Το σχέδιο του πρωτογενούς τομέα, τη στρατηγική διαχείριση και τη στήριξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας παρουσίασε ο Δημ. Κουρέτας
Κατάλογο δέκα μέτρων, προκειμένου να ανασυγκροτηθεί ο πρωτογενής τομέας στη Θεσσαλία και να καταστούν βιώσιμες, γεωργία και κτηνοτροφία μετά τις καταστροφικές πλημμύρες, πρότεινε ο πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Λάρισας Βασίλης Κόκκαλης, σε εκδήλωση με θέμα «Ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα τώρα».
Στην εκδήλωση που έγινε με πρωτοβουλία του κ. Κόκκαλη στη Λάρισα, ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημ. Κουρέτας παρουσίασε το σχέδιο του πρωτογενούς τομέα, τη στρατηγική διαχείριση και τη στήριξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας, ενώ δύο πρώην υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης, ο Αλέξ. Κοντός επί κυβέρνησης ΝΔ και η Κατερίνα Μπατζελή επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, παρουσίασαν τις θέσεις τους.
ΔΕΚΑ ΒΗΜΑΤΑ
Ο κ. Κόκκαλης παρουσιάζοντας τα «δέκα βήματα» σημείωσε αρχικά την ανάγκη προσδιορισμού χρήσεων γης και εξειδίκευση για την προστασία γης υψηλής παραγωγικότητας (γεωργική, αγροβιομηχανική, κτηνοτροφική, δασική κ.λπ.). Στην τοποθέτησή του ο κ. Κόκκαλης αναφέρθηκε στα δέκα βήματα που είναι ανάγκη να γίνουν για να επιστρέψει σε αναπτυξιακή τροχιά ο Θεσσαλικός κάμπος, τα οποία και είναι τα εξής:
ΒΗΜΑ 1ο: Ο προσδιορισμός χρήσεων γης και η εξειδίκευση, με παράλληλη προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας σε γεωργική, αγροβιομηχανική, κτηνοτροφική και δασική. Ο ορισμός επιμέρους ζωτικών δράσεων όπως τα αρδευτικά και η οδοποιία.
ΒΗΜΑ 2ο: Προσδιορισμός «πλημμυρικών πεδίων» για γεωργία και κτηνοτροφία περιορισμένης περιοχής επένδυσης και η ετήσια ενίσχυση για το ρίσκο κινδύνου στους αγρότες (μελέτη ανάλυσης ρίσκου κινδύνου που θα ορίσει την ενίσχυση για τις εκτάσεις. Ισχύει σε Αυστρία, Ολλανδία, Γερμανία).
ΒΗΜΑ 3ο: Σήμα πληγείσης περιοχής για όλα τα προϊόντα της Θεσσαλίας ώστε οι καταναλωτές να τα στηρίζουν (το ίδιο και για τον Έβρο και την Εύβοια)
ΒΗΜΑ 4ο: Δημιουργία κέντρου Περιβάλλοντος Φυσικών πόρων, Κλιματικής αλλαγής και Παραγωγής με σύσταση φορέα διαχείρισης εδαφοϋδατικών πόρων και κλιματικής αλλαγής – Παρακολούθηση της ποιότητας των φυσικών πόρων και λειτουργία ως κέντρο λήψης αποφάσεων.
ΒΗΜΑ 5ο: Κέντρα Agro-Food Logistics τα οποία θα φέρουν τη σύνδεση των προϊόντων με το εμπόριο, τη μείωση κόστους παραγωγής, νέες θέσεις εργασίας και δημόσιες εκτάσεις με ΣΔΙΤ.
ΒΗΜΑ 6ο: Ανταλλακτήριο Τιμών Γεωργικών προϊόντων (τύπου Foggia) – Η ριζοσπαστική κίνηση για την προστασία του αγροτικού εισοδήματος για δίκαιες τιμές και δίκαιο εισόδημα.
BHMA 7ο: Τεχνικές παραγωγής με αειφορικά συστήματα παραγωγής (CO2 & Water Footprint), με νέες καλλιέργειες, με ζώνες καλλιέργειας, με έμφαση στη βιολογική γεωργία, στην αναγεννητική γεωργία, στην αγροοικολογία και στην εκπαίδευση των αγροτών στο να μετρούν το αποτύπωμα άνθρακα και νερού σύμφωνα με τις επιταγές της ΚΑΠ μετά το 2020- 2035.
BHMA 8o: Τροποποίηση του Νόμου Περί Συνεταιρισμών με ουσιαστικά φορολογικά κίνητρα. Ειδικό μέτρο του ΠΑΑ μόνο για Συνεταιριστικά Σχήματα- ενίσχυση Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, Περαίωση των εκκαθαρίσεων των υπό πτώχευση συνεταιρισμών με αξιοποίηση της περιουσίας τους.
BHMA 9o: Εθνικό σχέδιο για την κτηνοτροφία με γενναία οικονομικά κίνητρα για την παραμονή κτηνοτρόφων στο επάγγελμα, με σύσταση κτηνοτροφικών και μελισσοκομικών πάρκων για ενίσχυση της κτηνοτροφίας- μελισσοκομίας, με τροποποίηση της ΚΑΠ για αύξηση της συνδεδεμένης στο αιγοπρόβειο κρέας και γάλα.
BHMA 10ο: Για το νερό: Κατασκευή όλων των εξαγγελθέντων φραγμάτων, ρύθμιση της ζήτησης για να είναι συμβατή με τα ανανεώσιμα υδατικά αποθέματα, εφαρμογή της λύσης του τεχνητού εμπλουτισμού – Τα έργα τεχνητού εμπλουτισμού και αυτά είναι έργα ταμίευσης νερού στους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, περιβαλλοντική κοστολόγηση του νερού για τη δημιουργία ενός πράσινου ταμείου ή ταμείου νερού αποκλειστικά για έργα περιβαλλοντικής αποκατάστασης των Υπόγειων και Επιφανειακών Υδατικών Συστημάτων, ολοκλήρωση των έργων του Αχελώου, λειτουργία φράγματος Μεσοχώρας, ολοκλήρωση φράγματος Συκιάς, ολοκλήρωση σήραγγας Δρακότρυπας ώστε να αποτελούν τα έργα κεφαλής για μερική μεταφορά νερών προς τη Θεσσαλία, λειτουργώντας ως στρατηγικό απόθεμα.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΡΧΗΣ
Ο κ. Κουρέτας αναφερόμενος στις προτεραιότητες της νέας Περιφερειακής Αρχής για τον πρωτογενή τομέα, τόνισε πως «είναι η σύνδεσή του με τον τουρισμό και τον πολιτισμό, ενώ το αγροτικό σχέδιο αναμένεται να ξεπεράσει τα 2,85 δις ευρώ, με τα μεγαλύτερα ποσά να πηγαίνουν στο κομμάτι της αντιμετώπισης του υδατικού προβλήματος (1,35 δις ευρώ) και τα αντιπλημμυρικά έργα (785 εκατ. ευρώ)».
Ο κ. Κουρέτας τόνισε πως το πολυετές πλάνο της Περιφέρειας Θεσσαλίας «φτάνει έως το 2030 και αποτελεί μια αναδιάρθρωση που είναι σε ήδη σε εξέλιξη». Στοχεύοντας σε ένα σύστημα πολυκαλλιέργειας, δίνοντας υψηλή αξία στα παραγόμενα προϊόντα, ο κ. Κουρέτας σημείωσε επίσης ότι οι παραγωγοί οφείλουν να συμμορφωθούν με την ΚΑΠ, αλλά κι άλλες εδαφικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας πρόσθεσε ο κ. Κουρέτας προχωρά στην υποστήριξη των «Θεσσαλικών γεωργιών», προσφέροντας μέσα από τα αρμόδια τμήματά της, συμβουλές και εκπαίδευση στους παραγωγούς, ενώ σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, συνδέει την έρευνα και την προώθηση της καινοτομίας.
Ο κ. Κουρέτας ανακοίνωσε τα έργα που υλοποιεί και δρομολογεί η Περιφέρεια για την αντιπλημμυρική θωράκιση, ενώ νωρίτερα και σε δηλώσεις του στα ΜΜΕ ο κ. Κουρέτας υπενθύμισε ότι η διαβούλευση για την αναδιάρθρωση αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του ερχόμενου Φεβρουαρίου.
Αλ. Κοντός
Στην τοποθέτηση του ο κ. Κοντός υπογράμμισε πως η χώρα χρειάζεται «μακροχρόνιο σχέδιο με διακομματική συναίνεση» και ανέφερε τον δικό του 12λόγο: Βασικές κατευθύνσεις για την εκπόνηση του σχεδίου θα πρέπει να είναι :
1.Η αποτύπωση με βάσει τις δηλώσεις του ΟΣΔΕ, των προϊόντων που παράγονται στην Θεσσαλία τόσο στην φυτική όσο και στην ζωική παραγωγή.
2.Η καταγραφή των κατά κύριο και μη κατά κύριο επάγγελμα αγροτών ανάλογα με την ηλικιακή τους διαστρωμάτωση και τα προϊόντα που παράγουν. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να αποτυπωθεί η ακριβής δραστηριότητα των νέων αγροτών έτσι ώστε στο στρατηγικό σχεδιασμό να δοθεί βαρύτητα στην ενίσχυσή τους.
3.Η ανταγωνιστικότητα των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων στις αγορές και η σχέση μεταξύ των τιμών διάθεσης και του κόστους παραγωγής που σημαίνει και τις προοπτικές που αυτά διαθέτουν για το μέλλον.
4.Οι προοπτικές για την παραγωγή νέων προϊόντων ανάλογα με την δυνατότητα επικερδούς για τους αγρότες διάθεσής τους στις αγορές.
5.Η ύπαρξη αλλά και η δημιουργία νέων συνεταιρισμών ή επιχειρήσεων που μπορούν να μεταποιούν και να διαθέτουν τα προϊόντα στις αγορές.
6.Η ενίσχυση των υποδομών στην γεωργία για την αξιοποίηση υδάτινων πόρων, αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών έργων, αναδασμών και έργων που θα διευκολύνουν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
7.Η υποστήριξη όλων των δραστηριοτήτων από τις κρατικές δομές του Υπουργείου Γεωργίας, περιφέρειες , δήμοι, πανεπιστήμιο και η ανάπτυξη στο μέγιστο βαθμό των γεωργικών εφαρμογών με πρόσληψη γεωπόνων και κτηνιάτρων και αξιοποίηση των υφισταμένων, οι οποίοι θα είναι δίπλα στους αγρότες.
8.Η ένταξη των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, και ιδιαίτερα των νέων αγροτών, σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με γρήγορες διαδικασίες και με χορήγηση άτοκων δανείων, επιδοτούμενων από την πολιτεία προκειμένου να προχωρήσουν σε αγορά γης, αύξηση των υφιστάμενων και δημιουργία νέων αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
9.Επίσης στο μέγιστο βαθμό η διασύνδεση του πανεπιστήμιου Θεσσαλίας με την εφαρμοσμένη έρευνα και την υποστήριξη των αγροτών.
10: Η ανάπτυξη ενός οργανωμένου σχεδίου προστασίας των αγροτικών εκμεταλλεύσεών από ακραία καιρικά φαινόμενα και η εφαρμογή όλων των σύγχρονων επιστημονικών εργαλείων για την αντιμετώπισή τους.
11.Η διερεύνηση εφαρμογής όλων των δυνατοτήτων που μας δίνει η ευρωπαϊκή ένωση αλλά και ο κρατικός προϋπολογισμός προκειμένου να καλύψουμε τις ανάγκες εφαρμογής του στρατηγικού σχεδίου αλλά και να υποστηρίξουμε αποτελεσματικά τις προσπάθειες των αγροτών και στην παραγωγή αλλά και στην αποζημίωση τους όταν υφίστανται ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα.
12.Και φυσικά να οριστεί ομάδα από όλους τους φορείς που ανέφερα η οποία θα είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή και την υλοποίηση των πτυχών του στρατηγικού σχεδιασμού . Για μένα καθοριστικό ρόλο στο κομμάτι αυτό πρέπει να παίξει το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και η περιφέρεια.
Κατ. Μπατζελή
Η κ. Μπατζελή τόνισε πως ενόψει των νέων πολιτικών (νέα ΚΑΠ κ.λπ.) «ως χώρα είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε μια εθνική πολιτική, η οποία θα απαρτίζεται από τα περιφερειακά αγροτικά αναπτυξιακά προγράμματα».
Οι προτάσεις της κ. Μπατζελή έχουν ως εξής:
Η κλιματική κρίση έχει καταστροφικές συνέπειες και στον πρωτογενή τομέα. Καθιστά επισφαλές το μέλλον της αγροτικής παραγωγής, της αγροδιατροφής, της έλλειψης ή πλήρους απώλειας του εισοδήματός τους, της επισιτιστικής κρίσης, των περιβαλλοντικών και τοπικών υποδομών, που επηρεάζουν το σύνολο της εθνικής αλυσίδας των κοινωνικοοικονομικών ισορροπιών. Λαμβάνοντας υπόψη τις ραγδαίες δομικές, χρηματοδοτικές αλλαγές καθώς και την αλλαγή του σχεδιασμού και υλοποίησης διαρθρωτικών παρεμβάσεων που σχετίζονται και με την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών ,οφείλουμε να «επικεντρωθούμε» σε νέες προοπτικές για την αντιμετώπιση γενικευμένων καταστάσεων. Είναι δε πλέον σαφές, ότι πρόκειται για πολυταμειακές δράσεις που απαιτούν Ολοκληρωμένες Περιφερειακές Πολιτικές. Ένα νέο περιφερειακό αναπτυξιακό σχέδιο θα μπορούσε να υποβληθεί για να στηρίξει διαδικασίες μέσα από το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ.
- Η καταστροφή που υπέστη η Περιφέρεια της Θεσσαλίας, μία από τις σημαντικότερες και δυναμικότερες Περιφέρειες της Ελλάδας στον πρωτογενή της τομέα, επηρεάζει άμεσα την εθνική παραγωγικότητα και θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αναγέννησή της και τη συνέχιση της παραγωγικής της ικανότητας καθώς και τη διατήρηση του κοινωνικού της ιστού. Είναι και μια «ευκαιρία» για να σχεδιαστεί η επόμενη ημέρα της αγροδιατροφής στη περιφέρεια – κάτι που θα προωθήσει την ανάπτυξη, όχι μόνο της γεωργίας και της αγροδιατροφής αλλά και της οικονομίας, της κοινωνίας και του οικοσυστήματος της Θεσσαλίας.
- Μια διαδικασία και ένας σχεδιασμός που θα αποτελέσουν μοντέλο για άλλες περιφέρειες της χώρας. Σε πρώτη φάση, ταυτόχρονα με την αγροτική ανασυγκρότηση της περιοχής, απαιτείται κατάρτιση ειδικών διαχειριστικών σχεδίων για την αγροτική παραγωγή σε ευάλωτες περιοχές. Διαμόρφωση σχεδίου προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής για τον τουρισμό, αλλά και ειδικά για περιοχές που πλήττονται ήδη ή θα πληγούν περισσότερο τις επόμενες δεκαετίες. Κατάρτιση και εφαρμογή σχεδίων προσαρμογής των πόλεων στην κλιματική αλλαγή.
- Ποιες είναι οι μεταβλητές/δεδομένα που οφείλουμε να λάβουμε υπόψη μας:
Οι δυνατότητες αντιμετώπισης των ζημιών από τον κοινοτικό προϋπολογισμό είναι εξαιρετικά περιορισμένες, γιατί το προβλεπόμενο ετήσιο κονδύλι για την αντιμετώπιση κρίσεων αφορά όλες τις χώρες της ΕΕ, και η διάθεσή του αφαιρείται από τις άμεσες ενισχύσεις. Συνεπώς, το μεγαλύτερο τμήμα των δαπανών καλύπτεται από εθνικούς πόρους.
Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης δημιουργεί προϋποθέσεις για σχετική ελάφρυνση της πίεσης στους εθνικούς πόρους στον βαθμό που γίνουν προσαρμογές που εκφράζουν μια συνολική και ολοκληρωμένη προσέγγιση και που αναγνωρίζεται την αλληλεπίδραση των διαφόρων μέτρων.
Οι πόροι που ετησίως λαμβάνει η χώρα μας από την ΚΑΠ φθάνει περίπου τα 2,7 δις ευρώ. Η Θεσσαλία ως σημαντικός αγροδιατροφικός πόλος, έχει μεγάλη συμμετοχή στην κατανομή των πόρων αυτών. Εκείνο συνεπώς που είναι σκόπιμο να αντιμετωπιστεί και να ελέγχεται σε σταθερή βάση, είναι, το πώς δεν θα χαθούν οι καθορισμένοι ευρωπαϊκοί πόροι, ποια μέτρα και παρεμβάσεις μπορεί προταχθούν για την μη απώλεια πόρων, σε ποιους τομείς και σε ποιούς ώστε να μην αλλάξει η αγροτική φυσιογνωμία πολλών περιοχών της περιφέρειας.
Την ημερίδα συντόνισε ο δημοσιογράφος Γιώργος Ρούστας.
