυσικός πόρος που λέγεται έδαφος έχει υποβαθμιστεί στη Θεσσαλία, λόγω της υπέρβασης της φέρουσας ικανότητας. Η εντατική γεωργία, η χρήση λιπασμάτων και ακατάλληλου νερού, η μη σωστή εφαρμογή των κωδίκων ορθής γεωργικής πρακτικής μείωσαν την παραγωγική ικανότητα του εδάφους.
Στο πλαίσιο της αειφορίας και των αρχών γεωργικής πολιτικής farm to fork & green deal κρίνεται αναγκαίο να αλλαχθούν τα συστήματα παραγωγής και να ακολουθηθούν πλέον πράσινες τεχνικές παραγωγής, όπως η βιολογική, η αναγεννητική γεωργία και η γεωργία του άνθρακα».
Ο γεωλόγος Αλέκος Μπελέσης τόνισε πως «το κύριο πρόβλημα είναι στα δύο νοτιοανατολικά πεδινά τμήματα της Δυτικής και Ανατολικής Θεσσαλίας. Στις περιοχές αυτές έχουμε έντονα το φαινόμενο των καθιζήσεων και των ρηγματώσεων, με αποτέλεσμα η περιοχή να ερημοποιείται».
Πρότεινε, δε, ολοκλήρωση των έργων του Αχελώου, λειτουργία του φράγματος Μεσοχώρας, ολοκλήρωση φράγματος Συκιάς και της σήραγγας Δρακότρυπας, ώστε να αποτελούν τα έργα κεφαλής για μεταφορά νερών προς τη Θεσσαλία, λειτουργώντας ως στρατηγικό απόθεμα, καθώς και αναδιάρθρωση των καλλιεργειών ανά περιοχή, ώστε η ικανότητα άρδευσης να συμβαδίζει με τη δυνατότητα των φυσικών πόρων. Στην παρέμβασή του ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κώστας Αγοραστός, υπερασπίστηκε ξανά το έργο του Αχελώου, ζητώντας «να προτάξουμε τον άνθρωπο κόντρα σε αναχρονιστικές ιδεολογίες.
Επισήμανε ιδιαίτερα τα οφέλη που θα προκύψουν από τη λειτουργία του υδροηλεκτρικού φράγματος στη Μεσοχώρα, καθώς σήμερα η χώρα από τη μη παραγωγή ενέργειας χάνει 140 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Στη συνέχεια, παρουσίασε τα 48 έργα υποδομών, συνολικού προϋπολογισμού 1,24 δισ. ευρώ, για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής στον πρωτογενή τομέα που ολοκληρώθηκαν, εξελίσσονται και δρομολογούνται από την περιφερειακή αρχή, αλλάζοντας το αγροτικό αποτύπωμα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Παρεμβάσεις στην ημερίδα πραγματοποίησαν ακόμη οι κ.κ. Βασιλική (Ματούλα) Αϋφαντή (πρόεδρος ΑΣ «Φαρσάλων Γη»), Γεώργιος Ζέικος (πρόεδρος ΑΣ «Κίσσαβος»), Παναγιώτης Καλογιάννης (μέλος ΔΣ ΑΣ Λαρισαίων Αγροτών, επικεφαλής Αγροτικού Τομέα ΣΥΡΙΖΑ Λάρισας), Γεώργιος Καραΐσκος (μέλος ΔΣ ΑΣ Λαρισαίων Αγροτών και ΔΣ ΔΟΒ) και Αργύρης Μπαϊρακτάρης (πρόεδρος Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου, ταμίας Προοδευτικής Αγροτικής Κίνησης [ΠΑΚ] Θεσσαλίας).