Στην ένταξη του μαλακού σίτου και του καλαμποκιού στο καθεστώς των Συνδεδεμένων Ενισχύσεων προχωράει το ΥΠΑΑΤ, όπως αποκαλύπτει στην «ΥΧ» ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Γεωργαντάς, στο πλαίσιο των μέτρων που αναλαμβάνονται για την αντιμετώπιση της κρίσης από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Όπως τονίζει, η Ελλάδα αναζητά μέσω της ΕΕ πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για τη στήριξη των αγροτών, ενώ αιτείται την ενεργοποίηση Ταμείου στα πρότυπα εκείνου που συστάθηκε για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Ο κ. Γεωργαντάς αποκαλύπτει ότι υπέγραψε τις πρώτες υπουργικές αποφάσεις, προκειμένου να ξεκινήσει η πληρωμή των Συνδεδεμένων έτους 2021, και δεσμεύεται ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ και φέτος θα ανταποκριθεί με συνέπεια στις υποχρεώσεις του απέναντι στους Έλληνες παραγωγούς.
Συνέντευξη στους Νίκο Λάππα και Γεωργία Μπόχτη
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία οδήγησε αφενός σε ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους παραγωγής, αφετέρου σε σοβαρά προβλήματα στις αγροτικές αγορές. Την προηγούμενη εβδομάδα, στο έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, ειπώθηκε ότι θα αποσαφηνιστούν από την Επιτροπή τρόποι για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Έχετε λάβει σχετική ενημέρωση;
Είναι γεγονός ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είχε ως αποτέλεσμα να ενταθεί και να διευρυνθεί η κρίση. Στην κυβέρνηση όλοι αγωνιζόμαστε για να μειώσουμε τις συνέπειές της και προσωπικά, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντα του ΥΠΑΑΤ, έθεσα το ζήτημα με παρέμβαση στο πρώτο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας που συμμετείχα, προτείνοντας συγκεκριμένη δέσμη μέτρων που διασφαλίζουν τους παραγωγούς μας και τα προϊόντα μας.
Σε συνέχεια του εκτάκτου Συμβουλίου, υπήρξε σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την περασμένη Τρίτη, η οποία, αν και επικεντρωνόταν σε μια κοινή ευρωπαϊκή δράση για πιο οικονομικά προσιτή και βιώσιμη ενέργεια, με συγκεκριμένες αναφορές στον αγροτικό τομέα, έδινε τη δυνατότητα χρήσης του καθεστώτος των κρατικών ενισχύσεων και τη χρήση όρων της ΚΑΠ για την παραγωγή εναλλακτικών πηγών ενέργειας για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Σε συνέχεια αυτού, μέσα στον μήνα αναμένεται και άλλη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γεωργίας για τα τρόφιμα, στις 23/3, ενώ θα προηγηθεί η μετάβασή μου στις Βρυξέλλες για το ίδιο αντικείμενο στις 21/3.
Ποιες είναι οι προτάσεις που καταθέσατε στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας;
Κατέθεσα τρεις προτάσεις και ζήτησα στο συμβούλιο να αναλάβει η ΕΕ πρωτοβουλίες, προκειμένου να εξισορροπηθεί το αυξημένο κόστος παραγωγής, να στηριχθούν οι παραγωγοί και να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στις εξαγωγές. Τόνισα την ανάγκη να αναληφθούν άμεσα δράσεις που θα διασφαλίζουν:
✱ Την οικονομική ενίσχυση των παραγωγών με σκοπό την εξισορρόπηση του αυξημένου κόστους παραγωγής, το οποίο έχει ως τελικό αποδέκτη τον καταναλωτή και τη διατήρηση των τιμών σε ανεκτά επίπεδα.
✱ Την οικονομική ενίσχυση των παραγωγών για την καλλιέργεια δημητριακών και ελαιούχων σπόρων (σιτάρι, κριθάρι, αραβόσιτος, ηλίανθος κ.ά.), με σκοπό τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων στην Ένωση και τη σταδιακή απεξάρτησή μας από τις εισαγωγές από Ρωσία και Ουκρανία.
✱ Την ενεργοποίηση των διαθέσιμων έκτακτων μέτρων της ΚΟΑ (Κοινής Οργάνωσης Αγορών) και συγκεκριμένα των άρθρων 219-222 για την αντιμετώπιση της σοβαρής διατάραξης στην αγορά, όπως είχε γίνει το 2014, με την επιβολή εμπάργκο στη Ρωσία, και με στόχο την απορρόφηση στην ελληνική αγορά των προϊόντων των οποίων οι εξαγωγές θα επηρεαστούν.
Με τον τρόπο αυτόν διασφαλίζουμε σε μεγάλο βαθμό την ελληνική παραγωγή. Παρακολουθούμε, ωστόσο, την εξέλιξη του προβλήματος και να είστε βέβαιοι ότι, όπου χρειαστεί, οι παρεμβάσεις μας για τη στήριξη των ελληνικών προϊόντων θα είναι άμεσες.
Τι σχεδιάζει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης των αγροτικών εφοδίων;
Όπως γνωρίζετε, η ελληνική κυβέρνηση, πριν ακόμα ξεσπάσει σε αυτή την ένταση η κρίση, από το φθινόπωρο, άρχισε να λαμβάνει μέτρα, με στόχο να περιορίσει τις συνέπειες της κρίσης στον πρωτογενή τομέα και να μειώσει το κόστος παραγωγής. Η πολιτική αυτή ενισχύθηκε το τελευταίο διάστημα.
Είναι ενδεικτικό ότι η πρώτη υπογραφή που έβαλα ως υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ήταν η εκταμίευση 50 εκατ. ευρώ για την κάλυψη του 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος των παραγωγών μας, για τους μήνες από τον Αύγουστο μέχρι και τον Δεκέμβριο. Ακολούθησε η εξειδίκευση μιας δέσμης ενισχυμένων μέτρων προς την ίδια κατεύθυνση. Συνολικά, το κόστος των μέτρων που ανακοινώσαμε πρόσφατα ξεπερνά τα 180 εκατ. ευρώ.
Το σίγουρο είναι ότι, μέσω της ΕΕ, αναζητούμε πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο,
με στόχο πάντα τη στήριξη των αγροτών μας
Θα υπάρξουν πρόσθετα μέτρα;
Εξετάζουμε συνεχώς νέους τρόπους στήριξης των αγροτών μας. Γνωρίζετε όμως πολύ καλά ότι κάθε μέτρο πρέπει να έχει την έγκριση της ΕΕ. Καταθέσαμε προτάσεις και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης, ζητήσαμε τη δημιουργία Ταμείου ανάλογου με εκείνου που δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Ακολουθείται το ίδιο επιτυχημένο μοντέλο, το οποίο έχει εφαρμοστεί, διότι τα αποτελέσματα της κρίσης είναι πολλές φορές τα ίδια, ανεξαρτήτως των αιτιών και της φύσης της κρίσης, κλιματική, υγειονομική, γεωπολιτική. Το αίτημά μας αυτό κερδίζει συνεχώς έδαφος.
Το σίγουρο είναι ότι, μέσω της ΕΕ, αναζητούμε πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, με στόχο πάντα τη στήριξη των αγροτών μας, των ανθρώπων που παράγουν και συμβάλουν όχι μόνο στη στήριξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Και σας θυμίζω ότι ακόμα και προχθές ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε επιστολή του στην πρόεδρο της ΕΕ, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατέθεσε πακέτο έξι μέτρων για μια συνολική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης, η οποία εντείνεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αγγίζοντας τον πυρήνα του προβλήματος.
Κι επίσης, σας θυμίζω τη δέσμευσή του στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες. Σας επισημαίνω ότι η μοναδική επαγγελματική τάξη που έκανε ιδιαίτερη αναφορά ο πρωθυπουργός είναι οι αγρότες, γεγονός που δείχνει και τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση στη στήριξη του πρωτογενούς τομέα.
Πλέον, τίθεται θέμα επισιτιστικής ασφάλειας της ΕΕ. Γίνονται κινήσεις για να καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας σε βασικά προϊόντα που εισήγαγε η Ελλάδα από Ουκρανία και Ρωσία;
Είναι γεγονός ότι η Ουκρανία και Ρωσία αποτελούν δύο βασικές πηγές τροφοδοσίας για το μαλακό σιτάρι, το οποίο αποτελεί μια σημαντική βάση λειτουργίας των αλευροβιομηχανιών της χώρας και κατά συνέπεια της αρτοποιίας και της ζαχαροπλαστικής.
Η εισαγωγή από τις δύο χώρες ανέρχεται περίπου στους 350.000-400.000 τόνους από την ευρύτερη περιοχή, που αντιστοιχούν στο 30%-40% των αναγκών της χώρας, οι οποίες υπολογίζονται σε 800.000-900.000 τόνους ετησίως. Μια από τις πρώτες μου κινήσεις όταν ανέλαβα υπουργός ήταν να συναντηθώ με εκπροσώπους του Συνδέσμου Εισαγωγέων Δημητριακών, με παραγωγούς και συνεταιρισμούς από όλη τη χώρα και, φυσικά, με εκπροσώπους της ελληνικής βιομηχανίας, οι οποίοι με διαβεβαίωσαν για τη δυνατότητα εισαγωγών από εναλλακτικές αγορές.
Παράλληλα, ενεργοποίησα την Επιτροπή Επισιτιστικής Ασφάλειας και πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση. Το συμπέρασμα όλων αυτών των παραγόντων είναι ότι δεν υπάρχει κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης. Παράλληλα, όμως, εξετάζουμε και την επανεκκίνηση εισαγωγής μαλακού σιταριού από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, έναν δίαυλο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί από το 1997. Οι πολίτες δεν πρέπει να ανησυχούν. Παρακολουθούμε το θέμα και κάνουμε τις κινήσεις που πρέπει, ώστε να διασφαλίζουμε και να ενισχύουμε την επισιτιστική επάρκεια.
Σε εποχές κρίσης, με προβλήματα ρευστότητας για τον αγροτικό κόσμο, έχει πολύ περισσότερη σημασία οι πληρωμές να γίνονται σε ταχείς χρόνους και πάντοτε φυσικά με δίκαιο και αξιόπιστο τρόπο
Πότε πρόκειται να υπογράψετε τις πρώτες υπουργικές αποφάσεις για τις Συνδεδεμένες Ενισχύσεις και να ξεκινήσουν οι πληρωμές;
Ήδη υπεγράφησαν οι πρώτες συνδεδεμένες και σύντομα θα υπογραφούν και οι υπόλοιπες. Σύντομα θα ανακοινωθεί και ο χρόνος πληρωμής, ο οποίος εναπόκειται στις υπηρεσίες του ΟΠΕΚΕΠΕ. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι εφίσταμαι καθημερινά των ζητημάτων πληρωμών και αποζημιώσεων από τους οργανισμούς που εποπτεύει το ΥΠΑΑΤ προς τους αγρότες μας. Τέλος, θα ήθελα να τονίσω πως το μαλακό σιτάρι έχει συμπεριληφθεί στις Συνδεδεμένες Ενισχύσεις και θα μεριμνήσουμε ώστε να ενταχθεί και το καλαμπόκι.
Την ίδια ώρα, όλα δείχνουν ότι το ΟΣΔΕ θα αργήσει να ανοίξει και εκφράζονται φόβοι για το αν θα προλάβουν οι παραγωγοί. Πότε θα ανοίξουν οι πύλες; Είναι έτοιμος ο ΟΠΕΚΕΠΕ να ανταποκριθεί στον αυξημένο όγκο των υποχρεώσεων;
Μέριμνα του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του και να καλύπτει έγκαιρα τις ανάγκες των παραγωγών μας. Αυτό φροντίζουμε να γίνει και την παρούσα καλλιεργητική περίοδο.
Γνωρίζουμε τις δυσκολίες που υπάρχουν και, δεδομένων των συνθηκών, αγωνιζόμαστε όλοι ώστε να είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις του Οργανισμού έναντι των αγροτών. Σε εποχές κρίσης, με προβλήματα ρευστότητας για τον αγροτικό κόσμο, έχει πολύ περισσότερη σημασία οι πληρωμές να γίνονται σε ταχείς χρόνους και πάντοτε φυσικά με δίκαιο και αξιόπιστο τρόπο. Οι πραγματικοί παραγωγοί το έχουν ανάγκη και εμείς είμαστε εδώ για να το διασφαλίσουμε.
Και μία ερώτηση για το Ταμείο Ανάκαμψης. Υπάρχει κάποιος δεσμευτικός προγραμματισμός για την προκήρυξη των μέτρων, όπως για παράδειγμα του εμβληματικού έργου της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών;
Το χρονοδιάγραμμα ενεργοποίησης των προσκλήσεων θέτει ως χρονικό όριο την 31η Μαρτίου. Στο πλαίσιο αυτό, σε συνεργασία με την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης και το υπουργείο Οικονομικών, οριστικοποιούμε τις τελευταίες λεπτομέρειες του κανονιστικού πλαισίου, προκειμένου να ολοκληρωθούν τα κείμενα των προσκλήσεων.
