Ασαφές και αβέβαιο παραμένει το μέλλον της μαύρης Κορινθιακής Σταφίδας, που για πέμπτη συνεχή χρονιά συνεχίζει να συρρικνώνεται, με κίνδυνο να χαθεί μία από τις εμβληματικές και παραδοσιακές καλλιέργειες της χώρας. Ο κώδων του κινδύνου έχει ηχήσει από καιρό, με τους εκάστοτε αρμόδιους υπουργούς και υπεύθυνους φορείς να εξαγγέλλουν μέτρα, χωρίς αντίκρισμα, όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος. Ακόμα και η εξαγγελία για σύσταση εταιρείας «Παραγωγής Μαύρης Σταφίδας Ολυμπιακής Γης ΙΚΕ», προκειμένου να στηριχθεί και να προωθηθεί το προϊόν στις αγορές του εξωτερικού, φαίνεται να έχει πέσει στο κενό, αφού κανένα ουσιαστικό βήμα δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Την ίδια ώρα, αναπάντητο παραμένει το ερώτημα, για ποιους λόγους η μαύρη Κορινθιακή Σταφίδα απαξιώνεται με τέτοιον τρόπο, «σβήνοντας» από τον χάρτη 6.000 οικογένειες που ασχολούνται με την καλλιέργεια και ζουν από ένα προϊόν που ευδοκιμεί μόνο στην Ελλάδα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, σε όλη αυτή την εχθρική στάση ήρθε να προστεθεί και η καταστροφή του μοναδικού φυτωρίου γενετικού υλικού, 60 στρεμμάτων στο Κορακοχώρι Ηλείας, όπου καλλιεργούνταν 12 κλώνοι σταφίδας (Ζακύνθου, Βοστίτσας, Κεφαλονιάς, Ηλείας, Μεσσηνίας).
Η κατάσταση που παρουσιάζεται είναι άκρως απογοητευτική και, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η εξαφάνιση της καλλιέργειας φαντάζει μονόδρομος.
Χάνεται η τεχνογνωσία
Μιλώντας με παραγωγούς από διάφορες περιοχές της Ηλείας, η κατάσταση που παρουσιάζεται είναι άκρως απογοητευτική και, αν δεν ληφθούν τώρα μέτρα, η εξαφάνιση της καλλιέργειας φαντάζει μονόδρομος. Ο βιοκαλλιεργητής σταφίδας και πρόεδρος του Συλλόγου Βιοκαλλιεργητών Ηλείας, Ανδρέας Βαρώτσος, εξέφρασε στην «ΥΧ» την απογοήτευσή του για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το προϊόν, κάνοντας λόγο για κοροϊδία από την πλευρά των υπευθύνων. «Οι εκτάσεις στην περιοχή όπου δραστηριοποιούμαι κι εγώ, στην Αλφειούσα, αλλά και σε άλλες, όπως στο Καράτουλα και το Χάβαρι, έχουν μειωθεί φέτος κατά 20%. Η κατάσταση είναι απελπιστική, γιατί μαζί με τη σταφίδα χάνεται και η τεχνογνωσία της καλλιέργειας. Η καλλιέργεια της Κορινθιακής Σταφίδας μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά και συνιστά σημαντικό στοιχείο βιώσιμης ανάπτυξης. Αν δεν μεταφερθεί η γνώση στους νεότερους, δεν υπάρχει επιστροφή», τονίζει ο κ. Βαρώτσος.
Και προσθέτει: «Θα αλλάξει το τοπίο και η μορφολογία της περιοχής. Τα εδάφη όπου καλλιεργείται η σταφίδα είναι κυρίως σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές, καθώς δεν έχει ιδιαίτερες ανάγκες σε νερό και έτσι αντέχει στην ξηρασία. Με ποιες καλλιέργειες, λοιπόν, μπορεί να αντικατασταθεί; Στις πεδινές περιοχές, ήδη, οι παραγωγοί έχουν φυτεύσει ελαιόδεντρα, αλλά είναι το ίδιο; Ελιές υπάρχουν παντού, σταφίδα όμως όχι».
Όπως αναφέρεται και στην ιστοσελίδα της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, «η σταφίδα είναι κατεξοχήν ελληνικό προϊόν, γηγενούς προέλευσης, δεδομένου ότι το 80% της παγκόσμιας παραγωγής παράγεται στην Ελλάδα. Διάφορες προσπάθειες που έγιναν για την καλλιέργειά της και σε άλλα μέρη του πλανήτη δεν έδωσαν ικανοποιητικά αποτελέσματα από πλευράς ποιότητας. Το μικροκλίμα και τα εδάφη της ευρύτερης περιοχής όπου καλλιεργείται η μαύρη Κορινθιακή Σταφίδα στον ελληνικό χώρο, σε συνδυασμό με την εμπειρία και τη γνώση των σταφιδοκαλλιεργητών, της προσδίδουν αυτά τα μοναδικά οργανοληπτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά, που τη χαρακτηρίζουν έντονα και αποτελούν την ταυτότητα και το ‘‘διαβατήριό’’ της, ώστε να εξάγεται με επιτυχία εδώ και αιώνες, σε ποσοστό έως και 95%, στις απαιτητικές αγορές του εξωτερικού (Αγγλία, Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Σκανδιναβικές χώρες, ΗΠΑ, Αυστραλία».
Μειώνονται οι εκτάσεις
Ο σταφιδοπαραγωγός Νίκος Παναγιωτόπουλος, από το Χειμαδιό, ένα κατεξοχήν σταφιδοχώρι, καταγράφει με τα πιο μελανά χρώματα τη σημερινή κατάσταση. «Και φέτος οι καλλιεργούμενες εκτάσεις βαίνουν μειούμενες. Πολλοί παραγωγοί έχουν ήδη ξεριζώσει τα αμπέλια, μην μπορώντας να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος της καλλιέργειας, με τη χαμηλή τιμή διάθεσης του παραγόμενου προϊόντος τους. Είναι μια απαιτητική καλλιέργεια που χρειάζεται φροντίδα όλο τον χρόνο και δεν συμφέρει πλέον, αφού τη δίνουν τζάμπα», τονίζει χαρακτηριστικά.
Πέρυσι, είχαν να αντιμετωπίσουν τον περονόσπορο, φέτος βρίσκονται αντιμέτωποι με μια άλλη κατάσταση. «Δεν υπάρχει ομοιόμορφη ανάπτυξη στα φυτά. Κάποια κλήματα εξελίσσονται κανονικά κα κάποια άλλα είναι πιο πίσω. Δηλαδή, κάποια σήμερα είναι στους 50 πόντους και άλλα στους 20 πόντους, με αποτέλεσμα και φέτος να κινδυνεύουμε με μεγάλο ποσοστό ακαρπίας».
Από την πλευρά του, ο καλλιεργητής βιολογικής σταφίδας, από το Γεράκι Ηλείας, Φώτης Τσίτηρας, εκφράζει στην «ΥΧ» τη θλίψη του για την εχθρική στάση απέναντι στο εθνικό προϊόν. «Πώς θα αντέξουμε να καλλιεργούμε; Πώς θα ενθαρρύνουμε τους νέους να ασχοληθούν με την καλλιέργεια; Παλεύουμε μόνοι μας. Να φανταστείτε, ένα τμήμα της περσινής βιολογικής παραγωγής μου την πούλησα με συμβατική τιμή, δηλαδή στα 70 λεπτά. Ούτε τα μισά από τα έξοδά μου δεν κάλυψα. Είναι φυσικό και επόμενο κάποιος να σκεφτεί πως δεν υπάρχει λόγος να καλλιεργεί. Και εγώ μείωσα τα φετινά στρέμματα», αναφέρει ο κ. Τσίτηρας.
